KẾT QUẢ VÀ BIẾN CHỨNG ĐIỀU TRỊ GÂY TẮC MẠCH DỊ DẠNG ĐỘNG TĨNH MẠCH NÃO

KẾT QUẢ VÀ BIẾN CHỨNG ĐIỀU TRỊ GÂY TẮC MẠCH DỊ DẠNG ĐỘNG TĨNH MẠCH NÃO

Phạm Hồng Đức1, Nguyễn Ngọc Cương2, Phạm Minh Thông1

1Trường Đại học Y Hà Nội; 2Bệnh viện Đại học Y Hà Nội

Dị dạng động tĩnh mạch não (DDĐTMN) là tổn thương rất phức tạp và chỉ chiếm một tỷ lệ nhỏ tổn thương mạch máu của hệ thống thần kinh trung ương với tiến triển tự nhiên đặc trưng bởi tỷ lệ tử vong đáng kể chủ yếu do nguy cơ xuất huyết tăng dần. Trong bối cảnh này, gây tắc mạch đóng vai trò trung tâm hoặc kỹ thuật điều trị duy nhất hoặc được điều trị phối hợp với quang tuyến hay phẫu thuật. Báo cáo này tóm lược các kết quả can thiệp nội mạch điều trị dị dạng động tĩnh mạch não và các biến chứng của kỹ thuật này trên 161 bệnh    nhân được thực hiện liên tục trong khoảng 10 năm từ 2000 đến 2009 tại Bệnh viện Bạch    Mai.    Hầu hết bệnh    nhân có biểu hiện lâm sàng với xuất huyết (51%) hoặc động kinh (35%). Gây tắc mạch    đơn thuần tắc khỏi hoàn toàn trên hình ảnh chụp mạch ở 28,4% bệnh nhân. Các biến chứng gây tắc mạch xảy ra ở 14,3% bệnh nhân. Để can thiệp cho kết quả cao và biến chứng thấp, đòi hỏi người can thiệp cần có kinh nghiệm trong đánh giá cấu trúc mạch tổn thương và trong kỹ thuật gây tắc mạch.

Từ khoá: dị dạng động tĩnh mạch; dị dạng động tĩnh mạch não; điều trị dị dạng động tĩnh mạch não; nút mạch não
Dị dạng động tĩnh mạch não (DDĐTMN) là lỗi của quá trình hình thành mạch máu thời kỳ bào thai. Mặc dù xuất hiện ngay sau sinh, nhưng chúng chỉ được phát hiện khi có biểu hiện triệu chứng, thường ở tuổi trưởng thành. Triệu chứng xuất hiện sớm hay muộn tuỳ thuộc vào vị trí, kích thước và lưu lượng dòng chảy trong ổ dị dạng gây nên tổn thương nhu mô não.

Các nghiên cứu về diễn tiến tự nhiên của dị dạng động tĩnh mạch não đã cho thấy nguy cơ vỡ xuất huyết hàng năm khoảng từ 2 – 4% và nguy cơ vỡ lại trong năm đầu vào khoảng 7%; nguy cơ tử vong là 1% với tỷ lệ di chứng thần kinh nặng phối hợp là 2,7% hàng năm [1; 2]. Do dị dạng động tĩnh mạch não có nguy cơ thiếu sót thần kinh và tử vong cao nên chỉ định