Khảo sát tình hình nhiễm trùng liên quan đến Catheter dùng cho chạy thận nhân tạo chu kỳ

Hiện nay, trên thế giới ước tính có khoảng 500 triệu người bị suy thận. Tại Việt Nam, số bệnh nhân (BN) suy thận ngày càng tăng. Mặc dù điều tra chưa đầy đủ, tỉ lệ mắc suy thận tại Việt Nam ước tính là 6,73% dân số, khoảng 5,4 triệu người. Riêng số bị suy thận giai đoạn cuối cần điều tri thay thế thận là khoảng 72.000 người [1].

Thận nhân tạo (TNT) là một kỹ thuật được ứng dụng rộng rãi để điều trị suy thận giai đoạn cuối. Để chạy TNT đạt hiệu quả cần phải có đường vào mạch máu đảm bảo đủ lưu lượng. Đặt Catheter vào các tĩnh mạch trung tâm (TMTT) để lọc máu vừa là đường vào tạm thời, vừa là đường vào lâu dài đối với những trường hợp không thể làm được đường vào ở ngoại vi. Một nguy cơ thường gặp trong quá trình đặt và sử dụng Catheter là tình trạng nhiễm trùng liên quan đến Catheter, đặc biệt là nhiễm khuẩn huyết. Nếu không được xử lý đúng và kịp thời điều này có thể gây tử vong cho BN [2]. Mặc dù trên thế giới đã có rất nhiều tác giả đề cập đến vấn đề này, tại Việt Nam có rất ít nghiên cứu về tình trạng nhiễm trùng liên quan đến Catheter TMTT, đặc biệt là ở nhóm BN chạy TNT. Vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu này nhằm mục tiêu:

1. Mô tả đặc điểm lâm sàng của tình  trạng nhiễm trùng liên quan đến catheter TMTT dùng cho chạy TNT;

2. Tìm hiểu một số yếu tố ảnh hưởng  đến tình trạng nhiễm trùng liên quan đến  catheter dùng trong chạy TNT.

I. ĐỐI   TƯỢNG   VÀ   PHƯƠNG   PHÁP NGHIÊN CỨU

1. Đối tượng nghiên cứu

Hồi cứu trên hồ sơ bệnh án của 81 BN với 125 lần đặt catheter và tiến cứu trên 12 BN với 12 lần đặt catheter. Các BN đều ở độ tuổi trưởng thành bị suy thận giai đoạn cuối được chạy TNT chu kỳ tại khoa Thận – Lọc máu bệnh viện Hữu nghị Việt Đức giai đoạn từ 1/2005 đến hết tháng 12/2008 với đường vào mạch máu là catheter TMTT. Tiêu chuẩn chẩn đoán nhiễm trùng liên quan đến Catheter:

– Nghi nhiễm trùng liên quan đến  Catheter: Bệnh nhân sốt ≥ 37,5oC (cặp nách) + Không tìm thấy nguyên nhân gây sốt nào khác  từ trước khi đặt Catheter ± Có ≥ 1 dấu hiệu  nhiễm trùng tại chỗ (chân Catheter).

– Khẳng  định  chẩn  đoán  nhiễm  trùng  liên quan đến Catheter: phân lập được cùng một loại vi khuẩn khi cấy đầu trong Catheter và cấy máu. Số liệu được xử lý theo phân mềm SPSS 16.0.

2. Phương pháp nghiên cứu: mô tả hồi cứu trên

81 hồ sơ bệnh án và tiến cứu trên 12 bệnh nhân được điều trị tại Khoa Thận – Lọc máu, bệnh viện Hữu nghị Việt Đức.

Mục tiêu: (1) Mô tả đặc điểm lâm sàng của tình trạng nhiễm trùng liên quan đến catheter TMTT dùng cho chạy TNT;  (2) Tìm hiểu một số yếu tố ảnh hưởng đến tình trạng nhiễm trùng liên quan đến catheter dùng trong chạy TNT. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: hồi cứu trên 81 bệnh nhân và tiến cứu trên 12 bệnh nhân trưởng thành bị suy thận giai đoạn cuối được chạy thận nhân tạo chu kỳ sử dụng đường vào mạch máu là catheter tĩnh mạch trung tâm tại khoa Thận – Lọc máu bệnh viện Hữu nghị Việt Đức từ 1/2005 đến hết tháng 12/2008. Kết quả và kết luận: nhóm hồi cứu cho thấy trong tổng số 125 lần đặt catheter có 31 lần bệnh nhân mang catheter bị sốt (24,8%). Biểu hiện lâm sàng gợi ý tình trạng nhiễm trùng gây sốt ở 31 bệnh nhân hồi cứu và 12 bệnh nhân tiến cứu thường gặp nhất là đau chân catheter (72,1%), đỏ tại chỗ (48,3%), sưng nề (46,5%), và chảy dịch từ chân catheter (34,9%). Tỷ lệ bệnh nhân được cấy máu cho kết quả dương tính là 63,0%, tỷ lệ bệnh nhân được cấy đầu catheter cho kết quả dương tính là 80,0%. Loại vi khuẩn thường gặp nhất là Staph. Aureus. Chỉ số albumin huyết thanh, loại catheter, vị trí đặt có ảnh hưởng rõ rệt đến tình trạng nhiễm trùng. Tuy nhiên, mức độ thiếu máu dường như không ảnh hưởng đến nhiễm trùng liên quan đến catheter trong nghiên cứu này.