Kết quả của việc tư vấn chế độ ăn nhạt và tuân thủ điều trị cho bệnh nhân suy tim được điều trị ngoai trú

Luận văn Kết quả của việc tư vấn chế độ ăn nhạt và tuân thủ điều trị cho bệnh nhân suy tim được điều trị ngoai trú tại viện tim mạch bệnh viện Bạch Mai năm 2015.Suy tim là tình trạng tim không đủ khả năng bơm cung cấp máu cho nhu cầu cơ thể. Đây là hội chứng bệnh lý thường gặp trên lâm sàng, là diễn biến cuối cùng của nhiều bệnh lý tim mạch như các bệnh van tim, bệnh mạch vành, bệnh tim bẩm sinh và một số bệnh khác có ảnh hưởng nhiều đến tim [1].

Suy tim làm giảm hoặc mất hẳn sức lao động của bệnh nhân, ảnh hưởng đến tâm sinh lý và sinh hoạt của người bệnh và là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tử vong. Bệnh nhân gia đoạn cuối thường xuyên nhập viện, chịu chi phí điều trị cao và thường phải chờ thay tim. Suy tim đang ngày một gia tăng trên thế giới và ở Việt nam [6].

Ở Hoa Kỳ, hiện tại có khoảng 5,7 triệu người bị suy tim. Tại mỹ có trên 5 triệu người bị suy tim, mỗi năm có khoảng 550.000 ca mới mắc và khoảng 250.000 trường hợp tử vong, với chi phí cho trriều trị suy tim rất tốn kém. Theo Hội tim châu Âu tỷ lệ mắc suy tim vào khoảng 0,4- 2%, ước tính có khoảng trên 10 triệu người bị suy tim trên toàn lãnh thổ Châu Âu [6].

Ở Việt nam, tỷ lệ bệnh nhân nhập viện vì suy tim đang ngày một gia tăng. Suy tim là một trong những lý do thông thường nhất khiến cho những người ở độ tuổi 65 trở lên phải vào bệnh viện. Các nguyên nhân dẫn đến suy tim là tăng huyết áp, bệnh động mạch vành, các bệnh van tim, các bệnh cơ tim, các bệnh tim bẩm sinh, các rối loạn nhịp tim và các bệnh nội khoa khác như suy thận, tiểu đường, cường giáp…

Qua thời gian do xơ vữa hẹp động mạch vành, tăng huyết áp, gánh nặng các bệnh van tim… dẫn đến suy tim, quá trình này không thể đảo ngược tuy nhiên quá trình điều trị giúp kéo dài sự sống và cải thiện triệu chứng cho người bệnh.

Trong các phương pháp điều trị suy tim, biện pháp hàng đầu là duy trì chế độ ăn hợp lý để giảm triệu chứng là cải thiện tình trạng bệnh. Ở các đơn vị khám ngoại trú tim mạch, việc tư vấn chế độ ăn thích hợp cho bệnh nhân đóng vai trò rất quan trọng đối với hiệu quả điều trị suy tim: bỏ thuốc lá, thuốc lào, kiểm tra cân nặng, chế độ ăn giảm muối, hạn chế mỡ và cholesterol, hạn chế rượu và dịch. Vai trò tư vấn của người điều dưỡng rất quan trọng, giúp cho bệnh nhân thực hiện chế độ ăn tốt hơn, tự theo dõi tốt hơn, tuân thủ thuốc tốt hơn. Hiện tại chúng tôi chưa thấy có nghiên cứu nào ở Việt Nam về vấn đề này. Chính vì vậy, nhằm tìm hiểu một vấn đề còn mới mẻ ở Việt Nam, chúng tôi tiến hành đề tài: “Kết quả của việc tư vấn chế độ ăn nhạt và tuân thủ điều trị cho bênh nhân suy tim được điều trị ngoại trú tại viện Tim Mạch bệnh viện Bạch Mai năm 2015”

với hai mục tiêu sau:

1. Khảo sát tình hình thực hiện chế độ ăn và sự tự theo dõi, tuân thủ điều trị của bệnh nhân suy tim được điều trị ngoại trú ở Viện Tim Mạch, Bệnh Viện Bạch Mai.

2. Đánh giá hiệu quả của việc tuân thủ chế độ ăn, sự tự theo dõi, tuân thủ điều trị của các bệnh nhân suy tim được điều dưỡng tư vấn.

MỤC LỤC

ĐẶT VẤN ĐỀ……………………………………………………………………………………………….1

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN ……………………………………………………………………………3

1.1. Định nghĩa suy tim:……………………………………………………………………………3

1.2. Sinh lý bệnh của suy tim: ……………………………………………………………………3

1.2.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến Cung lượng tim ………………………………….3

1.2.2. Các cơ chế bù trừ bao gồm ………………………………………………………..4

1.3. Nguyên nhân …………………………………………………………………………………….5

1.3.1. Nguyên nhân của suy tim trái: ……………………………………………………5

1.3.2. Nguyên nhân của suy tim phải: …………………………………………………..5

1.3.3. Nguyên nhân của suy tim toàn bộ: ………………………………………………5

1.4. Triệu chứng lâm sàng và cận lâm sàng của suy tim. ………………………………6

1.4.1. Suy tim trái:……………………………………………………………………………..6

1.4.2. Suy tim phải: ……………………………………………………………………………6

1.4.3. Suy tim toàn bộ: Biểu hiện các triệu chứng như:…………………………..7

1.5. Phân độ suy tim theo NYHA. ……………………………………………………………..8

1.6. Điều trị suy tim. ………………………………………………………………………………..8

1.7. Nguyên tắc xây dựng chế độ ăn nhạt cho bệnh nhân suy tim…………………10

1.8. Tình hình suy tim trên thế giới và ở Việt Nam: ……………………………………13

1.8.1. Thế Giới: ……………………………………………………………………………….13

1.8.2. Việt Nam: ………………………………………………………………………………13

CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ……………………14

2.1. Đối tượng nghiên cứu: ……………………………………………………………………..14

2.1.1.Tiêu chuẩn lựa chọn: ………………………………………………………………..14

2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ: …………………………………………………………………14

2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu ……………………………………………………..14

2.3. Thiết kế nghiên cứu: ………………………………………………………………………..14

2.4. Các bước tiến hành nghiên cứu: ………………………………………………………..14

2.5. Quy trình đánh giá và tư vấn cho bệnh nhân suy tim của điều dưỡng: ……15

2.5.1. Hỏi bệnh: ……………………………………………………………………………….15

2.5.2. Quan sát: ……………………………………………………………………………….15

2.5.3. Thăm khám: …………………………………………………………………………..15

2.5.4. Thu thập các dữ kiện: ………………………………………………………………16

2.5.5. Chăm sóc cơ bản: ……………………………………………………………………16

2.5.6. Thực hiện y lệnh: ……………………………………………………………………16

2.5.7. Theo dõi: ……………………………………………………………………………….16

2.5.8. Giáo dục sức khoẻ:…………………………………………………………………17

2.5.9. Thực hiện chăm sóc cơ bản: …………………………………………………….17

2.6. Biến số nghiên cứu: …………………………………………………………………………18

2.7. Xử lý và phân tích số liệu : ………………………………………………………………18

2.8. Vấn đề đạo đức trong nghiên cứu: ……………………………………………………..18

CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ………………………………………………………..19

3.1. Đặc điểm chung của các đối tượng nghiên cứu: …………………………………..19

3.2. Tình hình thực hiện chế độ ăn và sự tự theo dõi, tuân thủ điều trị của bệnh nhân

suy tim được điều trị ngoại trú tại Viện Tim Mạch, Bệnh Viện Bạch Mai…….21

3.2.1. Các nguyên nhân chính của việc không tuân thủ chế độ ăn và tự theo

dõi ở các bệnh nhân được điều dưỡng tư vấn: …………………………….21

3.2.2. So sánh tỷ lệ bệnh nhân tuân thủ lời khuyên thực hiện chế độ ăn và

thay đổi lối sống, tuân thủ thuốc ở hai nhóm. ……………………………..21

3.3. Kết quả về hiệu quả của việc tuân thủ chế độ ăn, sự tự theo dõi, tuân thủ

điều trị của bệnh nhân suy tim được điều dưỡng tư vấn ………………………..23

3.3.1. So sánh tỷ lệ thực hiện chế độ ăn cho bệnh nhân suy tim ở thời điểm bắt

đầu nghiên cứu và thời điểm kết thúc nghiên cứu của hai nhóm:………23

3.3.2. Kết quả về tỷ lệ bệnh nhân cải thiện triệu chứng sau 3 tháng điều trị

ở hai nhóm: …………………………………………………………………………….24

3.3.3. Kết quả về tỷ lệ bệnh nhân phải nhập viện điều trị nội trú : ………….24

3.3.4. Kết quả về sự cải thiện chức năng thất trái ở hai nhóm 1 và 2: ……..25

3.3.5. So sánh áp lực động mạch phổi (ĐMP) giữa hai nhóm 1 và 2: ……..25

CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN …………………………………………………………………………….26

4.1. Đặc điểm chung của các đối tượng nghiên cứu: ………………………………….26

4.2. Tình hình thực hiện chế độ ăn và sự tự theo dõi, tuân thủ điều trị của bệnh

nhân suy tim được điều trị ngoại trú tại Viện Tim Mạch, Bệnh Viện Bạch

Mai. ……………………………………………………………………………………………….26

4.3. Hiệu quả của việc tuân thủ chế độ ăn cho bệnh nhân suy tim, sự tự theo

dõi, tuân thủ điều trị ở các bệnh nhân suy tim được điều trị ngoại trú tại

Viện Tim Mạch. ………………………………………………………………………………29

KẾT LUẬN …………………………………………………………………………………………………31

KHUYẾN NGHỊ ………………………………………………………………………………………….32

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC