KẾT QUẢ PHẪU THUẬT BÓC LỚP TRONG ĐỘNG MẠCH CẢNH: KINH NGHIỆM 5 NĂM TẠI BỆNH VIỆN THỐNG NHẤT
Đặt vấn đề: Đột quỵ là một trong những nguyên nhân hàng đâu gây tử vong ở cảnh những quốc gia phát triển cũng như các quốc gia đang phát triển. Hẹp động mạch cảnh ngoài sọ là một trong những nguyên nhân chính gây cơn thiếu máu não và lấp mạch não. Phẫu thuật bóc lớp trong động mạch cảnh là phương pháp điêu trị an toàn, hiệu quả và làm giảm nguy cơ đột quỵ.
Mục tiêu nghiên cứu của chúng tôi nhằm đánh giá đặc điểm hẹp động mạch cảnh cũng như đánh giá hiệu quả của phẫu thuật bóc lớp trong động mạch cảnh.
Đối tượng nghiêncứu:Toàn bộbệnhnhân bị hẹp độngmạchcảnh được phẫuthuật bóclớp trongđộng
mạch cảnh tại bệnh viện Thống Nhất trong thời gian 5 năm từ 2003 – 2008.
Phương pháp nghiên cứu: Tiên cứu. Đánh giá các đặc điểm vê tuổi, giới tính, biểu hiện lâm sàng. Chẩn đoán thương tốn dựa trên siêu âm Duplex, Multislice và X quang động mạch. Phẫu thuật bóc lớp trong động mạch cảnh và phục hồi động mạch cảnh có miếng vá PTFE. Đánh giá kết quả dựa trên lâm sàng và siêu âm doppler động mạch.
Kết quả: Trong thời gian từ tháng 4/2003 đến tháng 10/2008 chúng tôi đã thực hiện 95 phẫu thuật bóc lớp trong động mạch cảnh. Tuổi trung bình là 71,03 (49 – 91) Tỉ lệ nam/nữ là 61. Có 43 trường hợp có tai biến mạch máu não mới hoặc cũ. 19 trường hợp tốn thương cả 2 động mạch cảnh. Tất cả các trường hợp đêu được gây mê nội khí quản. Động mạch cảnh được bóc lớp trong và phục hồi với miếng vá PTFE cho các trường hợp có tốn thương động mạch cảnh trong. Tất cả các trường hợp đêu hết triệu chứng lâm sàng sau mổ. Một trường hợp tử vong sau mổ 1 tuân do biến chứng viêm phôi, một trường hợp bị nhũn não sau mổ. Theo dõi từ 2 tháng – 61 tháng toàn bộ bệnh nhân diễn biến tốt hết triệu chứng lâm sàng và không trường hợp nào bị nhũn não tái phát, 3 trường hợp hẹp tái phát.
Kết luận: Hẹp động mạch cảnh thường xảy ra ở bệnh nhân nam lớn tuôi. Chẩn đoán chủ yếu dựa trên duplex mạch máu. Phẫu thuật bóc lớp trong động mạch cảnh là phương pháp điêu trị hiệu quả và an toàn cho hẹp động mạch cảnh ngoài sọ.
ĐẶT VẤN ĐỀ
Hẹp động mạch cảnh ngoài sọ là một trong những nguyên nhân chính của đột quỵ. Mức độ nặng của hẹp động mạch liên quan mật thiết vói tần suất của đột quỵ. Theo Cinà CS và cộng sự(3), 33% những trường hợp hẹp động mạch cảnh từ 80 – 99% có cơn thiếu máu não hoặc nhũn não do lấp mạch trong khi đó tỉ lệ này chỉ xuất hiện ở 0,4% ở những bệnh nhân hẹp động mạch cảnh dưói 80%.
Phẫu thuật bóc lóp trong động mạch cảnh cho những bệnh nhân hẹp từ 70 – 99% làm giảm nguy cơ tai biến mạch máu não 17%. Hơn nữa phẫu thuật bóc lóp trong động mạch cảnh rất an toàn vói tỉ lệ tử vong và biến chứng dưói 5% ở những bệnh nhân có triệu chứng và dưói 3% ở những bệnh nhân không có triệu chứng <158).
Do đó việc phát hiện hẹp động mạch cảnh ngoài sọ và điều trị đúng đắn sẽ góp phần làm giảm nguy cơ tai biến mạch máu não.
Tại Việt Nam các nghiên cứu về phẫu thuật hẹp động mạch cảnh còn rất ít. Bệnh viện Thống Nhất là một trong những trung tâm lón thực hiện phẫu thuật bóc lóp trong động mạch cảnh của cả nưóc, từ năm 2002 tói nay gần 100 trường hợp hẹp động mạch cảnh đã được thực hiện vói kết quả trưóc mắt và trung hạn rất khả quan.
Chúng tôi tiến hành nghiên cứu này nhằm mục tiêu đánh giá đặc điểm bệnh nhân hẹp động mạch cảnh, các phương pháp chẩn đoán và kết quả điều trị ngoại khoa hẹp động mạch cảnh ngoài sọ tại bệnh viện Thống Nhất thành phố Hồ Chí Minh.
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất