Kết quả phẫu thuật tạo hình van hai lá tại bệnh viện Việt Đức

Bệnh van hai lá gặp nhiều nhất trong các bệnh van tim mắc phải. Phẫu thuật tạo hình van là phương pháp điều trị bệnh rất tốt, song kỹ thuật khá phức tạp. Mục tiêu: (1) Mô tả đặc điểm tổn thương – kỹ thuật tạo hình van hai lá; (2) Đánh giá kết quả phẫu thuật. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: 95 ca tạo hình van hai lá được nghiên cứu mô tả cắt ngang hồi cứu về các đặc điểm bệnh van hai lá trước mổ, phẫu thuật tạo hình van và kết quả sau mổ. Kết quả và Bàn luận: có 96,8% bệnh nhân suy tim ≥ độ 2 trước mổ (NYHA), với 100% có hở van – trong đó 28,4% hở + hẹp van, tuổi trung bình 34,5 ± 13,2. Thương tổn van dạng thấp là chủ yếu (73,8%). Trung bình cần  làm  4 / 15 kỹ  thuật  tạo  hình cho mỗi  ca, trong đó  nhiều  nhất  là  đặt  vòng  van (67,4%), mở mép van (57,9%), cắt dây chằng (45,3%)… Kết quả sớm sau mổ rất tốt: không có tử vong, tình trạng van tốt hơn nhiều so với trước mổ (p < 0,001), không có ca nào còn hở hoặc hẹp van nặng. Kết quả kiểm tra sau mổ 3 tháng, sau 3 năm, và sau 5 năm thể hiện tính chất ổn định của van hai lá sau tạo hình với tỷ lệ sống sót cao (96,8% sau 3 tháng, 96,2% sau 3 năm, 93,4% sau 5 năm), và 78,5% xếp loại khá và tốt, chỉ có 3 ca phải mổ lại thay van. Kết luận: tạo hình van tuy có kỹ thuật khó – nhất là đối với thương tổn van dạng thấp, nhưng là phương pháp tốt – an toàn trong điều trị bệnh van hai lá.
Bệnh  van hai lá  là  bệnh  lý  gặp  nhiều  nhất trong các  bệnh  van tim mắc  phải.  Nguyên  nhân gây bệnh thường là thấp tim, nhiễm trùng (Osler),
thoái hóa. Ở Việt Nam (tỷ lệ thấp tim > 4 ‰ trẻ em) [2], nguyên nhân do thấp chiếm gần 90% số phẫu  thuật  van tim [1; 2]. Hình thái  thương tổn của  van hai lá  (VHL) tùy  vào  nguyên  nhân  gây bệnh,  nhưng nhìn chung gồm  3 thể  chính: hẹp van, hở – hẹp van, và hở van [2]. Chẩn đoán thể bệnh chủ yếu dựa vào siêu âm tim Doppler mầu. Phẫu thuật (PT) tim hở là phương pháp chủ yếu điều trị bệnh VHL [2], bao gồm 2 loại là thay van và tạo hình van. PT thay van, tuy không quá phức tạp nhưng có một số hạn chế về biến chứng đông máu sau mổ (3 – 5 %/ năm đối với van cơ học), chi phí PT, biến chứng nhiễm trùng, chất lượng sống [1; 2]. PT tạo hình van – do bảo tồn được bộ máy VHL, nên có nhiều ưu điểm hơn. Tạo hình van là xu thế  chung trên  thế  giới  hiện  nay đối  với  các VHL không bị hỏng quá nặng. Ở Việt Nam, PT tạo hình VHL được phát triển mạnh trong hơn 15 năm gần đây, và cho kết quả ban đầu rất khả quan [1; 2]. Tuy các  trung tâm  mổ  tim đều  tạo  hình theo trường phái Carpentier [4], song kết quả có thể khác nhau tùy theo kinh nghiệm và sáng tạo trong khi mổ.  Việc  đánh giá đặc điểm kỹ thuật mổ và kết quả trung – dài hạn sau mổ sẽ góp phần nâng cao chất  lượng  của  PT. Do vậy,  chúng  tôi  tiến hành đề tài này với mục tiêu:
1.    Mô tả đặc điểm tổn thương và kỹ thuật tạo hình VHL.
2.    Đánh giá kết quả PT tạo hình.
II.    ĐỐI   TƯỢNG   VÀ   PHƯƠNG   PHÁP NGHIÊN CÚU
1.    Đối tượng nghiên cứu
Bao gồm 95 bệnh nhân được phẫu thuật tạo hình VHL (đơn thuần hoặc có can thiệp phối hợp khác  trên  tim) do bệnh  VHL mắc  phải,  tại  bệnh viện Việt Đức trong 10 năm, từ tháng 6/ 1997 đến tháng 6 / 2007.
2.    Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu mô tả cắt ngang hồi cứu, với các nội dung về: đặc điểm của bệnh VHL trước mổ (lâm sàng, siêu âm tim), đặc điểm của PT tạo hình VHL (tổn thương, kỹ thuật tạo hình van), và đặc điểm kết quả sau mổ (trung – dài hạn). Số liệu được xử lý theo phương pháp thống kê trong y học.