Khảo sát nhu cầu thông tin thuốc tại bệnh viện E
Luận văn Khảo sát nhu cầu thông tin thuốc tại bệnh viện E.Thuốc là một phần không thể thiếu trong đời sống, chúng có ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe của mỗi cá nhân nói riêng và cộng đồng nói chung. Để sử dụng thuốc hiệu quả, an toàn, góp phần vào sự thành công của điều trị bệnh, việc có được các thông tin thuốc chính xác, đầy đủ là rất quan trọng. Quan điểm hiện đại là “Drug = Substance + Information” [3] cho thấy khi nói về thuốc, những thông tin thuốc đi kèm là không thể thiếu. Cung cấp thông tin thuốc là nhiệm vụ cơ bản của người dược sĩ nhằm đảm bảo sử dụng thuốc hợp lý, an toàn và hiệu quả – một trong những mục tiêu hàng đầu trong công tác điều trị.
Hiện nay, tình trạng sử dụng số lượng lớn thuốc trong một đơn (polypharmacy) và các chế độ điều trị phức tạp đang trở nên phổ biến hơn, dẫn tới tăng nguy cơ xảy ra tác dụng xấu, tương tác thuốc, không tuân thủ đúng hướng dẫn điều trị bệnh cũng như giá cả tăng cao, gây khó khăn cho việc sử dụng thuốc hợp lí.
Cùng lúc đó, thông tin thuốc càng ngày càng trở nên dễ tiếp cận hơn [22]. Thông tin thuốc có mặt ở rất nhiều dạng, dưới hình thức bản in cũng như bản lưu điện tử. Nhu cầu thông tin thuốc của các đối tượng khác nhau cũng rất khác nhau. Bác sĩ và dược
sĩ cần đầy đủ thông tin về thuốc gốc và biệt dược, chỉ định và chống chỉ định của thuốc, thuốc sử dụng trong điều trị cùng với các lựa chọn thay thế, chú ý trước khi sử dụng thuốc, tương tác thuốc, tác dụng phụ, dạng thuốc và hiệu quả của dạng thuốc đó, giá thành điều trị, …Trong khi đó, bệnh nhân cần những hướng dẫn cơ bản để sử dụng thuốc được kê đơn cũng như biết cách tự chăm sóc bản thân [17].
Bên cạnh đó, với sự phát triển của khoa học và công nghệ trong ngành Dược, nhiều thuốc mới với hoạt chất mới, công thức mới, dạng bào chế mới và biệt dược mới đã được đưa ra thị trường, khiến cho nhu cầu thông tin thuốc chính xác, kịp thời dành cho bệnh nhân cũng như cán bộ y tế càng trở nên cấp thiết. Đặc biệt là trong bối cảnh mạng Internet phát triển và việc tiếp cận thông tin thuốc dễ dàng hơn như hiện tại, bệnh nhân càng ngày càng có tiếng nói hơn trong quá trình điều trị của chính mình, vì vậy đối tượng này càng ngày càng có nhu cầu được cung cấp thông tin thuốc chính xác và toàn diện. Đồng thời, trình độ chuyên môn của và nhận thức của cán bộ y tế càng ngày càng nâng cao, khiến cho áp lực xử lí và cung cấp thông tin thuốc chuẩn xác, kịp thời trở nên lớn hơn.
Tại Việt Nam, công tác thông tin thuốc mới còn ở giai đoạn sơ khai và còn gặp nhiều khó khăn. Tại nhà thuốc bệnh viện, hoạt động chủ yếu là cấp phát thuốc.Sự tư vấn, trao đổi về thông tin thuốc cũng như cách sử dụng thuốc giữa dược sĩ và 2người bệnh còn hạn chế. Trong khi đó, hoạt động trả lời câu hỏi, cung cấp thông tin thuốc cho cán bộ y tế còn lồng ghép với công tác dược lâm sàng, dược sĩ làm nhiệm vụ thông tin thuốc còn phải kiêm nhiệm, khiến cho hoạt động thông tin thuốc chưa
được thực hiện bài bản.Bệnh viện E được thành lập vào tháng 10/1967, là một trong những bệnh viện tuyến đầu trong hệ thống chăm sóc sức khỏe của thành phố Hà Nội. Hiện tại, công tác cung cấp, tư vấn thông tin thuốc trực tiếp cho bệnh nhân chưa được triển khai, tuy thông tin thuốc là một trong những nhiệm vụ của khoa Dược.
Chính vì lí do đó chúng tôi thực hiện đề tài “Khảo sát nhu cầu thông tin thuốc tại bệnh viện E” với mục tiêu:
1. Khảo sát được nhu cầu trong nội dung thông tin thuốc và đánh giá được mức độưu tiên trong nội dung thông tin thuốc của các bệnh nhân đến khám tại Bệnh viện E.
2. Khảo sát được nhu cầu thông tin thuốc của bác sĩ và điều dưỡng tại Bệnh viện E
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG
DANH MỤC HÌNH ẢNH
DANH MỤC ĐỐI CHIẾU ANH-VIỆT
MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ …………………………………………………………………………………………………. 1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN ……………………………………………………………………………. 3
1.1. Tổng quan về thông tin thuốc …………………………………………………………………… 3
1.1.1. Khái niệm thông tin thuốc ………………………………………………………………………. 3
1.1.2. Yêu cầu của thông tin thuốc…………………………………………………………………….. 3
1.1.3. Phân loại thông tin thuốc ……………………………………………………………………….. 5
1.1.4. Quy trình trả lời câu hỏi thông tin thuốc …………………………………………………… 6
1.1.5. Vai trò của thông tin thuốc ……………………………………………………………………… 8
1.2. Hoạt động về thông tin thuốc trên thế giới và tại Việt Nam ……………………….. 9
1.2.1. Hoạt động thông tin thuốc trện thế giới ……………………………………………………. 9
1.2.2. Hoạt đông thông tin thuốc tại Việt Nam …………………………………………………. 10
1.2.3. Đơn vị thông tin thuốc tại bệnh viện ………………………………………………………. 12
1.3. Hoạt động của dược sĩ lâm sàng trong công tác thông tin thuốc ………………… 14
1.3.1. Điều kiện của dược sĩ lâm sàng …………………………………………………………….. 14
1.3.2. Dược sĩ trong hoạt động thông tin thuốc ………………………………………………… 15
1.4. Một số nét về hoạt động thông tin thuốc tại Bệnh viện E …………………………… 16
CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU …… 18
2.1. Đối tượng nghiên cứu ……………………………………………………………………………… 18
2.2. Phương pháp nghiên cứu ………………………………………………………………………… 18
2.3. Chỉ tiêu nghiên cứu ………………………………………………………………………………… 18
2.3.1. Nhu cầu thông tin thuốc của bệnh nhân…………………………………………………. 18
2.3.2. Nhu cầu thông tin thuốc của cán bộ, nhân viên y tế ………………………………… 19
2.4. Xử lí số liệu …………………………………………………………………………………………….. 19
CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ ……………………………………………………………………………….. 20
3.1. Nhu cầu thông tin thuốc của bệnh nhân …………………………………………………… 20
3.1.1. Đặc điểm bệnh nhân nghiên cứu…………………………………………………………… 20
3.1.2. Nhu cầu thông tin thuốc của bệnh nhân…………………………………………………. 21
3.1.3. Đặc điểm của nhóm bệnh nhân có nhu cầu thông tin thuốc ……………………… 22
3.1.4. Mối quan hệ của một số yếu tố với nhu cầu thông tin thuốc của bệnh nhân .. 26
3.2. Nhu cầu thông tin thuốc của cán bộ, nhân viên y tế ………………………………….. 26
3.2.1. Đánh giá mức độ cần thiết của thông tin thuốc ………………………………………. 27
3.2.2. Nhu cầu về nội dung thông tin thuốc của cán bộ, nhân viên …………………….. 27
3.2.3. Hình thức trao đổi thông tin thuốc muốn nhận được ……………………………….. 29
3.2.4. Mục đích của tra cứu thông tin thuốc ……………………………………………………. 30
3.2.5. Nguồn tài liệu tra cứu thông tin thuốc ………………………………………………….. 30
3.2.6. Khó khăn gặp phải khi tra cứu thông tin thuốc ……………………………………… 31
3.2.7. Tỷ lệ tham gia tập huấn công tác thông tin thuốc …………………………………… 32
