Kết quả bước đầu của phẫu thuật cắt dịch kính bơm dầu silicon nội nhãn điều trị viêm mủ nội nhãn nội sinh do vi khuẩn

Viêm mủ nội nhãn nội sinh do vi khuẩn là một bệnh lý viêm nhiễm nặng ở các mô và dịch nội nhãn,  do sự  xâm  nhập  của  vi khuẩn  từ  cơ quan khác qua đường máu đến mắt. Đây là một bênh lý cấp  cứu có thể gây  tổn  hại  lớn  về chức  năng thị giác thậm chí có thể phải bỏ nhãn cầu. Viêm mủ nội nhãn nội sinh do vi khuẩn theo y văn thường gặp ở những bệnh nhân suy giảm miễn dịch hoặc suy kiệt do các bệnh lý toàn thân. Tuy nhiên trên thực hành lâm sàng ở Việt Nam, chúng tôi thường gặp viêm mủ nội nhãn nội sinh do vi khuẩn trên những bệnh nhân trẻ, khoẻ mạnh. Cho đến  nay vẫn  chưa có  lời  giải  thích thoả đáng cho hiện tượng lâm sàng này. Điều trị bệnh viêm mủ nội nhãn nội sinh do vi khuẩn cần sử  dụng  phức  hệ:  kháng  sinh,  coticoide  và  cắt dịch  kính. Cắt  dịch  kính giúp  loại  bỏ  tác  nhân gây bệnh, độc tố đồng thời giúp kháng sinh, chống viêm khuyếch tán tốt hơn. Nhược điểm cơ bản của cắt dịch kính ở những mắt nóng này là dễ gây chảy máu, co kéo đụng chạm gây đứt rách võng mạc. Hơn nữa, võng mạc trải qua quá trình nhiễm trùng nặng, viêm cấp thường bị hoại tử, tạo thành  các  vết  rách  lớn  và hậu  quả  cuối  cùng  là bong võng  mạc. Đây  cũng  chính lại  biến  chứng nặng nề nhất, gây tổn hại chức năng nhiều nhất ở các mắt đã được điều trị nhiễm trùng thành công. Từ năm 1985 dầu silicon đã được sử dụng như là một  cứu  cánh  trong điều  trị bong võng mạc. Khi nghiên cứu về dầu silicon trên môi trường nuôi cấy thực nghiệm Ozadamar (1999) nhận thấy dầu có tác dụng diệt khuẩn. Nghiên cứu này xuất phát từ quan sát  trên  lâm  sàng  là những  mắt  bị  viêm mủ nội nhãn sau khi được điều trị bằng cắt dịch kính và  bơm dầu  silicon  thì mắt  yên  rất  nhanh, quá trình nhiễm trùng được điều trị hiệu quả hơn. Để  làm  rõ  hiện  tượng  lâm  sàng  này  Azad (2003) and  Kaynak (2003) đã tiến hành các thử nghiệm lâm sàng so sánh cắt dịch kính và cắt dịch kính kết hợp bơm dầu silicon trong điều trị viêm màng não mủ và đã được thông báo kết quả tốt về cả giải phẫu và chức năng thị giác. Áp dụng các kinh nghiệm của các đồng nghiệp trên thế giới từ năm 2006 tác giả Đỗ Như Hơn, tại bệnh viện Mắt Trung ương, đã bắt  đầu  sử dụng  cắt  dịch  kính bơm dầu silicon trên bệnh nhân viêm màng não mủ (bao gồm cả nội sinh và ngoại sinh). Kết quả giải phẫu tốt và khá đạt 85% sau 3 tháng theo dõi. Kết quả thị lực thường kém, chỉ 50% đạt thị lực > đếm ngón tay 1m. Tuy nhiên các tổn thương phối hợp của  các  bệnh  nhân  chấn  thương cũng  như tính không thuần nhất của nhóm nghiên cứu tạo ra nhiều yếu tố nhiễu và làm cho việc phân tích gặp khó  khăn.  Chính vì vậy  việc  thiết  lập  một  nhóm nghiên cứu thuần nhất kết  hợp với phân bổ ngẫu nhiên để loại các yếu tố nhiễu là cần thiết để đánh giá chính xác hơn kết quả của phẫu thuật cắt dịch kính kết hợp bơm dầu silicon nội nhãn. Xuất phát từ thực tế lâm sàng trên chúng tôi tiến hành nghiên cứu nhằm mục tiêu: Đánh giá kết quả phẫu thuật cắt dịch kính kết hợp bơm dầu silicon nội nhãn điều trị viêm mủ nội nhãn nội sinh do vi khuẩn.

I. ĐỐI   TƯỢNG   VÀ   PHƯƠNG   PHÁP NGHIÊN CỨU

1. Đối tượng nghiên cứu

71 bệnh nhân được chẩn đoán là viêm mủ nội nhãn nội sinh do vi khuẩn có chỉ định điều trị bằng cắt dịch kính ở bệnh viện Mắt Trung Ương từ 8/2008 – 8/2010.

Tiêu chuẩn lựa chọn: Bệnh nhân  được chẩn  đoán  lâm  sàng  là  VMNNNS.  Tình  trạng bệnh  nặng  ngay ở  lần  khám  đầu  tiên  (mất  hết ánh hồng đồng tử) hoặc bệnh không đáp ứng với điều  trị  nội  khoa  qua 24 giờ đầu.  Chọc  hút  dịch tiền phòng và/hoặc dịch kính tìm thấy vi khuẩn ở soi tươi, soi trực tiếp. Không có tiền sử sang chấn, phẫu thuật mắt trước đó.