Kết quả phục hồi chức năng bàn tay trên bệnh nhân liệt nửa người do tai biến mạch máu não giai đoạn hồi phục bằng kỹ thuật vận động cưỡng bức tay bên liệt – cimt

Tai biến mạch máu não là một trong bốn nguyên nhân tử vong cao nhất, trở thành vấn đề thời sự của y học. Với sự tiến bộ về y học, bệnh nhân tai biến mạch máu não được cứu sống ngày càng nhiều, đồng nghĩa với di chứng và tàn tật cũng tăng lên [3].

Trong các di chứng của bệnh nhân liệt nửa người thì di chứng bàn tay là thường gặp. Phục hồi chức năng bàn tay bên liệt rất chậm và gặp nhiều khó khăn. Phục hồi chức năng bàn tay có nhiều phương pháp khác nhau, trong đó kỹ thuật vận động cưỡng bức tay bên liệt – CIMT (Constraint – induced movement therapy) là kỹ thuật mới đang được áp dụng với mục đích là ép tay liệt hoạt động tối đa tới mức có thể trong thời gian tối đa là 6 giờ/ngày, để hoạt hóa và kích thích các tế bào thần kinh nhằm đem lại cho bệnh nhân kết quả chức năng tốt hơn về chi trên [10]. Các nghiên cứu  của  Myint  (2008),  Page  (2002),  và  Wolf (2006) nghiên cứu tỉ mỉ CIMT trong giai đoạn bán cấp đã cho kết quả tốt hơn đáng kể về sử dụng và chức năng chi trên [8]. Tuy nhiên, hiện nay ở Việt Nam, chưa có tác giả nào nghiên cứu về vấn đề này. Chính vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu này nhằm mục tiêu:

Đánh giá hiệu quả phục hồi chức năng bàn tay trên bệnh nhân liệt nửa người do tai biến mạch máu não bằng kỹ thuật vận động cưỡng bức tay bên liệt – CIMT.

I. ĐỐI  TƯỢNG  VÀ  PHƯƠNG  PHÁP

NGHIÊN CỨU

1. Đối tượng nghiên cứu

76 BN liệt nửa người do tai biến mạch máu não giai đoạn hồi phục có giảm chức năng bàn tay bên liệt tại Trung tâm Phục hồi chức năng, khoa Thần kinh bệnh viện Bạch Mai từ tháng 6

– 2009 đến 12 – 2009 theo các tiêu chuẩn sau:

– Bệnh nhân (BN) liệt nửa người do tai biến mạch máu não lần đầu tiên.

– BN có thể giao tiếp được, từ 16 tuổi trở lên.

– BN có giảm chức năng bàn tay bên liệt.

– BN không đang ở giai đoạn cấp.

2. Phương pháp nghiên cứu

bảng đánh giá vận động bệnh nhân tai biến mạch máu não (Carr J. H và Shepherd R.B) [6].

– Xác định mức độ độc lập trong sinh  hoạt hàng ngày bằng thang điểm Barther. từ 0 – 3 [2].

Bước 3: Can thiệp điều trị phục hồi chức năng cho bệnh nhân.

Bước 4: Đánh giá kết quả sau 1 tháng can thiệp dựa trên mức độ chênh lệch trước và sau can thiệp.

Xử lý số liệu: Các số liệu được xử lý bằng phần mềm SPSS 16.0.

Tai biến mạch máu não là bệnh thường gặp và di chứng để lại rất nặng nề, trong đó di chứng bàn tay là nặng nề và khó hồi phục nhất. Mục tiêu: Đánh giá hiệu quả phục hồi chức năng bàn tay trên bệnh nhân liệt nửa người do tai biến mạch máu não giai đoạn hồi phục bằng kỹ thuật vận động cưỡng bức tay bên liệt – CIMT. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: nghiên cứu mô tả, can thiêp trên 76 bệnh nhân liệt nửa người do tai biến mạch máu não tại Trung tâm Phục hồi chức năng và khoa Thần kinh bệnh viện Bạch Mai trong thời gian từ 6 – 2009 đến 12 – 2009. Kết quả và kết luận: Sau 1 tháng can thiệp, mức độ vận động tay liệt, mức độ vận động bàn tay liệt, mức độ độc lập trong sinh hoạt hàng ngày, mức độ cảm giác nông cải thiện (p < 0,05). Mức độ khéo léo của tay bên liệt chưa được cải thiện (p > 0,05).