Khả năng thực hành của cán bộ y tế tuyến cơ sở về các bệnh lây truyền qua đường tình dục

Trần Văn Tiến, Phạm Thị Lan–Bệnh viện Da liễu Trung ương, Trường Đại học Y Hà Nội

Bệnh lây truyền qua đường tình dục hay các nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục (Sexually Trans­mitted Infections – STI) không phải là ít gặp ở Việt Nam. Khả năng thực hành của cán bộ y tế (CBYT) ở tuyến y tế cơ sở đóng vai trò rất quan trọng trong công tác phòng chống và ngăn ngừa các biến chứng của STI. Nghiên cứu nhằm mục tiêu mô tả thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng thực hành về STI của CBYT tại huyện Ba Vì, Hà Nội. Kết quả cho thấy khả năng thực hành về STI của CBYT huyện Ba Vì rất thấp và chịu ảnh hưởng của một số yếu tố. Trung bình điểm thực hành đạt được là 4,4/24. Các yếu tố ảnh hưởng tích cực đến khả năng thực hành về STI của CBYTbao gồm có tiếp xúc với bệnh nhân, tham gia các lớp tập huấn về STI hoặc các nhiễm trùng đường sinh sản (hệ số hồi quy là 2,2 và 1,2; p < 0,05). Tuy nhiên, hiệu quả của các chương trình tập huấn không cao và mới chỉ ở mức độ thấp. Kết luận: Khả năng thực hành về STI cho CBYT tại tuyến y tế cơ sở là rất thấp. Cần có những biện pháp can thiệp giúp cho CBYT nâng cao khả năng xử lý các tình huống lâm sàng STI phổ biến tại tuyến cơ sở.

Các bệnh lây truyền qua đường tình dục (Sexually Transmitted Diseases – STI) ngày càng được coi là vấn đề của y tế toàn cầu. Các hậu quả về y tế và xã hội do STI gây nên đã trở thành gánh nặng cho ngành y và cho cộng đồng [1]. Ngoài ra, STI cũng có vai trò làm tăng lây truyền HIV [1, 2], vì vậy việc phòng chống STI cũng góp phần rất tích cực và quan trọng vào phòng chống HIV/AIDS.

Việt Nam tuy là nước có tỷ lệ nhiễm HIV thấp, khoảng 0,53% dân số trong độ tuổi 15 đến 49, nhưng lại có nguy có tiềm ẩn về sự bùng nổ HIV và STI do những thay đổi về kinh tế xã hội trong thời kì kinh tế thị trường. Phần lớn các trường hợp nhiễm HIV mới được cho là do lây nhiễm qua đường quan hệ tình dục. Trong khi đó, một số nghiên cứu tại Việt Nam đã cho thấy có những quan niệm sai lầm về STI trong cộng đồng, có sự kì thị của cán bộ y tế (CBYT) đối với bệnh nhân STI [3]; CBYT thiếu kiến thức và quan niệm sai lầm về STI và HIV, phụ nữ nông thôn thường trậm trễ trong việc khám chữa STI [4].

Khả năng thực hành của CBYT về STI là rất quan trọng trong chẩn đoán sớm, điều trị kịp thời và tư vấn hợp lý, ngăn chặn sự lây lan bệnh trong cộng đồng và đề phòng các biến chứng của bệnh. Tuy nhiên, trong thực tế lại có rất ít nghiên cứu về lĩnh vực này. Do vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu này với mục tiêu đánh giá và phân tích một số yếu tố ảnh hưởng đến khả năng thực hành về STI của CBYT tuyến cơ sở trên địa bàn huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội. Kết quả của nghiên cứu được sử dụng làm bằng chứng cho việc xây dựng chiến lược can thiệp nhằm nâng cao chất lượng quản lý STI ở tuyến y tế cơ sở.