KẾT QUẢ PHẪU THUẬT CHẤN THƯƠNG CỘT SỐNG CỔ THẤP TRẬT CÀI DIỆN KHỚP KHÔNG LIỆT, LIỆT TỦY KHÔNG HOÀN TOÀN

KẾT QUẢ PHẪU THUẬT CHẤN THƯƠNG CỘT SỐNG CỔ THẤP TRẬT CÀI DIỆN KHỚP KHÔNG LIỆT, LIỆT TỦY KHÔNG HOÀN TOÀN
Đinh Thế Hưng1, Nguyễn Hoàng Long1, Vũ Văn Cường1, Đinh Ngọc Sơn2
1 Bệnh viện hữu nghị Việt Đức
2 Đại học Y Hà Nội
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Thiết kế nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả, tiến cứu, không đối chứng. Mục tiêu: Đánh giá kết quả điều trị phẫu thuật trong chấn thương cột sống cổ thấp trật cài diện khớp không liệt, liệt tủy không hoàn toàn tại bệnh viện Hữu nghị Việt Đức. Tổng quan: Chấn thương cột sống cổ thấp trật cài diện khớp tuy không thường gặp nhưng lại để lại những hậu quả nặng nề. Hiện nay có rất nhiều chiến lược nắn trật cài diện khớp khác nhau, như phẫu thuật đường trước đơn thuần, đường sau đơn thuần, đường trước sau, đường sau trước hay đường trước sau trước. Tuy nhiên hiệu quả của các phương pháp vẫn chưa được đánh giá đầy đủ. Phương pháp: Đánh giá kết quả điều trị của 44 bệnh nhân được chẩn đoán chấn thương cột sống cổ thấp trật cài diện khớp không liệt, liệt tủy không hoàn toàn tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức từ 03/2018 đến 03/2021. Kết quả: Trong nghiên cứu, phương pháp mổ 2 đường hay được sử dụng nhất (50%  bệnh nhân). Sau mổ, hầu hết các bệnh nhân đều có tiến triển tốt: trước mổ chủ yếu AIS B chiếm 56,8% thì sau mổ AIS B chỉ chiếm 29,5%. Đánh giá trên X quang sau mổ thấy có 81,8% bệnh nhân hết trật và 18,2% bệnh nhân còn trật độ I theo phân độ Meyerding. Về biến chứng sau phẫu thuật, chủ yếu là loét tì đè (54,5%). Mức độ nắn trật của phương pháp mổ 2 đường tốt hơn so với 2 phương pháp trên có ý nghĩa thống kê. Kết luận: Nghiên cứu của chúng tôi thấy rằng phẫu thuật mổ nắn trật cài diện khớp là phẫu thuật an toàn và hiệu quả. Trong đó phương pháp mổ 2 đường có khả năng nắn trật về giải phẫu tốt hơn 2 phương pháp trên có ý nghĩa thống kê.

Chấn thương cột sống cổ thấp trật cài diện khớp là một tổn thương mất vững cột sống cổ nghiêm trọng, gây tử vong hay tàn phế với tỉ lệ cao do tổn thương tủy cổ. Nguyên nhân do chấn thương quá cúi cột sống cổ dẫn đến một hoặc cả hai diện khớp của đốt sống phía trên bị trật ra sau và phủ lên diện khớp trên của đốt sống phía dưới. Hậu quả là ống sống bị thu hẹp, tủy sống bị chèn ép dẫn tới liệt tủy có thể hoàn toàn hay không hoàn toàn, nặng nhất là gây tử vong [1].  Tại Bắc Mỹ năm 2008 có 300.000 trường hợp chấn thương cột sống cổ và tỷ lệ chấn thương mới mỗi năm là 20.000 trường hợp [2]. Trong đó trật càidiện khớp chỉ chiếm 5 đến 10% nhưng hậu quả của nó lại vô cùng nghiêm trọng [3].Thế  kỷ  qua,  ngành  phẫu  thuật  cột  sống  có nhiều tiến bộ nhờ vào sự tiến bộ của công nghệ, kỹ thuật và hiểu biết về giải phẫu học, sinh bệnh học cột sống. Các tác giả chứng minh rằng: đối với  chấn  thương  cột  sống  cổ  có  trật  cài  diện khớp,  điều  trị  phẫu  thuật  là  chỉ  định  tuyệt  đối [4],[5]. Hiện nay có rất nhiều chiến lược nắn trật cài diện khớp khác nhau như phẫu thuật đường trước đơn thuần, đường sau đơn thuần hay kết hợp 2 đường. Mỗi cách tiếp cận có một mức độ phức  tạp  khác  nhau  nhưng  mục  tiêu  chung  là nắn trật, làm vững cột sống và giải phóng chèn ép  tủy.  Tuy  nhiên  hiệu  quả  của  từng  phương pháp vẫn chưa được nghiên cứu. Vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu này với mục tiêu: đánh giá  kết  quả  điều  trị  phẫu  thuật  trong  chấn thương  cột  sống  cổ  thấp  trật  cài  diện  khớp không liệt, liệt tủy không hoàn toàn tại bệnh viện Hữu nghị Việt Đức