KHẢO SÁT SỰ THAY ĐỔI LƯU LƯỢNG NƯỚC BỌT Ở BỆNH NHÂN UNG THƯ VÒM HẦU SAU XẠ TRỊ
KHẢO SÁT SỰ THAY ĐỔI LƯU LƯỢNG NƯỚC BỌT Ở BỆNH NHÂN UNG THƯ VÒM HẦU SAU XẠ TRỊ
Ngô Thị Quỳnh Lan*, Phan Nguyễn Nhật Phương**
TÓM TẮT :
Giảm lưu lượng nước bọt và thay đổi đặc tính sinh hóa của nước bọt do xạ trị là biến chứng phổ biến ở bệnh nhân xạ trị ung thư đầu cổ nói chung và ung thư vòm hầu nói riêng.
Mục tiêu nghiên cứu: Mô tả các đặc điểm lưu lượng nước bọt không kích thích và có kích thích ở bệnh nhân ung thư vòm hầu tại 2 thời điểm: trước xạ trị và sau khi kết thúc xạ trị 1 tháng; So sánh và phân tích mối liên quan lưu lượng nước bọt ở bệnh nhân ung thư vòm hầu tại hai thời điểm trên, và So sánh sự thay đổi lưu lượng nước bọt ở bệnh nhân ung thư vòm hầu sau khi kết thúc xạ trị 1 tháng theo tuổi, giai đoạn ung thư và phương pháp điều trị.
Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Thiết kế nghiên cứu theo dõi dọc trên 37 bệnh nhân ung thư vòm hầu được chỉ định điều trị xạ trị ngoài với tổng liều là 70 Gy trong thời gian từ 1/2014 đến tháng 7/2014 tại Khoa Xạ III – Bệnh viện Ung Bướu TP.HCM.
Kết quả: Ở thời điểm trước xạ, nhóm nghiên cứu có lượng nước bọt không kích thích trung bình là 1,71gram/5phút, tương đương 0,34ml/phút và lượng nước bọt kích thích trung bình là 9,52gram/5phút, tương đương 1,9ml/phút, có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê về lượng nước bọt (nghỉ và kích thích) giữa thời điểm trước xạ với thời điểm sau xạ 1 tháng, lượng nước bọt nghỉ và kích thích ở thời điểm sau xạ 1 tháng thấp hơn có ý nghĩa so với trước xạ trị (p=0,001<0,05). Sự thay đổi các đặc điểm nước bọt sau xạ có tương quan với đặc điểm nước bọt ban đầu: bệnh nhân có lượng nước bọt không kích thích trước xạ cao thì mức độ giảm lượng nước bọt này sẽ thấp hơn bệnh nhân có lượng nước bọt kích thích trước xạ thấp và ngược lại. Ngoài yếu tố về tuổi, các yếu tố như giai đoạn ung thư và hóa trị không ảnh hưởng đến sự thay đổi lưu lượng nước bọt của bệnh nhân ung thư vòm hầu sau xạ trị.
Kết luận: Lưu lượng nước bọt không kích thích, lưu lượng nước bọt kích thích ở thời điểm sau khi kết thúc xạ 1 tháng đều thấp hơn có ý nghĩa so với thời điểm trước xạ trị; Có tương quan thuận giữa lượng nước bọt trước xạ trị và sau khi kết thúc xạ trị 1 tháng; Mức độ giảm lượng nước bọt không kích thích và có kích thích sau khi kết thúc xạ trị 1 tháng ở bệnh nhân dưới 50 tuổi thấp hơn so với bệnh nhân trên 50 tuổi; không có sự khác biệt về mức độ giảm lượng nước bọt sau khi kết thúc xạ 1 tháng giữa bệnh nhân ung thư ở giai đoạn IV và chưa đến giai đoạn IV, giữa bệnh nhân xạ trị không có kết hợp hóa trị và bệnh nhân xạ trị có kết hợp hóa trị
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất