Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán các bệnh viện y học cổ truyền trên địa bàn thành phố Hà Nội
Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán các bệnh viện y học cổ truyền trên địa bàn thành phố Hà Nội.Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu phát triển mạnh mẽ, Đảng và Chính phủ đã có nhiều chính sách đổi mới đối với hoạt động của ngành y tế nhằm tăng cƣờng năng lực hoạt động của các đơn vị. Các chủ trƣơng chính sách này một mặt đã tạo ra hành lang pháp lý rộng rãi cho các đơn vị sự nghiệp công lập trong việc phát huy quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm giảm dần sự phụ thuộc vào NSNN cho các hoạt động của đơn vị. Nhờ đó, ngành y tế nói chung và ngành YHCT nói riêng đã đạt đƣợc những thành tựu trên các mặt kế thừa, đào tạo cán bộ, nghiên cứu khoa học, phòng bệnh, chữa bệnh, sản xuất thuốc, nuôi trồng dƣợc liệu…, góp phần quan trọng vào sự nghiệp chăm sóc, bảo vệ sức khoẻ nhân dân, xây dựng nền y tế, y học nƣớc nhà và nâng cao vị thế của y dƣợc học cổ truyền Việt Nam trên thế giới. Hệ thống YHCT đƣợc kiện toàn, mạng lƣới chăm sóc sức khỏe và khám chữa bệnh đƣợc đầu tƣ nâng cấp và có nhiều cải cách,hệ thống cung cấp các dịch vụ y tế đƣợc mở rộng, nâng cao y tế y đức, trách nhiệmcủa ngƣời làm công tác y tế, nâng cao hiệu quả khám chữa bệnh.
Cụ thể, Đảng và Nhà nƣớc đã ban hành nhiều ch thị, thông tƣ hƣớng dẫn của các cơ quan ban ngành, các nhà hoạch định chính sách để khắc phục những khó khăn, tồn tại nền YHCT của Việt Nam nói chung và trên địa bàn thành phố Hà Nội nói riêng nhƣ: Nghị quyết lần thứ 4 của Ban chấp hành Trung ƣơng Đảng khoá VlI “Về những vấn đề cấp bách trong sự nghiệp chăm sóc và bảo vệ sức khoẻ nhân dân”, Hội nghị lần thứ 6 của Ban chấp hành Trung ƣơng khóa XII ban hành Nghị quyết số 20/NQ-CP ngày 25/10/2017 về “Tăng cƣờng công tác bảo vệ, nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới”, Quyết định 1092QĐ/TTg ngày 02/09/2018 về “phê duyệt chƣơng trình sức khỏe Việt Nam”.
Trong cơ chế tài chính mới, việc giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế, tài chính đối với các đơn vị SNCL nói chung và đối với các bệnh viện YHCT trên địa bàn thành phố Hà Nội nói riêng đã gi p cho các bệnh viện chủ động mở rộng các hoạt động để tăng nguồn thu, giảm gánh nặng cho NSNN. Tổ chức công tác kế toán là công cụ để tổ chức quản lý, sử dụng tiết kiệm, có hiệu quả các nguồn tài chính của đơn vị theo hƣớng tự chủ, công khai, minh bạch đó. Đồng thời giúp cho các Bộ, ngành quản lý tốt hơn các nguồn tài chính và đưa ra các chính sách, chiến lƣợc đ ng đắn trong việc phát huy và giữ gìn truyền thống lâu đời của nền YHCT, góp phần mở rộng các hoạt động chăm sóc sức khỏe nhân dân.
Mặc dù, Mặc dù, Chính phủ đã ban hành Nghị định 16/2015/NĐ-CP ngày 14/02/2015 thay thế Nghị định 43/2006/NĐ-CP ngày 25/04/2006 quy định về cơ chế tự chủ cho các đơn vị sự nghiệp công lập, tuy nhiên hoạt động của các đơn vị sự nghiệp y tế công lập vẫn thực hiện theo Nghị định 85/2012/NĐ-CP ngày 15/10/2012 nay không còn phù hợp với NĐ16/2015 nữa, bởi vậy Chính phủ cần ban hành cơ chế hoạt động mới dành riêng cho ngành y tế để phù hợp với cơ chế tự chủ, tạo hành lang pháp lý cho các đơn vị sự nghiệp y tế công nói chung và các bệnh viện YHCT trên địa bàn thành phố Hà Nội nói riêng đƣợc chủ động phát huy năng lực của đơn vị cung cấp2 dịch vụ công với chất lƣợng cao cho xã hội, mở rộng các loại hình khám chữa bệnh, tăng nguồn thu cho đơn vị. Chế độ kế toán áp dụng cho đơn vị sự nghiệp cho tới nay đã đƣợc thay thế, trƣớc đây các chế độ kế toán áp dụng cho các đơn vị sự nghiệp theo Quyết định 19/2006/QĐ-BTC ngày 30/03/2006, và Thông tƣ 185/2010/TT-BTC ngày 15/01/2010, mới đây nhất, Bộ Tài chính ban hành Thông tƣ 107/2017/TT-BTC ngày 10/10/2017 hƣớng dẫn chế độ kế toán các đơn vị HCSN đã phản ánh khá đầy đủ các nghiệp vụ kinh tế tài chính phát sinh, đồng thời bổ sung các sổ kế toán, báo cáo tài chính, báo cáo quyết toán phù hợp hơn với chuẩn mực công quốc tế. Tuy nhiên, việc áp dụng chế độ kế toán HCSN còn chƣa thống nhất giữa các bệnh viện YHCT trên địa bàn thành phố Hà Nội. Nói chung, khung pháp lý và các văn bản pháp quy về tài chính kế toán còn bộc lộ nhiều hạn chế, ảnh hƣởng đến việc thu thập, xử lý hệ thống hóa và cung cấp thông tin kế toán và các báo cáo kế toán cho các nhà quản lý. Tổ chức công tác kế toán đƣợc hoàn thiện sẽ giúp cho việc quản lý các nguồn thu – chi của đơn vị hoàn thiện hơn. Chính vì vậy, vấn đề hoàn thiện, đổi mới tổ chức công tác kế toán có ý nghĩa thiết thực nâng cao công tác quản lý tài chính trong các bệnh viện.
