Khảo sát tình hình sử dụng kháng sinh tại bệnh viện Trung ương Quân đội 108

Khảo sát tình hình sử dụng kháng sinh tại bệnh viện Trung ương Quân đội 108.Kháng sinh là nhóm thuốc rất quan trọng trên lâm sàng cũng như trong danh mục thuốc chữa bệnh, với vai trò là giải pháp hữu ích nhất để điều trị các bệnh lí nhiễm khuẩn. Tuy nhiên thực tế hiện nay, tình trạng lạm dụng kháng sinh trong điều trị tại cộng đồng cũng như trong bệnh viện làm cho tỉ lệ vi khuẩn đề kháng kháng sinh ngày càng tăng cao [20]. Tại Việt Nam, tỉ lệ phế cầu kháng penicillin cao nhất ở châu Á [50], mức độ đề kháng của A.baumannii tại bệnh viện Bạch Mai và Chợ Rẫy năm 2010 đối với ceftazidim là 77,8% và 92% [18], tại bệnh viện Nhân dân Gia Định năm 2011, Klebsiella spp kháng imipenem là 75% [8], mức độ kháng thuốc cao còn được phản ánh qua việc sử dụng kháng sinh theo kinh nghiệm ban đầu không phù hợp với kết quả kháng sinh đồ là 74% [14]. Theo niên giám thống kê năm 2008, tỉ lệ mắc các bệnh lí nhiễm khuẩn ở nước ta là rất cao, đứng hàng thứ hai (16,7%) chỉ sau các bệnh lí về tim mạch (18,4%) [2]. Vi khuẩn đề kháng kháng sinh làm giảm hiệu quả điều trị của kháng sinh, kéo dài thời gian nằm viện, tăng chi phí điều trị và tăng tỉ lệ bệnh nhân tử vong, trở thành thách thức lớn trong thực hành lâm sàng [22]. Vì vậy, đề kháng kháng sinh đang là vấn đề được quan tâm hàng đầu tại các bệnh viện trên toàn thế giới. Các cơ sở điều trị cần có chiến lược hữu hiệu giúp cho việc sử dụng kháng sinh hợp lí hơn.

Nhiều nghiên cứu trong nước và trên thế giới chứng tỏ rằng việc sử dụng kháng sinh hợp lý sẽ rút ngắn được thời gian nằm viện, giảm tỷ lệ nhiễm trùng bệnh viện, giảm tình trạng kháng thuốc của vi khuẩn, giảm tỷ lệ tử vong [46] và giảm chi phí điều trị cho bệnh nhân [1]. Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 trong thời gian qua đã có nhiều thay đổi tích cực trong công tác khám và điều trị các bệnh nhiễm khuẩn. Nhiều công trình khảo sát, đánh giá tình hình sử dụng kháng sinh đã được thực hiện trong toàn viện.

Theo một hướng khảo sát bằng bộ công cụ mới – bộ công cụ khảo sát sử dụng kháng sinh của MSH (Management Sciences for Health) với 17 chỉ tiêu khảo sát về thực trạng sử dụng kháng sinh tại bệnh viện và cũng nhằm góp phần vào việc lựa2 chọn và sử dụng kháng sinh hợp lí, an toàn và hiệu quả hơn, chúng tôi thực hiện đề tài: “Khảo sát tình hình sử dụng kháng sinh tại bệnh viện Trung ương Quân đội 108” theo các chỉ tiêu của bộ công cụ MSH với mục tiêu cụ thể như sau:

– Khảo sát tình hình sử dụng kháng sinh trong toàn viện theo các chỉ tiêu đánh giá sử dụng kháng sinh của bộ công cụ MSH có sửa đổi cho phù hợp với tình hình thực tế.

Kết quả đề tài sẽ cung cấp thêm hình ảnh về thực trạng sử dụng kháng sinh tại bệnh viện Trung ương Quân đội 108, từ đó đề xuất các biện pháp quản lí và nâng cao hiệu quả sử dụng kháng sinh tại bệnh viện

MỤC LỤC Khảo sát tình hình sử dụng kháng sinh tại bệnh viện Trung ương Quân đội 108

DANH MỤC TÊN VIẾT TẮT

DANH MỤC VIẾT TẮT TÊN VI KHUẨN

DANH MỤC BẢNG

DANH MỤC HÌNH VẼ ĐỒ THỊ

ĐẶT VẤN ĐỀ………………………………………………………………………1

Chương 1. TỔNG QUAN……………………………………………………………3

1.1 Tình hình vi khuẩn gây bệnh và đề kháng kháng sinh trên thế giới, tại Việt Nam

và bệnh viện Trung ương Quân đội 108……………………………………………3

1.1.1 Tình hình vi khuẩn gây bệnh và đề kháng kháng sinh trên thế giới……….3

1.1.2 Tình hình vi khuẩn gây bệnh và đề kháng kháng sinh tại Việt Nam………4

1.1.3 Tình hình vi khuẩn gây bệnh và đề kháng kháng sinh tại bệnh viện Trung

ương Quân đội 108………………………………………………………………….7

1.2. Các nghiên cứu về tình hình sử dụng kháng sinh………………………………9

1.2.1 Các nghiên cứu trên thế giới về tình hình sử dụng kháng sinh……………..9

1.2.2 Các nghiên cứu tại Việt Nam về tình hình sử dụng kháng sinh……………15

1.3. Bộ công cụ do MSH xây dựng…………………………………………………17

Chương 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU………………….19

2.1. Đối tượng nghiên cứu…………………………………………………………19

2.2. Phương pháp chọn mẫu………………………………………………………..19

2.3. Phương pháp nghiên cứu………………………………………………………20

2.4. Xử lí số liệu…………………………………………………………………….20

2.5. Rà soát các chỉ tiêu nghiên cứu theo bộ công cụ MSH phù hợp với thực tế bệnh

viện …………………………………………………………………………………20

2.5.1 Quy trình điều chỉnh bộ công cụ để phù hợp thực hành lâm sàng tại bệnh

viện TƯQĐ 108……………………………………………………………………20

2.5.2 Các chỉ tiêu nghiên cứu theo bộ công cụ MSH có sửa đổi phù hợp tình hình

thực tế tại bệnh viện………………………………………………………………..21

Chương 3. THỰC NGHIỆM, KẾT QUẢ, BÀN LUẬN……………………………253.1 Đặc điểm bệnh nhân và kháng sinh sử dụng……………………………………25

3.1.1 Phân bố bệnh nhân theo tuổi, giới tính và đối tượng………………………25

3.1.2 Phân bố bệnh nhân theo kết quả điều trị khi ra viện……………………….25

3.1.3 Tỉ lệ bệnh nhân được kê đơn kháng sinh trong bệnh viện…………………26

3.1.4 Phân bố kháng sinh theo mục đích điều trị…………………………………26

3.1.5 Số liệu 10 kháng sinh sử dụng nhiều nhất………………………………….27

3.2 Kết quả các chỉ tiêu nghiên cứu theo bộ công cụ MSH có sửa đổi phù hợp với

thực tế bệnh viện……………………………………………………………………27

3.2.1 Các chỉ tiêu liên quan bệnh viện………………………………………….27

3.2.2 Các chỉ tiêu quy định về tiêu chuẩn……………………………………….29

3.2.3 Các chỉ tiêu về chăm sóc bệnh nhân………………………………………32

3.2.4 Chỉ tiêu bổ sung……………………………………………………………33

3.3 BÀN LUẬN……………………………………………………………………34

3.3.1 Bàn luận về đặc điểm bệnh nhân của mẫu nghiên cứu…………………..34

3.3.2 Bàn luận về đặc điểm sử dụng kháng sinh trong nghiên cứu…………….34

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ……………………………………………………..45

1. Kết luận………………………………………………………………………….45

2. Kiến nghị…………………………………………………………………………46

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC