Kết quả điều trị u màng não hai phần ba trong cánh xương bướm trên 29 bệnh nhân được phẫu thuật tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức

Kết quả điều trị u màng não hai phần ba trong cánh xương bướm trên 29 bệnh nhân được phẫu thuật tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức
Nguyễn Đức Anh, Kiều Đình Hùng
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
U màng não cánh xươmg bướm chiếm 15 – 20% tổng số u màng não. Phẫu thuật lấy u luôn là một thách thức với phẫu thuật viên do khối u tăng sinh mạch, xâm lấn xương, và liên quan chặt chẽ với các cấu trúc thần kinh, mạch máu quan trọng. Đánh giá kết quả điều trị u màng não 2/3 trong cánh xương bướm và các yếu tố tiên lượng khả năng lấy u là việc hết sức cần thiết. Chúng tôi iến hành trên 29 bệnh nhân được chẩn đoán u màng não 2/3 trong cánh xương bướm từ 6/2017 – 7/2020. Tất cả bệnh nhân được phẫu thuật và theo dõi sau mổ và được đánh giá kết quả điều trị, theo dõi các tai biến, các yếu tố tiên lượng. Bệnh nhân vào viện do nguyên nhân của tăng áp lực nội sọ, đau đầu chiếm 51,7% và 69%, giảm thị lực chiếm 34,5%. Độ tuổi hay gặp là 50,5 tuổi. Có 79,3 % bệnh nhân là u màng não 1/3 trong cánh xương bướm trong đó có 16/29 ca có phá huỷ xương sọ. U kích thước lớn trên 6 cm chiếm 17,2%. Phù não quanh u chiếm 79,3%. Cả 18 ca được chụp DSA hoặc MS CT hay angio IRM trước mổ. 16/29 ca cần làm giảm thể tích, 13 ca còn lại quyết định lấy toàn bộ. Có 2/29 bệnh nhân (6,9%) tử vong sau mổ. Có 6/29 bệnh nhân (20,7 %) là u màng não thể không điển hình (độ II). Phân loại Karnofsky sau mổ có 86,2% số trường hợp thuộc nhóm tốt. Phân loại Karnofsky sau mổ 3 tháng có 79,3% số trường hợp thuộc nhóm tốt. Chẩn đoán u màng não cánh xương bướm không khó khăn. Bản chất khối u đa phần là lành tính, tuy nhiên, kết quả điều trị u màng não 2/3 trong cánh xương bướm còn hạn chế do khối u lớn, chèn ép, bao quanh mạch máu lớn nuôi não, nên nguy cơ phù não, tổn thương mạch não trong và sau mổ cao. Chỉ định xạ trị sau mổ là một trong những giải pháp cho những trường hợp không lấy được hết u

U màng não là loại u phát triển từ lớp tế bào vi nhung mao của màng nhện, chiếm khoảng 34% các khối u của hệ thống thần kinh trung ương, trong đó u màng não cánh xương bướm chiếm tỷ lệ khá cao 15 – 20%.Có nhiều cách phân loại u màng não cánh xương bướm nhưng phổ biến nhất là phân loại theo vị trí bám của khối u: 1/3 ngoài, 1/3 giữa. 1/3 trong cánh xương bướm. Những khối u phát triển ở 2/3 trong cánh bướm có thể gây chèn ép vào dây thị giác, khối u cũng có thể xâm lấn vào xoang hang, bao bọc lấy động mạch cảnh trong, dây thần kinh III, IV, V, VI.1,2Với những tiến bộ rất lớn trong chẩn đoán hình ảnh thì việc chẩn đoán khối u là không khó nhưng để điều trị mang lại kết quả tốt cho bệnh nhân còn nhiều thách thức.Phẫu thuật vẫn là phương pháp điều trị chủ yếu, nhưng việc lấy bỏ toàn bộ khối u là khó khăn. Trước đây phẫu thuật chỉ có thể lấy được một phần khối u, nhất là khối u vùng 2/3 trong, bao quanh động mạch cảnh, xoang hang.