Khảo sát nguyên nhân tử vong ở tuổi vị thành niên ở Việt Nam năm 2008

Thông tin về nguyên nhân tử vong là một trong những bằng chứng cằn thiết cho việc xây dựng các chương trình chăm sóc sức khỏe phù hợp cho đối tượng vị thành niên. Nghiên cứu nhằm mục tiêu xác định mô hình nguyên nhân tử vong ở tuổi vị thành niên tại Việt Nam năm 2008. Kết quả cho thấy tai nạn thương tích là nguyên nhân chủ yếu gây tử vong ở tuổi vị thành niên (64,4%). Trong số đó, tai nạn giao thông chiếm 37,1%; tiếp theo là do đuối nước (14,2%). Tỷ lệ tử vong do tai nạn giao thông ở nam giới (41,7%) cao hơn ở nữ giới (25,6%), p < 0,05. Tử vong do tai nạn giao thông ở đối tượng từ 18-21 tuổi (49,3%) cao hơn ở các nhóm tuổi khác (p < 0,05). Từ đó có thể kết luận tai nạn giao thông và đuối nước là hai nguyên nhân chủ yếu gây tử vong ở tuổi vị thành niên tại Việt Nam. Cần có các chương trình can thiệp với sự phối hợp của nhiều ban ngành để giảm thiểu tỷ lệ mắc và tử vong do tai nạn thương tích ở lứa tuổi này

Vấn đề sức khỏe và tử vong ở tuổi vị thành niên rất quan trọng, cần có sự quan tâm của nhiều ngành và của toàn xã hội vì họ chính là lực lượng bắt đầu góp phần vào công cuộc xây dựng đất nước hiện nay và là lực lượng quan trọng trong tương lai. Năm 2008 dân số dưới 25 tuổi ở Việt Nam chiếm 43,3% tổng dân số của cả nước [6].
Tuổi vị thành niên là giai đoạn chuyển tiếp từ tuổi thiếu niên sang tuổi trưởng thành. Đây là thời kỳ thay đổi đồng loạt và nhanh chóng cả về thể lực và tâm lý. Giai đoạn này kéo dài
10    năm từ 11 – 21 tuổi (có một số cách chia khác lấy tuổi vị thành niên từ 10 – 19 tuổi hoặc 15 – 24 tuổi) [4]. So với các lứa tuổi khác (trẻ em, người cao tuổi) thì ở tuổi vị thành niên tỷ lệ bệnh tật và tử vong thấp hơn, tuy nhiên do sự khác biệt về đặc điểm thể chất và tâm sinh lý nên mô hình bệnh tật và tử vong ở lứa tuổi này có sự khác biệt so với các nhóm đối tượng khác [4].
Mô hình nguyên nhân tử vong là một trong những bằng chứng cần thiết cho việc xây dựng các chương trình chăm sóc sức khỏe phù hợp cho từng nhóm tuổi. Hiện nay, cũng giống như tình trạng của các nước đang phát triển trên thế giới, thông tin về bệnh tật và tử vong tại Việt Nam chủ yếu dựa vào nguồn số liệu từ các cơ sở y tế nên thường không đầy đủ và không mang tính đại diện, có một số trường hợp tử vong không được ghi nhận. Mặt khác, nguyên nhân gây tử vong thường không được ghi chép và báo cáo đầy đủ.
Với mục đích thu thập số liệu tử vong tương đối đảm bảo chất lượng và đầy đủ, vào những năm 1970 WHO đã khuyến cáo việc triển khai điều tra nguyên nhân tử vong bằng phương pháp phỏng vấn (VA) ở các nước có hệ thống ghi chép và báo cáo tử vong chưa hoàn thiện. Bộ câu hỏi điều tra nguyên nhân tử vong của WHO đã được hiệu chỉnh, thử nghiệm và áp dụng từ những năm 1990 tại Việt Nam. Tuy nhiên, quy mô của các điều tra đã được thực hiện còn nhỏ, như điều tra tại huyện Ba Vì, Hà Nội; tại một số huyện của tỉnh Phú Thọ [7].
Nghiên cứu này được tiến hành với mục tiêu: xác định mô hình nguyên nhân tử vong ở tuổi vị thành niên tại Việt Nam năm 2008.
II.    ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
1.    Địa điểm nghiên cứu
Nghiên cứu được thực hiện tại 16 tỉnh/ thành phố: Sơn La, Hòa Bình, Thái Nguyên, Quảng Ninh, Hà Nội, Hải Dương, Thanh Hóa, Khánh Hòa, Huế, Bình Định, Đắc Lắc, Lâm Đồng, Bình Dương, thành phố Hồ Chí Minh, Cần Thơ và Kiên Giang.
.