KẾT QUẢ PHẪU THUẬT MÁU TỤ DƯỚI MÀNG CỨNG CẤP TÍNH DO CHẤN THƯƠNG Ở NGƯỜI BỆNH TRÊN 60 TUỔI

KẾT QUẢ PHẪU THUẬT MÁU TỤ DƯỚI MÀNG CỨNG CẤP TÍNH DO CHẤN THƯƠNG Ở NGƯỜI BỆNH TRÊN 60 TUỔI
Đồng Tiến Phúc1, Nguyễn Vũ2,, Nguyễn Duy Tuyển3

Mục tiêu: Nhận xét lâm sàng, hình ảnh cắt lớp vi tính và kết quả phẫu thuật máu tụ dưới màng cứng cấp tính do chấn thương ở người bệnh trên 60 tuổi. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang 62 bệnh nhân máu tụ dưới màng cứng cấp tính do chấn thương ở người trên 60 tuổi được điều trị bằng phẫu thuật tại Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức từ 01/01/2021 – 31/12/2021. Kết quả: Tuổi trung bình: 67,7 ± 5,5. Tỉ lệ nam/nữ: 1,86. Nguyên nhân chấn thương thường gặp nhất là tai nạn sinh hoạt (51,6%) Triệu chứng lâm sàng: Đa số bệnh nhân vào viện có điểm Glasgow 9 – 12 điểm (45,2%). Yếu liệt nửa người (32,3%). Giãn đồng tử (22,5%). Hình ảnh cắt lớp vi tính: máu tụ dưới màng cứng bán cầu trái (53,2%), bề dày khối máu tụ từ 11–15mm (50%). 100% bệnh nhân có mức độ di lệch đường giữa >5 mm, tình trạng phù não, xóa bể đáy là 4,8%.  Đa số được phẫu thuật mở volet xương sọ lấy máu tụ, cầm máu, bỏ mảnh xương để giảm áp (92%) Kết quả điều trị xấu chiếm (48,4%). Kết luận: Máu tụ dưới màng cứng cấp tính ở người bệnh trên 60 tuổi nguyên nhân chấn thương chủ yếu do tai nạn sinh hoạt (51,6%). Đa số được phẫu thuật mở volet xương sọ lấy máu tụ, cầm máu, bỏ mảnh xương để giảm áp (92%) Kết quả xấu chiếm (48,4%).

Chấn thương sọ nao là một trong những tổn thương phức tạp nặng nề, tỷ lệ tử vong cao và để lại nhiều di chứng. Trong số bệnh nhân chấn thương sọ nao nói chung thì máu tụ dưới màng cứng cấp tính chiếm 41%, trong đó 16% phải phẫu thuật, tỷ lệ tử vong của nhóm phẫu thuật là 25%1. Do các đặc điểm giải phẫu và sinh lý sọ nao của người cao tuổi như: Xương sọ loang, dễ vỡ, dễ gây chảy máu, màng cứng bám chắc vào xương sọ, hiện tượng teo nao tuổi già làm khoang dưới màng cứng gian rộng, dễ đứt tĩnh mạch cầu nên chấn thương sọ nao ở người cao tuổi thường dẫn tới máu tụ dưới màng cứng cấp tính. Nhiều trường hợp máu tụ dưới màng cứng cấp tính lớn nhưng triệu chứng chèn ép thường xuất hiện muộn, làm ảnh hưởng tới thái độ xử trí bệnh nhân. Bệnh nhân cao tuổi thường có các đặc điểm: bệnh lý mạn tính kèm theo như tăng huyết áp, tim mạch, tiểu đường, bệnh lý hô hấp; sử dụng các thuốc giảm đau, thuốc gây ngủ có nguy cơ ảnh hưởng tình trạng toàn thân; điều trị chống phu nao dễ gây rối loạn nước điện giải; chịu đựng kém các thuốc gây mê và cuộc mổ kéo dài; những tổn thương phối hợp hoặc kèm đa chấn thương dễ làm tổn thương nao nặng hơn, điều này làm khó khăn trong điều trị. Chúng tôi mô tả một số đặc điểm lâm sàng, nhận xét kết quả điều trị 62 bệnh nhân máu tụ dưới màng cứng cấp tính do chấn thương ở người bệnh trên 60 tuổi nhằm nâng cao chất lượng điều trị loại tổn thương này