KẾT QUẢ CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ NHIỄM KHUẨN HUYẾT VÀ CHOÁNG NHIỄM KHUẨN Ở BỆNH NHÂN BẾ TẮC ĐƯỜNG TIẾT NIỆU TRÊN TẠI BỆNH VIỆN CHỢ RẪY

KẾT QUẢ CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ NHIỄM KHUẨN HUYẾT VÀ CHOÁNG NHIỄM KHUẨN Ở BỆNH NHÂN BẾ TẮC ĐƯỜNG TIẾT NIỆU TRÊN TẠI BỆNH VIỆN CHỢ RẪY
Ngô Xuân Thái1, Thái Minh Sâm2, Trần Hữu Toàn1
TÓM TẮT :
Mục tiêu: Định nghĩa nhiễm khuẩn huyết lần 3 năm 2016 sử dụng điểm quick SOFA và SOFA trong chẩn đoán nhiễm khuẩn huyết và choáng nhiễm khuẩn. Chúng tôi báo cáo kết quả chẩn đoán và điều trị nhiễm khuẩn huyết và choáng nhiễm khuẩn ở bệnh nhân bế tắc đường tiết niệu trên tại bệnh viện Chợ Rẫy.

Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Đây là báo cáo mô tả hàng loạt trường hợp. Tất cả bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết và choáng nhiễm khuẩn ở bệnh nhân bế tắc đường tiết niệu trên tại bệnh viện Chợ Rẫy từ 01/01/2018 đến 29/02/2020. Các biến số ghi nhận gồm: tuổi, giới tính, triệu chứng lâm sàng, đặc điểm bệnh nền điểm qSOFA và SOFA, đặc điểm vi khuẩn học và phổ kháng khuẩn. Ghi nhận liệu pháp kháng sinh theo kinh nghiệm, các phương tiện hồi sức, thời gian nằm ICU, thời điểm can thiệp ngoại khoa, các phương pháp can thiệp, tỉ lệ thành công và tỉ lệ tử vong.

Kết quả: Có 72 trường hợp (TH) nhiễm khuẩn huyết và 135 TH choáng nhiễm khuẩn có bế tắc đường tiết niệu trên. Độ tuổi trung bình 56,9 ± 12,8 (22-93) tuổi. Tỷ lệ nam nữ 75/132TH. Triệu chứng lâm sàng thường gặp là sốt (85%) và đau hông lưng (81,6%). Nguyên nhân bế tắc chủ yếu là sỏi tiết niệu (81,1%). Bệnh nền chủ yếu là tim mạch (32,3%) và đái tháo đường (30,4%). Điểm số SOFA từ 2-17 điểm, từ 8-17 điểm có tỉ lệ tử vong tương ứng từ 8-40%. Tác nhân gây bệnh thường gặp là E. coli (69,4%). Liệu pháp kháng sinh theo kinh nghiệm chủ yếu là nhóm Carbapenem (82%), phù hợp với kháng sinh đồ là 86%. Tỉ lệ điều trị tại ICU là 66/207 TH (31,8%), thời gian trung bình là 5,5 ngày. Thời điểm can thiệp trung bình là 101 giờ, can thiệp trong 12 giờ đầu chiếm 18,6%. Các thủ thuật xâm lấn tối thiểu được sử dụng hầu hết là nội soi bàng quang đặt double J (75%), tỉ lệ tử vong 11,1%.

Kết luận: Điểm qSOFA là công cụ đơn giản, dễ sử dụng trên lâm sàng chẩn đoán nhiễm khuẩn huyết. Điểm SOFA có khả năng dự báo tỉ lệ tử vong nội viện. Các phương tiện hồi sức tại ICU và can thiệp ngoại khoa làm giảm tỉ lệ tử vong.

Nhiễm khuẩn huyết do nguyên nhân từ đường tiết niệu đứng hàng thứ 3 thường xảy ra trên bệnh nhân có bất thường về cấu trúc hoặc chức năng đường tiết niệu(1,2). Nếu không được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời có thể dẫn tới choáng nhiễm khuẩn và tỉ lệ tử vong lên đến 40%(3).