Kết quả bước đầu sử dụng vạt cơ thang tạo hình tổn khuyết do ung thư vùng đầu cổ lưng

Kết quả bước đầu sử dụng vạt cơ thang tạo hình tổn khuyết do ung thư vùng đầu cổ lưng
Nguyễn Đắc Nguyên, Dương Mạnh Chiến
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Vùng đầu, cổ và lưng là các vị trí thường gặp của ung thư da và ung thư phần mềm. Các vị trí này thường đòi hỏi tạo hình che phủ những khuyết hổng lớn sau phẫu thuật cắt u. Vạt da cơ thang cuống liền là vạt có cuống mạch hằng định, dễ phẫu tích, diện tích vạt rộng, thích hợp cho tạo hình vùng đầu, cổ và lưng. Mô tả kết quả sử dụng vạt da cơ thang trong phẫu thuật tạo hình khuyết phần mềm sau cắt bỏ ung thư vùng đầu cổ và lưng. Nghiên cứu chùm ca bệnh với 16 bệnh nhân có khuyết tổn vùng đầu, cổ, lưng do nguyên nhân ung thư được phẫu thuật tạo hình bằng vạt da cơ thang cuống liền tại Bệnh viện K. Tổn khuyết có kích thước lớn nhất: 22x16cm, nhỏ nhất: 12x9cm. Phân bố vị trí tổn khuyết: 75% ở vùng da đầu, 25% ở vùng lưng và vai. Sức sống vạt: 87,5% sống hoàn toàn, 6,25% thiểu dưỡng, bong lớp thượng bì và 6,25% hoại tử hoàn toàn. Vạt da cơ thang cuống liền là lựa chọn phù hợp cho tạo hình khuyết phần mềm vùng đầu, cổ và lưng do ung thư.

Trên  thế  giới,  ung  thư  da  là  loại  ung  thư thường  gặp,  chiếm  khoảng  8%  các loại  ung thư. Trong khi đó, ung thư phần mềm là ung thư hiếm, chỉ chiếm khoảng 1% các loại ung thư.1 Phẫu thuật cắt rộng u và tạo hình cùng thì hiện là điều trị triệt căn cho ung thư da và phần mềm. Do chỉ định phẫu thuật cắt u ngày càng được mở rộng, nên càng có nhiều hơn nhữngbệnh nhân cao tuổi, có tổn khuyết lớn, nhiều bệnh  lý  nền  phối  hợp,  phải  điều  trị  kéo  dài, kèm hóa xạ trị tiền phẫu và hậu phẫu, điều kiện kinh tế hạn hẹp cần phải tạo hình. Các phương pháp khác trong bậc thang tạo hình đều tồn tại một số nhược điểm nhất định. Phương pháp ghép da có nhược điểm là da ghép không có độ  chun  giãn,  đàn  hồi  nên  không  chịu  được lực tì nén, dễ bị trợt loét và không thể ghép da trên nền xương, màng cứng, vật liệu nhân tạo.2Các vạt tại chỗ như vạt xoay hoặc vạt chuyển không cung cấp đủ chất liệu tạo hình để che phủ những tổn khuyết lớn. Tiền sử xạ trị làm tăng tỉ lệ nhiễm khuẩn, không liền thương, hoại tử của da ghép và vạt tại chỗ.3 Nguyên nhân là do các tổn thương mạch máu tiến triển, có thể ngay sau phẫu thuật và thậm chí hàng chục năm sau phẫu thuật. Các vạt da cân tự do đòi hỏi trang thiết bị hiện đại, thời gian phẫu thuậtkéo dài, chi phí phẫu thuật cao, nguy cơ thất bại  cao,  đặc  biệt  trên  những  bệnh  nhân  cao tuổi, đã điều trị ung thư bằng hóa chất, tia xạ, bệnh mạn tính như đái tháo đường, tăng huyết áp, xơ vữa mạch máu…4 Trong những trường hợp này, tạo hình bằng vạt lân cận cuống liềncó thể được chỉ định do hạn chế được những nhược điểm nêu trên, từ đó làm tăng tỷ lệ thành công của phẫu thuật. Vạt da cơ thang là một vạt lân cận đã được nhiều tác giả trên thế giới nghiên cứu, mô tả và ứng dụng trong tạo hình vùng đầu, cổ, lưng với nhiều ưu điểm như: