Hội chứng rubella bẩm sinh tại Hà Nội sau vụ dịch đầu năm 2011

Nghiên cứu được tiến hành nhằm khảo sát đặc điểm về lâm sàng và cận lâm sàng của hội chứng ru- bella bẩm sinh ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ hơn 3 tháng tuổi sinh ra trong khoảng thời gian từ 5/2011 đến 11/2011 tại một số bệnh viện trên địa bàn Hà Nội. Kết quả cho thấy dị tật bẩm sinh thường gặp là: tim bẩm sinh (97,73%), suy dinh dưỡng bào thai (77,2%), tật đầu nhỏ (27,3), điếc hoặc giảm thính lực (83,33%), mắt bé (22,1%), đục thủy tinh thể (18,2%). Các triệu chứng lâm sàng khác hay gặp là xuất huyết (81,8%), lách to (64,9%), gan to (59,7%), vàng da sớm trước 24 giờ (23,3%). Triệu chứng cận lâm sàng thường gặp gồm: tiểu cầu giảm dưới 10s (92,2%), men gan tăng trên 60 IU/ml (48,1%), thiếu máu với huyết sắc tố dưới 10g/I (37,7%). Tổn thương não phát hiện được trong thời kỳ sơ sinh gồm có vôi hóa chất não và nhân bèo (27,3%), xuất huyết não (3,9%), viêm não (2,6%). Trong quá trình mang thai, 19,5% bà mẹ được chẩn đoán xác định nhiễm rubella mẹ, 61% bà mẹ có biểu hiện nghi ngờ nhiễm rubel- la. Tỷ lệ tử vong của hội chứng rubella trong nhóm đối tượng này là 18,2%.

Hội chứng rubella bẩm sinh là tình trạng nhiễm rubella đối với bào thai trước khi sinh từ mẹ qua rau thai gây lên sự bất thường của các cơ quan và nhiễm trùng dai dẳng ở trẻ sau khi sinh ra [4 – 8]. Hội chứng rubella bẩm sinh kinh điển gồm tam chứng cổ điển là đục nhân mắt, tim bẩm sinh và điếc (Gregg, 1941). Tuy nhiên, bệnh cảnh của hội chứng rubella bẩm sinh ngày nay đã được mô tả rất phong phú, cả về lâm sàng sinh học [4, 6, 8]. Khi mẹ nhiễm virus rubella trong 3 tháng đầu thai kỳ, virus dễ dàng sang thai nhi và lan tỏa đến nhiều cơ quan, gây dị dạng nhiều tạng, nhiễm trùng mạn ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ và là nguồn phát tán virus nhiều tháng [6]. ở Việt Nam, nhiễm rubella ở phụ nữ mang thai [3] và hội chứng rubella bẩm sinh [1, 2] chỉ mới được chú ý gần đây do bệnh tản phát và ít gây hậu quả nặng nề trên lâm sàng. Tuy nhiên, trong những tháng đầu năm 2011 ru- bella gây một dịch khá lớn tại nhiều tỉnh thành trong cả nước. Ước tính có hàng chục nghìn ca mắc với hàng nghìn trường hợp phụ nữ mang thai bị nhiễm rubella với hậu quả nặng nề đối với thai phụ (phá thai) và với trẻ sinh ra (Hội chứng rubella bẩm sinh). Vì vậy nghiên cứu này nhằm mục tiêu: đánh giá những đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của hội chứng rubella bẩm sinh để thấy rõ hơn sự cần thiết phải có hành động tích cực đối với căn bệnh đáng sợ nhưng dự phòng được này.