Bởi vậy, từ việc nghiên cứu lý luận và căn cứ vào thực trạng hiện nay trong tổ chức công tác kế toán tại các bệnh viện YHCT trên địa bàn thành phố Hà Nội, bằng cách tiếp cận tổ chức công tác kế toán theo góc độ là một khoa học và hệ thống thông tin kế toán, nghiên cứu sinh chọn đề tài “Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán các bệnh viện y học cổ truyền trên địa bàn thành phố Hà Nội” để nghiên cứu với mong muốn luận án sẽ đóng góp một phần để các bệnh viện này phát triển bền vững trong cơ chế tự chủ tài chính và trong công cuộc phát triển ứng dụng CNTT hiện nay
MỤC LỤC
MỤC LỤC ………………………………………………………………………………………………………….. 1
MỞ ĐẦU…………………………………………………………………………………………………………….. 1
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu…………………………………………………………………….. 1
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến luận án: …………………………………………. 2
3. Mục tiêu nghiên cứu của luận án…………………………………………………………………………. 6
4. Câu hỏi nghiên cứu……………………………………………………………………………………………. 7
5. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận án………………………………………………………. 7
6. Phƣơng pháp nghiên cứu……………………………………………………………………………………. 8
7. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận án………………………………………………………….. 11
8. Kết cấu của luận án………………………………………………………………………………………….. 12
CHƢƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN ĐƠN VỊ
SNCL………………………………………………………………………………………………………………… 13
1.1. TỔNG QUAN VỀ ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP. ……………………………………. 13
1.1.1. Khái niệm đơn vị sự nghiệp công lập……………………………………………………………. 13
1.1.2. Đặc điểm của đơn vị sự nghiệp công lập……………………………………………………….. 15
1.1.3. Phân loại đơn vị sự nghiệp công lập……………………………………………………………… 16
1.2. TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TRONG ĐƠN VỊ SNCL……………………………. 17
1.2.1.Những vấn đề chung về tổ chức công tác kế toán đơn vị SNCL. ………………………. 17
1.2.1.1.Khái niệm về tổ chức công tác kế toán đơn vị SNCL. ……………………………………. 17
1.2.1.2. Yêu cầu, nhiệm vụ và ý nghĩa của tổ chức công tác kế toán trong các đơn vị
SNCL…………………………………………………………………………………………………………………. 19
1.2.1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến tổ chức công tác kế toán trong đơn vị SNCL………. 23
1.2.2. Nội dung cơ bản của tổ chức công tác kế toán trong đơn vị SNCL…………………… 34
1.2.2.1. Tổ chức công tác kế toán tiếp cận theo góc độ kế toán là hệ thống thông tin………. 36
1.2.2.2. Tổ chức công tác kế toán đơn vị SNCL trên góc độ kế toán quản trị. …………….. 62
1.2.3. Tình hình áp dụng chuẩn mực kế toán công quốc tế tại Việt Nam. …………………… 70
KẾT LUẬN CHƢƠNG 1……………………………………………………………………………………..77
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN CÁC BỆNH
VIỆN YHCT TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI …………………………………………………………….. 78
2.1. TỔNG QUAN VỀ CÁC BỆNH VIỆN YHCT TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI. …………. 78
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển………………………………………………………………… 78
2.1.2. Tổ chức hoạt động của các bệnh viện YHCT trên địa bàn thành phố Hà Nội…….. 80
2.1.3. Tổ chức bộ máy quản lý ở các bệnh viện YHCT trên địa bàn thành phố Hà Nội .. 81
2.1.4. Cơ chế quản lý tài chính tại các bệnh viện YHCT trên địa bàn Hà Nội. ……………. 822
2.1.5. Các nhân tố ảnh hƣởng đến tổ chức công tác kế toán tại các bệnh viện YHCT ở Hà
Nội. …………………………………………………………………………………………………………………… 86
2.2. THỰC TRẠNG TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN CÁC BỆNH VIỆN YHCT
TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI. …………………………………………………………….. 90
2.2.1. Tổ chức công tác kế toán tiếp cận theo góc độ kế toán là hệ thống thông tin………….. 90
2.2.1.1. Thực trạng tổ chức nguồn nhân lực trong hệ thống thông tin kế toán…………….. 90
2.2.1.2. Tổ chức dữ liệu cho hệ thống thông tin kế toán:………………………………………….. 92
2.2.1.3. Tổ chức xử lý dữ liệu cho hệ thống thông tin kế toán. ………………………………….. 96
2.2.1.4. Tổ chức phân tích, cung cấp thông tin của hệ thống thông tin kế toán. ………….. 98
2.2.1.5. Tổ chức công tác kiểm tra kế toán……………………………………………………………. 100
2.2.1.6. Thực trạng tổ chức ứng dụng CNTT vào tổ chức công tác kế toán. ……………… 102
2.2.2. Thực trạng tổ chức công tác kế toán của các bệnh viện YHCT trên địa bàn Hà Nội
trên góc độ kế toán quản trị. ……………………………………………………………………………….. 105
2.2.2.1. Thực trạng về phân loại chi phí. ……………………………………………………………… 105
2.2.2.2. Thực trạng về xây dựng định mức và dự toán chi phí…………………………………. 108
2.3. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CÁC BỆNH
VIỆN YHCT TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI……………………………………………………………… 114
2.3.1. Những ƣu điểm………………………………………………………………………………………… 114
2.3.2. Nhƣợc điểm: ……………………………………………………………………………………………. 117
2.3.3. Các nguyên nhân của hạn chế tổ chức công tác kế toán . ………………………………. 126
KẾT LUẬN CHƢƠNG 2…………………………………………………………………………………… 130
CHƢƠNG 3:HOÀN THIỆN TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN CÁC BỆNH VIỆN
YHCT TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI………………………………………………. 131
3.1. ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN, NGUYÊN TẮC HOÀN THIỆN TỔ CHỨC CÔNG
TÁC KẾ TOÁN CÁC BỆNH VIỆN YHCT TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI……………………131
3.1.1. Định hƣớng phát triển các bệnh viện YHCT trên địa bàn thành phố Hà Nội. …… 131
3.1.2. Nguyên tắc hoàn thiện ………………………………………………………………………………. 133
3.2. MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN CÁC
BỆNH VIỆN YHCT TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI……………………………… 135
3.2.1. Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tiếp cận theo góc độ kế toán là hệ thống thông
tin. …………………………………………………………………………………………………………………… 135
3.2.1.1. Hoàn thiện tổ chức nguồn nhân lực trong hệ thống thông tin kế toán…………… 135
3.2.1.2. Hoàn thiện tổ chức dữ liệu cho hệ thống thông tin kế toán. ………………………… 137
3.2.1.3. Hoàn thiện tổ chức xử lý dữ liệu cho hệ thống thông tin kế toán. ………………… 1413
3.2.1.4.Hoàn thiện tổ chức phân tích, cung cấp thông tin của hệ thống thông tin kế toán.150
3.2.1.5.Hoàn thiện tổ chức công tác kiểm tra kế toán…………………………………………….. 154
3.2.1.6.Hoàn thiện ứng dụng CNTT vào tổ chức công tác kế toán. ………………………….. 154
3.2.2. Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán trên góc độ kế toán quản trị. ………………….. 162
3.3. ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN………………………….. 166
3.3.1. Về phía Nhà nƣớc và các cơ quan quản lý. ………………………………………………….. 167
3.3.2. Về phía các bệnh viện YHCT trên địa bàn thành phố Hà Nội. ……………………….. 169
KẾT LUẬN CHƢƠNG 3…………………………………………………………………………………… 171
KẾT LUẬN …………………………………………………………………………………………………….. 172
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ………………………………………………………………. 1
PHỤ LỤC ……………………………………………………………………………………………………………
ANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ
ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
1. “Tổ chức công tác kế toán tại các bệnh viện Y học cổ truyền công lập”, Tạp chí Tài chính, (số 704, tháng 5/2019), tr.129-131.
2. “Nhân tố ảnh hƣởng đến công tác quản lý tài chính tại các bệnh viện Y học cổ truyền công lập”, Tạp chí Tài chính, (số 700, tháng 3/2019), tr.45-47.
3. “Nâng cao hiệu quả tự chủ tài chính tại các bệnh viện Y học cổ truyền công lập”, Tạp chí Tài chính, (số 698+699, tháng 2/2019), tr.223-225.
4. “Hoàn thiện các b t toán điều ch nh tại ngày mua khi quyền kiểm soát đạt đƣợc qua nhiều lần đầu tƣ trong các tập đoàn kinh tế Việt Nam”, Tạp ch nghiên cứu Tài ch nh
ế toán, số 10_147/2015), tr. 23.
5. “Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại bệnh viện Tuệ Tĩnh”, năm 2012, Học viện tài chính, Đề tài luận văn thạc sỹ.