Kết quả sử dụng đường vào đoạn xa động mạch quay trong chụp và can thiệp động mạch vành

Kết quả sử dụng đường vào đoạn xa động mạch quay trong chụp và can thiệp động mạch vành

Mục tiêu: Đánh giá tính khả thi và kết quả sử dụng đường vào đoạn xa động mạch quay trong chụp và can thiệp động mạch vành.

Đối tượng và phương pháp: Gồm 180 bệnh nhân có chỉ định chụp và can thiệp ĐMV qua da tại Viện Tim mạch – Bệnh viện Bạch Mai, từ tháng 8 năm 2020 đến tháng 10 năm 2021 được chia thành 2 nhóm 90 bệnh nhân sử dụng đường vào ĐM quay và 90 bệnh nhân sử dụng đường vào đoạn xa ĐM quay. Các bệnh nhân được theo dõi ngắn hạn trong thời gian nằm viện.

Kết quả: Tuổi trung bình là 68,07 ± 10,28 tuổi, Nam/ nữ > 2/1. THA là yếu tố nguy cơ thường gặp nhất (>70%), chủ yếu là hội chứng vành cấp (> 80%) trong đó STEMI chiếm > 13%. Kết quả chụp và can thiệp ĐMV qua đoạn xa ĐM quay có tỷ lệ thành công 100%, biến chứng trong thủ thuật 13,3% (tương đương với ĐM quay), không có biến chứng tại chỗ trong và sau can thiệp, tỷ lệ tử vong 0%. Thành công của thủ thuật mở đường vào đoạn xa ĐM quay 94,5% tương đương với đường vào truyền thống (95,5%), mức độ đau, mức độ khó chịu, tê bì, sưng nề, bầm tím bàn tay và các biến chứng tại vị trí chọc mạch bằng không, thời gian cầm máu, thời gian nới và tháo bỏ hoàn toàn băng ép thấp (bằng 1/2 đường truyền thống) đã mang lại nhiều sự thoải mái, dễ chịu cho cả bệnh nhân và bác sĩ can thiệp, giảm được các biến chứng cục bộ, giảm được tỷ tệ tắc ĐM quay, bảo tồn được ĐM quay và bàn tay cho bệnh nhân. Do đó đây là kỹ thuật có tính khả thi, tính ứng dụng và an toàn cao. Đường vào này được xem như là “tương lai của can thiệp tim mạch”.

Từ khóa: ĐM quay, đoạn xa ĐM quay, chụp và can thiệp ĐMV.

ĐẶT VẤN ĐỀ
Bệnh động mạch vành (ĐMV) là một bệnh phổ biến và là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới. Chụp và can thiệp ĐMV qua da được tiến hành đầu tiên qua đường ĐM đùi bởi Andreas Gruntzig và cộng sự vào ngày 16 tháng 9 năm 1977. Sau đó đến năm 1989 Campeau và cộng sự lần đầu tiên tiến hành chụp ĐMV qua đường ĐM quay và đến năm 1993 Laarman đã tiến hành đặt stent ĐMV đầu tiên qua đường này. Ngày nay chụp và can thiệp ĐMV qua da (PCI) qua ĐM quay đã được chứng minh là vượt trội so với đường ĐM đùi, do ít chảy máu, cầm máu dễ dàng hơn, thuận tiện hơn cho bệnh nhân, thời gian làm thủ thuật ngắn hơn, chi phí thấp hơn, ít ảnh hưởng đến sức khỏe và giảm thời gian nằm viện cho bệnh nhân1. Ngoài ra, còn giảm đáng kể tỷ lệ tử vong trong hội chứng ĐMV cấp tính, sớm khôi phục hoạt động thể chất bình thường cho bệnh nhân2,3. Tuy nhiên chụp và can thiệp ĐMV qua đường ĐM quay cũng có thể gây ra một số biến chứng mạch máu tại chỗ như tắc ĐM quay (0,8% – 38%)4, co thắt, giả phồng, thủng ĐM quay, gây hội chứng khoang cẳng tay, tổn thương thần kinh, gây sưng đau cẳng bàn tay gây khó chịu đáng kể cho bệnh nhân trong và sau can thiệp5. Kỹ thuật chụp và can thiệp ĐMV qua đoạn xa động mạch quay được giới thiệu lần đầu tiên bởi Roghani et al và đã được trình bày tại Đại hội tim mạch quốc tế lần thứ 4 tại Isfahan năm 2016 (10). Chụp và can thiệp ĐMV qua đoạn xa ĐM quay khắc phục được những biến chứng trên đồng thời mang lại sự thoải mái hơn cho cả bệnh nhân và bác sĩ can thiệp, giảm nguy cơ biến chứng cục bộ, bảo tồn được ĐM quay6. Tại Việt Nam chưa có nghiên cứu nào về kỹ thuật chụp và can thiệp ĐMV qua đoạn xa động mạch quay. Vì vậy chúng tôi tiến hành đề tài: “Kết quả sử dụng đường vào đoạn xa động mạch quay trong chụp và can thiệp ĐMV” nhằm mục tiêu: Đánh giá tính khả thi và kết quả sử dụng đường vào đoạn xa động mạch quay trong chụp và can thiệp ĐMV qua da tại Viện Tim mạch – Bệnh viện Bạch Mai.

ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Đối tượng nghiên cứu
Gồm 180 bệnh nhân có chỉ định chụp và can

Bảng 1. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu thiệp ĐMV qua da tại Viện Tim mạch – Bệnh viện Bạch Mai, từ tháng 8 năm 2020 đến tháng 10 năm 2021 được chia thành 2 nhóm 90 bệnh nhân sử dụng đường vào ĐM quay và 90 bệnh nhân sử dụng đường vào đoạn xa ĐM quay.