KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ VÀ YẾU TỐ TIÊN LƯỢNG NGUY CƠ TỬ VONG CỦA BỆNH NHÂN CHẤN THƯƠNG SỌ NÃO NẶNG TẠI BỆNH VIỆN VIỆT ĐỨC

KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ VÀ YẾU TỐ TIÊN LƯỢNG NGUY CƠ TỬ VONG CỦA BỆNH NHÂN CHẤN THƯƠNG SỌ NÃO NẶNG TẠI BỆNH VIỆN VIỆT ĐỨC

Dương Đại Hà, Dương Chạm Uyên

Trường Đại học Y Hà Nội

Nghiên cứu được thực hiện nhằm phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến tỉ lệ tử vong và kết quả điều trị của bệnh nhân chấn thương sọ não nặng (CTSNN) sau 6 tháng chấn thương. Kết quả cho thấy tỉ lệ tử vong 40,8%, đánh giá mức độ hồi phục sau 6 tháng theo GOS có 36,7% có di ch ứng mức độ vừa hoặc hồi phục tốt (GOS 4 và 5) và 63,3% có di ch ứng nặng, sống thực vật hoặc tử vong (GOS < 3). Tỉ lệ tử vong cao ở các nhóm không đội mũ bảo hiểm (p = 0,017; OR = 4,430; CI:1,212 – 16,195), nhóm hôn mê sâu (p = 0,007; OR = 2,783; CI:1,130 – 5,909. Tỉ lệ tử vong cao ở nhóm chấn thương sọ não nặng không đội mũ bảo hiểm, hôn mê sâu, giãn đồng tử 2 bên, tổn thương não lan tỏa độ III, IV và nhóm tổn thương não đã mổ hoặc chưa mổ trên phim cắt lớp vi tính có khối máu tụ > 25ml theo phân loại Marshall. Điều trị nội khoa phối hợp điều trị phẫu thuật kịp thời khi áp lực nội sọ tăng nhằm làm giảm tỷ lệ tử vong và biến chứng.
Chấn thương sọ não là một cấp cứu ngoại khoa thường gặp. Số lượng bệnh nhân rất lớn, điều trị tốn kém, di chứng và tử vong cao. Chấn thương sọ não luôn là vấn đề lớn ở bất cứ quốc gia nào. Tử vong do chấn thương sọ não đứng hàng thứ 3 chỉ xếp sau tử vong do bệnh tim mạch và bệnh ung thư. Ở các nước Châu Âu, trung bình mỗi năm có khoảng 1500 người trên 100.000 dân đến khám tại các cơ sở y tế vì chấn thương sọ não và khoảng 1/5 số bệnh nhân này phải vào viện điều trị [1; 2]. Chấn thương sọ não là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tử vong và tàn phế do chấn thương ở lứa tuổi trưởng thành.Theo Tổ chức Y tế Thế giới, hàng năm trên toàn thế giới có khoảng 10 triệu ca chấn thương sọ não phải nhập viện điều trị, trong số đó có tỷ lệ không nhỏ bệnh nhân mang di chứng lâu dài hoặc tử vong. Thống kê của Trung tâm kiểm soát bệnh tật Hoa kỳ (Centers for disease control – CDC) hàng năm có 1,5 triệu ca chấn thương sọ não phải nhập viện. Ước tính có 52.000 trường hợp tử vong do chấn thương sọ não hàng năm và có 80.000 – 90.000 bị di chứng tàn phế lâu dài. Chi phí cho chấn thương sọ não tại Hoa Kỳ năm 2006 lên tới 60 tỷ dollars. Ở châu Âu tỉ lệ này là 1,6 triệu ca chấn thương sọ não và 66.000 trường hợp tử vong hàng năm [1; 2]. Ở nước ta, chấn thương sọ não là một vấn đề lớn không chỉ riêng của ngành y tế, mà còn là của toàn xã hội, vì nguyên nhân chủ yếu là do tai nạn giao thông. Cũng như trên thế giới, đa số bệnh nhân ở độ tuổi còn rất trẻ. Theo những thống kê gần đây, chấn thương sọ não tai nạn giao thông có tỉ lệ cao đến 60 – 80%. Số bệnh nhân cấp cứu sọ não tăng lên hàng năm, tỉ lệ tử vong chiếm 89% tổng số các tử vong do tai nạn nói chung [3]. Mức độ nặng của chấn thương sọ não