Kết hợp uống và đắp thuốc trung dược trong điều trị nám da

Nghiên cứu được thực hiện nhằm đánh giá tác dụng điều trị nám da bằng phương pháp sử dụng kết hợp thuốc uống và thuốc đắp Trung dược; Khảo sát sự biến đổi của chỉ số chất lượng cuộc sống trước và sau điều trị. Kết quả nghiên cứu cho thấy: Sau 4 tháng điều trị: 23,3% khỏi hoàn toàn, 70% có chuyển biến và chỉ có 6,7% không đạt kết quả; Điểm số QOL tăng cao sau điều trị; Sự khác biệt trước sau điều trị có ý nghĩa thống kê với p < 0,05. Phương pháp kết hợp uống và đắp thuốc Trung dược có hiệu quả trong điều trị và góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống ở bệnh nhân nám da.

Nám da theo y học cổ truyền (YHCT) thuộc vào phạm trù: “Diện trần”, “Can ban”… là tình trạng bệnh lý thường gặp với biểu hiện tăng lắng đọng hắc tố, gặp chủ yếu ở nữ giới và có tỷ lệ mắc bệnh tương đối cao. Bệnh cảnh điển hình với các mảng sắc tố từ nhạt đến sẫm màu nằm đối xứng ở mặt, hầu như không nhô lên khỏi mặt da, tại chỗ không có các triệu chứng gì khác, bệnh kéo dài và khó điều trị [6]. Trên lâm sàng, bệnh tuy không nguy hại tới sức khỏe, nhưng có ảnh hưởng xấu tới thẩm mỹ và tâm lý của người bệnh, chính vì vậy, nó luôn là vấn đề được các bác sỹ da liễu và thẩm mỹ quan tâm.
Để đánh giá thêm về hiệu quả của thuốc YHCT trong điều trị nám da, chúng tôi tiến hành vận dụng lý luận của YHCT trong việc điều trị nám da theo phân thể YHCT với 2 mục tiêu: 1. Đánh giá tác dụng của phương pháp kết hợp uống và đắp thuốc YHCT trong điều trị nám da. 2. Khảo sát chỉ số “Chất lượng cuộc sống” ở nhóm bệnh nhân điều trị.
II.    ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
1.    Đối tượng
1.1.    Tiêu chuẩn chẩn đoán: theo tiêu chuẩn của Hội đông tây y kết hợp chẩn đoán và điều trị nám da Trung quốc (2003) [2].
Phân thành 4 thể lâm sàng:
*    Thể can uất: da mặt không nhuận, ban có màu vàng; dễ nóng giận bực tức, ngực sườn đầy tức, kinh nguyệt không đều, hay đau bụng kinh; lưỡi có rêu trắng mỏng, mạch huyền;
*    Thể tỳ hư: da mặt xạm, ban có màu xám; mệt mỏi kém ăn, bụng chướng, tứ chi ít lực, kinh nguyệt
loãng nhạt màu; lưỡi nhạt rêu mỏng, mạch tế;
*    Thể thận hư: da mặt xạm đen, ban sẫm màu; lưng gối mỏi, hoa mắt ù tai, người mệt không có lực; lưỡi nhạt hoặc đỏ, mạch trầm tế;
*    Thể huyết ứ: da mặt xạm; kinh dịch có nhiều cục, màu tím hoặc đau bụng kinh; lưỡi có điểm tía trệ hoặc điểm ứ huyết, mạch tế sáp.
1.2.    Tiêu chuẩn nhận bệnh nhân
Phù hợp theo tiêu chuẩn chẩn đoán, từ 18 tuổi trở lên, không phân biệt giới, không dùng bất kỳ thuốc gì điều trị nám da trong vòng ít nhất 3 tháng trở lại đây.
1.3.    Tiêu chuẩn loại trừ
Phụ nữ có thai, cho con bú; có tổn thương gan thận, tim mạch; sau sinh hoặc ngừng dùng thuốc tránh thai chưa quá nửa năm; trong vòng 3 tháng gần đây có sử dụng các thuốc chữa nám da; các bệnh nhân không tuân thủ điều trị,…
2.    Chất liệu nghiên cứu
2.1.    Thuốc sử dụng
Bài Tiêu dao tán gia giảm dùng cho thể Can uất; Bài Bổ trung ích khí thang gia giảm dùng cho thể Tỳ hư; Bài Lục vị địa hoàng hợp Nhị chí hoàn gia giảm dùng cho thể Thận hư; Bài Huyết phụ trục ứ thang gia giảm dùng cho thể Huyết ứ; Ngày sắc uống 1 thang [5]. Dùng “Tăng bạch tán” – Bệnh viện Trung y Quảng đông (Bạch chỉ, Bạch truật, Bạch phụ tử, Bạch tật lê…); lấy một lượng bột vừa đủ pha với mật ong, cách ngày đắp mặt 1 lần (sau khi rửa mặt sạch), mỗi lần 15 phút. Liệu trình là 60 ngày, điều trị 2 liệu trình liên t ục không nghỉ.
2.2.    Phương tiện
Bảng điểm đánh giá chất lượng cuộc sống của
QOL-BREF 2004 của W.H.O [3]; Phần mềm xử lý số liệu R.2.11.0.