3.2.8. Đánh giá hoạt động thông tin thuốc từ khoa Dược bệnh viện …………………… 32
3.2.9. Mức độ thường xuyên tra cứu thông tin thuốc từ khoa Dược bệnh viện ……. 33
CHƯƠNG 4. BÀN LUẬN ………………………………………………………………………………. 34
4.1. Về nhu cầu thông tin thuốc của bệnh nhân ……………………………………………… 34
4.1.1. Đặc điểm của nhóm bệnh nhân nghiên cứu ……………………………………………. 34
4.1.2. Đặc điểm nhu cầu thông tin thuốc của bệnh nhân …………………………………… 35
4.1.3. Mối quan hệ của một số yếu tố với nhu cầu thông tin thuốc …………………….. 36
4.2. Về nhu cầu thông tin thuốc của cán bộ, nhân viên y tế …………………………….. 36
4.2.1. Nhu cầu thông tin thuốc của cán bộ, nhân viên ………………………………………. 36
4.2.2. Thực hành tra cứu thông tin thuốc của cán bộ và nhân viên y tế ………………. 37
4.2.3. Đánh giá hoạt động thông tin thuốc từ khoa Dược bệnh viện …………………… 38
CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT ……………………………………………………….. 40
5.1. Kết luận …………………………………………………………………………………………………. 40
5.1.1. Đặc điểm bệnh nhân nghiên cứu…………………………………………………………… 40
5.1.2. Đặc điểm nhu cầu thông tin thuốc của bệnh nhân …………………………………… 40
5.2. Đề xuất …………………………………………………………………………………………………… 41
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tiếng Việt
1. Phạm Thị Vân Anh (2010), Khảo sát các loại hình câu hỏi thông tin thuốc thường gặp trên lâm sàng, bệnh viện Bạch Mai, Khóa luận tốt nghiệp dược sĩ đại học 2010, Đại học Dược Hà Nội.
2. Bệnh viện E (2012), Bệnh viện E – 45 năm xây dựng và phát triển.
3. Bộ môn Dược lâm sàng Trường Đại học Dược Hà Nội (2006), Dược lâm sàng, Nhà xuất bản Y học, Hà Nội, 120-129.
4. Bộ Y tế (2003), Công văn số 10766/YT-Đtr về việc hướng dẫn tổ chức, hoạt động của đơn vị thông tin thuốc trong bệnh viện.
5. Bộ Y tế (2009), Quyết định số 991/QĐ-BYT về việc thành lập Trung tâm Quốc gia về Thông tin thuốc và theo dõi phản ứng có hại của thuốc.
6. Bộ Y tế (2009), Thông tư số 13/2009/TT-BYT hướng dẫn hoạt động thông tin, quảng cáo thuốc.
7. Bộ Y tế (2012), Thông tư 22/2011/TT-BYT về quy định tổ chức và hoạt động của khoa Dược bệnh viện.
8. Bộ Y tế (2012), Thông tư 31/2012/TT-BYT hướng dẫn hoạt động dược lâm sàng trong bệnh viện.
9. Nguyễn Thị Song Hà, Nguyễn Thị Phương Lan (2011), “Nghiên cứu một sốhoạt động sử dụng thuốc tại Bệnh viện Tim Hà Nội, giai đoạn 2008-2010”, Tạp chí Dược học (426), 4-6.
10. Vũ Bích Hạnh (2010), Nghiên cứu hoạt động cung ứng thuốc tại bệnh viện đa khoa Xanh Pôn – Hà Nội, giai đoạn 2006-2008, Luận văn thạc sĩ Dược học, Đại học Dược Hà Nội.
11. Lê Thùy Linh (2009), Khảo sát thực trạng và nhu cầu thông tin thuốc của cán bộ y dược hiện nay, Khóa luận tốt nghiệp dược sĩ đại học khóa 2004-2009, Đại học Dược Hà Nội.
12. Quốc hội (2016), Luật Dược số 105/2016/QH13, 53-54.
13. Nguyễn Thị Thảo (2013), Khảo sát nhu cầu tư vấn của bệnh nhân và thực trạng tư vấn sử dụng thuốc tại phòng cấp phát thuốc Bảo hiểm y tế bệnh viện Bạch Mai, Khóa luận tốt nghiệp Dược sĩ, Đại học Dược Hà Nội.
14. Nguyễn Thị Thu Thủy (2009), Khảo sát thực trạng một số hoạt động thông tin thuốc ở khu vực phía Bắc hiện nay, Luận văn thạc sĩ Dược học, Đại học Dược Hà Nội
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất