KHÁC BIỆT GIỮA KÍCH THƯỚC NGANG XƯƠNG HÀM TRÊN VÀ DƯỚI Ở SINH VIÊN TỪ 18 ĐẾN 25 TUỔI TẠI VIỆN ĐÀO TẠO RĂNG HÀM MẶT

KHÁC BIỆT GIỮA KÍCH THƯỚC NGANG XƯƠNG HÀM TRÊN VÀ DƯỚI Ở SINH VIÊN TỪ 18 ĐẾN 25 TUỔI TẠI VIỆN ĐÀO TẠO RĂNG HÀM MẶT

Võ Trương Như Ngọc, Tống Minh Sơn, Lê Thị Thùy Linh, Nguyễn Thị Huyền

Viện Đào tạo Răng Hàm Mặt, Trường Đại học Y Hà Nội

Nghiên cứu được thực hiện trên 80 sinh viên đang học tại Viện Đào tạo Răng Hàm Mặt nhằm mô tả sự khác biệt kích thước ngang xương hàm trên và dưới. Nghiên cứu được thiết kế theo phương pháp mô tả cắt ngang. Trên phim sọ mặt thẳng, kích thước ngang xương hàm trên là khoảng cách giữa hai điểm Mx, kích thước ngang xương hàm dưới được đo giữa hai điểm Ag. Kết quả cho thấy kích thước ngang xương hàm trên của nam là 68,33 ± 2,64 mm, của nữ là 64,89 ± 3,31 mm, kích thước ngang xương hàm dưới của nam là 85,85 ± 2,32 mm, của nữ là 84,28 ± 4,31 mm. Kích thước ngang xương hàm của nam rộng hơn nữ ở cả hai hàm, sự chênh lệch kích thước ngang giữa xương hàm trên và xương hàm dưới ở người Việt Nam nhỏ hơn so với giá trị trung bình của Rickett.

Theo thời gian, xương hàm trên và dưới đều có sự tăng trưởng kích thước theo chiều rộng, chiều trước sau và chiều cao, sau đó sẽ đạt được sự ổn định trước đỉnh tăng trưởng dậy thì. Theo Ricketts giá trị chiều rộng của xương hàm dưới ở trẻ 3 tuổi là 68,25 ± 3 mm, tăng thêm 1,25 mm mỗi năm và sẽ ổn định từ năm 16 tuổi, đây cũng là thời điểm bắt đầu xảy rasự khác biệt kích thước xương hàm dưới giữa nam và nữ [1]. Kết quả nghiên cứu của Tancan Uysan và Zafer Sari ở 100 người trưởng thành tại Thổ Nhĩ Kỳ cũng cho thấy độ có sự khác biệt kích thước ngang giữa nam và nữ, độ rộng của xương hàm trên là 66,59 ± 4,85mm, độ rộng của xương hàm dưới là 98,03 ± 7,36 mm [2]. Ở Việt Nam, do chưa có chỉ số của riêng mình nên khi điều trị nắn chỉnh răng hàm, các bác sỹ thường vẫn lấy chỉ số của người Caucasian ở người trưởng thành để áp dụng: kích thước ngang xương hàm trên là 66,2 mm (Mx – Mx) và kích thước ngang xương hàm dưới là 85,8mm (Ag – Ag), sự chênh lệch giữa hai hàm là 19,6mm ([Mx-Mx] – [Ag – Ag]) [3]. Các nghiên cứu đều chỉ ra rằng kích thước ngang xương hàm trên và dưới tuy có sự khác biệt giữa các dân tộc, giữa các giới nhưng độ chênh lệch giữa hai hàm là tương đối ổn định.

Mục tiêu quan trọng trong điều trị chỉnh nha là kết quả ổn định lâu dài, để đạt được điều này yêu cầu các nhà lâm sàng phải nghiên cứu nhiều chỉ số sọ mặt, trong đó có chỉ số sự chênh lệch kích thước ngang xương hàm trên và xương hàm dưới. Sự rối loạn về kích thước ngang xương hàm nếu không được phát hiện, tình trạng nha chu bị ảnh hưởng, mất ổn định về răng và không đạt được yêu cầu thẩm mỹ tối ưu. Trên Thế giới,