Kết quả chăm sóc phục hồi chức năng trên người bệnh sau phẫu thuật gãy thân xương đùi
Kết quả chăm sóc phục hồi chức năng trên người bệnh sau phẫu thuật gãy thân xương đùi tại viện chấn thương chỉnh hình bênh viện việt đức năm 2013.Gãy thân xương đùi (TXĐ) là một tai nạn thường gặp trong cấp cứu ngoại khoa chiếm từ 20 – 30 % trong các trường hợp gãy xương [2], tại bệnh viện Cần Thơ (2005) có 321 trường hợp [15], bệnh viện Việt Đức (2005) có 352 trường hợp gãy xương đùi [2], năm 2011 có 705 trường hợp gãy TXĐ. Ngày nay, với sự tiến bộ về kỹ thuật điều trị thì người bệnh (NB) được xử trí sớm và đúng đã góp phần giúp NB hồi phục tốt sau chấn thương. Tuy nhiên các chức năng của chi bị gãy có hồi phục được hoàn toàn hay không lại là một việc khác, phụ thuộc một phần vào chăm sóc và tập luyện sau phẫu thuật có đúng hay không. Các thương tật thứ cấp (TTTC) xảy ra do bất động sau phẫu thuật thường là cứng khớp gối, hạn chế tầm vận động (TVĐ), teo cơ và phù nề: theo Nguyễn Hoàng Long (2006) tỷ lệ hạn chế vận động khớp gối chiếm 40% và teo cơ, phù nề chiếm 20% [8]. Do đó trong quá trình phục hồi chức năng (PHCN) cho NB, hướng dẫn cách chăm sóc và tập vận động sau phẫu thuật đóng vai trò quan trọng để tránh các biến chứng này [15].
Ở Việt Nam công tác Điều Dưỡng PHCN sau phẫu thuật chưa được chú trọng một cách thích đáng tại các bệnh viện ngoại khoa. Đặc biệt trong tình hình hiện nay, do sự quá tải tại các bệnh viện ngoại, do sự thiếu thốn về nhân lực nên công tác Điều Dưỡng PHCN cho NB sau phẫu thuật chưa được chú ý.
Tại đó họ chỉ chú trọng cứu sống NB, trả lại nguyên vẹn về mặt cấu trúc giải phẫu cho NB mà chưa chú ý đến mặt chức năng của chi tổn thương đó. Xuất phát từ thực tế trên chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài “Kết quả chăm sóc Phục hồi chức năng trên người bệnh sau phẫu thuật gãy thân xương đùi tại Viện chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Việt Đức, năm 2013”
với hai mục tiêu sau:
1. Mô tả kết quả chăm sóc phục hồi chức năng trên người bệnh sau phẫu thuật gãy thân xương đùi tại Viện chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Việt Đức, năm 2013.
2. Mô tả một số yếu tố liên quan đến kết quả chăm sóc phục hồi chức năng trên người bệnh sau phẫu thuật gãy thân xương đùi tại Viện chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Việt Đức, năm 2013.
MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ………………………………………………………………………………………………. 1
Chương 1:TỔNG QUAN………………………………………………………………………………… 2
Tình hình chấn thương gãy xương đùi …………………………………………………….. 2
Giải phẫu chức năng xương đùi – khớp gối………………………………………………. 2
1.2.1. Giải phẫu xương đùi …………………………………………………………………………….. 2
1.2.2. Giải phẫu chức năng khớp gối ……………………………………………………………….. 4
Phân loại gãy và cách thức điều trị………………………………………………………….. 5
1.3.1. Các cách phân loại……………………………………………………………………………….. 5
1.3.2. Cách thức điều trị ………………………………………………………………………………… 7
1.3.3. Quá trình liền xương…………………………………………………………………………….. 7
Một số TTTC do bất động lâu sau phẫu thuật gãy xương đùi ………………………. 8
Chăm sóc PHCN sau phẫu thật gãy TXĐ………………………………………………… 9
1.5.1. Nguyên tắc PHCN ……………………………………………………………………………….. 9
1.5.2. Các bài tập PHCN cho NB sau phẫu thuật gãy TXĐ………………………………….. 9
Một số nghiên cứu PHCN ở NB sau phẫu thuật gãy xương đùi trên thế giới và tại Việt Nam ……………………………………………………………………………………….. 9
1.6.1. Trên thế giới ……………………………………………………………………………………….. 9
1.6.2. Tại Việt Nam …………………………………………………………………………………….. 10
Chương 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU …………………………. 11
Đối tượng nghiên cứu …………………………………………………………………………. 11
2.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn NB ……………………………………………………………………… 11
2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ……………………………………………………………………………… 11
Thời gian và địa điểm nghiên cứu …………………………………………………………. 11
Thiết kế nghiên cứu ……………………………………………………………………………. 11
Cỡ mẫu, chọn mẫu nghiên cứu……………………………………………………………… 11
Công cụ thu thập số liệu………………………………………………………………………. 11
Kỹ thuật thu thập số liệu ……………………………………………………………………… 12
2.6.1. Những thông tin cá nhân……………………………………………………………………… 12
2.6.2. Các chỉ tiêu cần đánh giá …………………………………………………………………….. 12
Biến số nghiên cứu …………………………………………………………………………….. 13
Tiêu chuẩn đánh giá kết quả…………………………………………………………………. 14
Xử lý số liệu ……………………………………………………………………………………… 15
2.10. Đạo đức trong nghiên cứu……………………………………………………………………. 15
2.11. Hạn chế nghiên cứu ……………………………………………………………………………. 15
Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ……………………………………………………………. 16
Thông tin chung của đối tượng nghiên cứu …………………………………………….. 16
Kết quả chăm sóc PHCN cho NB sau phẫu thuật gãy TXĐ……………………….. 17
3.2.1. Độ chênh lệch kích thước chi thể giữa chân phẫu thuật so với chân lành …….. 17
3.2.2. Tầm vận động khớp gối ………………………………………………………………………. 18
3.2.3. Bậc cơ………………………………………………………………………………………………. 19
3.2.4. Mức độ cải thiện đau ………………………………………………………………………….. 19
3.2.5. Kiến thức NB về các bài tập PHCN ………………………………………………………. 20
3.2.6. Mức độ tập luyện của NB với bài tập PHCN…………………………………………… 20
Một số yếu tố liên quan đến kết quả chăm sóc PHCN trên NB sau phẫu thuật gãy TXĐ…………………………………………………………………………………………… 21
Chương 4: BÀN LUẬN………………………………………………………………………………… 26
Thông tin chung của đối tượng nghiên cứu …………………………………………….. 26
4.1.1. Giới …………………………………………………………………………………………………. 26
4.1.2. Nguyên nhân chấn thương …………………………………………………………………… 26
4.1.3. Vị trí gãy ………………………………………………………………………………………….. 26
4.1.4. Mức độ hài lòng của NB với thông tin PHCN …………………………………………. 27
4.1.5. Chườm lạnh, gác cao chi sau tập…………………………………………………………… 27
Kết quả chăm sóc PHCN cho NB sau phẫu thuật gãy TXĐ……………………….. 27
4.2.1. Độ chênh lệch kích thước chi thể giữa chân phẫu thuật so với chân lành …….. 27
4.2.2. Tầm vận động khớp gối ………………………………………………………………………. 28
4.2.3. Bậc cơ………………………………………………………………………………………………. 29
4.2.4. Mức độ cải thiện đau ………………………………………………………………………….. 29
4.2.5. Mức độ tập luyện và kiến thức của NB về tập luyện PHCN ………………………. 30
Một số yếu tố liên quan đến kết quả chăm sóc PHCN trên NB sau phẫu thuật gãyTXĐ…………………………………………………………………………………………… 30
4.3.1. Mối liên quan giữa độ chênh lệch kích thước chi thể giữa chân phẫu thuật so với chân lành với một số yếu tố …………………………………………………………………. 30
4.3.2. Mối liên quan giữa TVĐ khớp gối với một số yếu tố ……………………………….. 31
4.3.3. Mối liên quan giữa bậc cơ với một số yếu tố…………………………………………… 32
4.3.4. Mối liên quan giữa mức độ cải thiện đau của NB với một số yếu tố……………. 33
KẾT LUẬN………………………………………………………………………………………………… 34
Kết quả chăm sóc PHCN cho NB sau phẫu thuật gãy TXĐ……………………….. 34
Một số yếu tố liên quan đến kết quả chăm sóc PHCN trên NB sau phẫu thuật gãy TXĐ…………………………………………………………………………………………… 34
KHUYẾN NGHỊ …………………………………………………………………………………………. 36
TÀI LIỆU THAM KHẢO …………………………………………………………………………….. 37