KHẢO SÁT KIẾN THỨC, THÁI ĐỘ, HÀNH VI QUYẾT ĐỊNH HIẾN GIÁC MẠC CỦA NGƯỜI DÂN TP HỒ CHÍ MINH VÀ CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG
Đặt vấn đềvà Mục tiêu:Nghiên cứu về kiến thức, thái độ, hành vi thuận lợi cho việc hiến tặng giác mạc được tiến hành tại TPHCM nhằm cung cấp các cơ sở khoa học và thực tiễn giúp xác định chiến lược thích hợp vận động hiến tặng giác mạc để tạo nguồn phục vụcho Ngân hàng M ắt.
Kết quả Hành vi quyết định chấp nhận hiến tặng giác mạc gặp ở nhóm người trong độ tuổi từ18-34, là học sinh, sinh viên, sống ở ngoại thành, độc thân, thu nhập bình quân tháng dưới 1 triệu đồng, có người nhà b ịmù do bệnh mắt. Tỷ lệ người có kiến thức tốt về việc hiến tặng giác mạc là 32,94%, có thái độđồng tình là 63,24%, và có hành vi thuận lợi là 17,35%.
Bàn luận và Kết luận:Người có kiến thức tốt thường có thái độthuận lợi cao gấp 1,6 lần và có hành vi thuận lợi cao gấp 4,2 lần so với người không có kiến thức. Người có thái độthuận lợi thường có hành vi quyết định hiến tặng giác mạc cao gấp 2,1 lần so với người có thái độ không thuận lợi. Vì thề, cần tăng cường các hoạt động thông tin, giáo dục, tuyên truyền nhằm vận động nâng cao nhận thức, kiến thức, thái độvà sự chấp nhận của cộng đồng đối với việc hiến tặng giác mạc.
Bệnh lý giác mạc là một nguyên nhân đáng kể gây sụt giảm thị lực và mù lòa ở các nước phát triển(5,8). APEDS (The Andhra Pradesh Eye Disease Study) tổng kết ở bang Andhra Pradesh, phía nam Ấn Độ, có tỉ lệ mù do giác mạc là 0,13% trong tổng số9% mù(3). Phương pháp điều trịcó hiệu quả nhất giúp phục hồi thị lực là ghép giác mạc. Song nguồn cung cấp giác mạc hiện đang rất khan hiếm. Việc thiếu giác mạc ghép là một vấn đề rất đáng được quan tâm. Để làm tăng lượng giác mạc thu được, bước đầu tiên là cần nâng cao trình độdân trí trong việc hiến mắt.Theo Hiệp hội ngân hàng mắt Ấn Độ(Eye Bank Association of India), sốlượng giác mạc hiến trung bình trong một năm là22.000. Tuy nhiên, một tỉlệlớn lượng giác mạc hiến không thích hợp cho ghép giác mạc(4). Ở Việt Nam hiện nay, ngân hàng mắt đã được thành lập ởmiền Bắc. Tại TPHCM hiện ngân hàng mắt chưa đi vào hoạt động và nhu cầu cần ghép giác mạc điều trị ở bệnh nhân là rất cao. Việc thiếu giác mạc ghép là một vấn đề rất đáng được quan tâm. Để làm tăng lượng giác mạc, bước đầu tiên là cần nâng cao trình độ dân trí trong việc hiến mắt (7).
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất