Kết quả sớm và trung hạn phẫu thuật thay van hai lá ít xâm lấn có nội soi hỗ trợ qua đường ngực phải

Kết quả sớm và trung hạn phẫu thuật thay van hai lá ít xâm lấn có nội soi hỗ trợ qua đường ngực phải tại Bệnh viện Bạch Mai
Phạm Quốc Đạt, Dương Đức Hùng, Nguyễn Hữu Ước
Mục tiêu: Nghiên cứu nhằm đánh giá kết quả sớm và trung hạn phẫu thuật thay van hai lá ít xâm lấn có nội soi hỗ trợ tại Bệnh viện Bạch Mai.
Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả tiến cứu gồm 106 bệnh nhân từ 1/2018 đến 12/2020 với thời gian theo dõi sau mổ ít nhất 6 tháng.
Kết quả: Tuổi trung bình là 50,5 ± 10,5; nữ chiếm 64,2%; NYHA III-IV trước mổ chiếm 50,0%; phân suất tống máu thất trái (LVEF) dưới 50% chiếm 2,8%; áp lực động mạch phổi (ALĐMP) trên 65 mmHg chiếm 13,2%. Cơ chế bệnh sinh do thấp tim, thoái hoá và viêm nội tâm mạc chiếm lần lượt là 75,5%; 14,1%; và 10,4%. Thời gian chạy máy tuần hoàn ngoài cơ thể (THNCT) và cặp động mạch chủ (ĐMC) lần lượt  là 95,1 phút và 63,2 phút. Yếu tố liên quan đến thời gian THNCT và cặp ĐMC là sửa van ba lá và khâu vắt van hai lá. Tỉ lệ tử vong sớm là 0,9%, chuyển mở xương ức là 0,9%. Thời gian thở máy, nằm hồi sức, nằm viện lần lượt là 16,8 giờ, 48,0 giờ, và 10,5 ngày. Các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng xảy ra biến chứng nặng gồm: viêm nội tâm mạc, tăng ALĐMP nặng, hở van ba lá vừa/nặng và thiếu cân. Theo dõi trung hạn trên 105 bệnh nhân với thời gian trung bình là 17,9 tháng. Tỉ lệ tử vong trung hạn là 1,0%, phẫu thuật lại là 3,8%.
Kết luận: Phẫu thuật thay van hai lá ít xâm lấn qua đường mở ngực phải có nội soi hỗ trợ là phương pháp an toàn, cho kết quả ngắn hạn và trung hạn khả thi.

Bệnhlývanhailálàbệnhvantimphổbiếnởnước ta. Phẫu thuật thay vanhoặc sửa van giữvai trò quan trọng trong điều trịbệnh van hai lá,nhất làkhi bộmáy van đãtổn thương nặng nề. Phẫu thuật thay van hai láqua đường mở xương ứctruyền thốngđược thực hiện từ những năm 1960s và đã đạt được kết quả sau mổ rất tốt, nhất làvới các tiến bộvềkỹthuật bảo vệcơtim vànhững cải tiến của van nhân tạo. Tuynhiên, hai xu thếmới đang dần trởthành những hướng đi chính thay thếcho thay van hai látruyền thống làphẫu  thuật ít  xâm  lấn  vàthay  van  hai  láqua đường ống thông.Mặc dù, phẫu thuật van hai lá ít xâm lấn được  triển  khai  sớm  ở  các  nước  phương  Tây nhưng do đặc điểm bệnh lý van hai lá nên các nghiên cứu đã công bố chủ yếu về sửa van hai lá. Tại Việt Nam,phẫu thuật van hai lá ít xâm lấn có nội soi hỗ trợ đã được thực hiện từ năm 2013. Các kết quả ban đầu cho thấy đây là phương pháp an toàn và khả thi, tuy nhiên cho đến nay chưa có nghiên cứu nào công bố về kết quả trung hạn và dài hạn của thay van hai lá ít xâmlấn. Mặt khác, việc áp dụng phẫu thuật ít xâm lấn ở các trung tâm khác nhau có những đặc thù, cải tiến riêng, các kinh nghiệm nàygiúp choviệc phẫu thuật ít xâm lấn thuận tiện, an toàn vàhiệu quảhơn. Đơn vịPhẫu thuật Tim mạch, Viện Tim mạch,BệnhviệnBạch Mai với sốca mổtim hởtrung bình 1000 ca/năm, cũng là một trong các nơi triển khai khá sớm phẫu thuật tim ít xâm lấn. Chính vì các lý do trên, một nghiên cứu về thay van hai lá ít xâm lấn tại Bệnh viện Bạch Mai là thực sự cần thiết nhằm: Đánh giá kết quả sớm và trung hạn phẫu thuật thay van hai lá ít xâm lấn có nội soi hỗ trợ qua đường ngực phải tại Bệnh viện Bạch Mai.