KHẢO SÁT CHỈ SỐ KIỀM DƯ DỊCH NGOẠI BÀO BEecf TRONG SUY HÔ HẤP CẤP Ở TRẺ EM
KHẢO SÁT CHỈ SỐ KIỀM DƯ DỊCH NGOẠI BÀO BEecf TRONG SUY HÔ HẤP CẤP Ở TRẺ EM
Nguyễn Ðình Hải* và các Cộng Sự
TÓM TẮT :
Mục đích: Dùng phương pháp tiền cứu, mô tả để: -Ðánh giá sự thay đổi BEecf ở trẻ bị suy hô hấp cấp (SHHC) tại khoa nhi BV NDGÐ. – Ðiều trị rối loạn kiềm toan trong suy hô hấp cấp căn cứ vào kiềm dư BEecf.
Ðối tượng – phương pháp: Ba nhóm bệnh nhân bị suy hô hấp từ sơ sinh đến 15 tuổi (loại trừ bệnh tim, thận, huyết học) được phân tích khí máu động mạch (pH, Pa02, PaC02, BEecf, HC03 – …) từ 4 loại mẫu: M1: lúc nhập viện; M2: 1 giờ sau điều trị; M3: 6 giờ sau điều trị và M4: lúc bệnh nhân hồi phục hoặc tử vong. Nhóm 1 (Viêm phổi – VP): 243 bệnh nhân bị viêm phổiNhóm 2 (phế quản – PQ): gồm 147 bệnh nhân bị hen PQ hoặc viêm tiểu phế quản Nhóm 3 (bệnh ngoài phổi – NP): gồm 66 bệnh nhân có bệnh ngoài phổi. Nhóm chứng gồm 70 trẻ em khỏe.BEecf < – 3 mmol/L: có toan.Tất cả bệnh nhân bị SHHC đều được cho Oxy liệu pháp và điều trị thích hợp.NaHC03 được cho khi có toan theo công thứcBEecf (mmol/L) x Cân nặng (Kg)__________________________ 2
Kết quả: Trị số BEecf của lô tử vong nhóm 1 (-5,69 mmol/L, toan) giảm nhiều hơn lô sống (-2,86 mmol/L) do suy yếu nặng sự trao đổi oxy tại phổi. Trái lại, trị số BEecf nhóm 3 (bệnh ngoài phổi) tăng (4,69 mmol/L, kiềm) vì bù cho toan hô hấp (PaC02 = 55,73 mmHg).Ở SHH độ 1 (nhẹ): toan chuyển hóa (BE -3 mmol/L) thì hiếm và nhẹ; 25/243 BN nhóm 1 (10,28%), 15/147 BN nhóm 2 (10,20%) và 5/66 BN nhóm 3 (7,57%).Ở SHH độ 2 (vừa): toan nhiều hơn và khá nặng; 34/243 BN nhóm 1 (13,99%), 46/147 BN nhóm 2 (31,29%), không BN nào ở nhóm 3.Ở SHH độ 3 (nặng): toan nhiều và nặng hơn; 105/243 BN nhóm 1 (43,20%) trong đó 60% có BEecf giảm < 6mmol/L, 26/147 BN nhóm 2 (17,68%), và 1/66 BN nhóm 3(1,51%). Ða số bệnh nhân nhóm 3 có kiềm chuyển hóa (46/66 BN = 69,69%)Ðiều trị toan chuyển hóa với Na.bicarbonate được thực hiện với kết quả nhanh chóng, hiệu quả khi BEecf giảm < -3 mmoL/l ở 164 BN nhóm 1 (67,48%), 87 BN nhóm 2 (59,18%), và 6 BN nhóm 3 (9,1%); 35 BN nhóm 1 chết vì thiếu oxy máu nặng, toan chuyển hóa nặng và toan huyết nặng.
Kết luận: Chỉ số BEecf rất có giá trị, hữu ích, nhanh chóng trong đánh giá và điều trị toan chuyển hóa ở các bệnh nhân nặng bị SHHC Từ khóa: Kiềm dư BEecf – Toan chuyển hóa – Suy hô hấp cấp.
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất