KHẢO SÁT TỶ LỆ VI NẤM TRÊN BỆNH NHÂN THỞ MÁY TẠI KHOA HỒI SỨC TÍCH CỰC BỆNH VIỆN NGUYỄN TRÃI

KHẢO SÁT TỶ LỆ VI NẤM TRÊN BỆNH NHÂN THỞ MÁY TẠI KHOA HỒI SỨC TÍCH CỰC BỆNH VIỆN NGUYỄN TRÃI
Nguyễn Thị Bé Sáu1,, Trần Phủ Mạnh Siêu
Đặt vấn đề: Thở máy là một trong những phương pháp hồi sức không thể thiếu tại khoa Hồi sức tích cực (HSTC). Viêm phổi thở máy là nhiễm khuẩn bệnh viện hay gặp, bên cạnh tác nhân vi khuẩn thì tác nhân vi nấm đang được quan tâm. Trong các tác nhân vi nấm thì Candida spp và Aspergilus spp  chiếm tỷ lệ cao nhất, nhiễm nấm ở bệnh nhân lớn tuổi (hệ miễn dịch suy giảm) thở máy cần được quan tâm nhằm hạn chế tỷ lệ tử vong thấp nhất cho bệnh nhân. Mục tiêu: Xác định tỷ lệ nhiễm vi nấm trên bệnh nhân thở máy tại Khoa Hồi sức tích cực Bệnh viện Nguyễn Trãi và các yếu tố liên quan. Đối tượng và phương pháp: Nghiên cứu mô tả cắt ngang trên 102 bệnh nhân thở máy tại Khoa HSTC Bệnh viện Nguyên Trãi từ tháng 3/2022 đến tháng 9/2022. Kết quả: 102 bệnh nhân đang thở máy tại Khoa Hồi sức tích cực bệnh viện Nguyễn Trãi tham gia vào nghiên cứu gồm 53 nam và 49 nữ. Có mối liên quan có ý nghĩa thống kê về tỷ lệ nhiễm nấm với số ngày thở máy (p <0.05). Tỷ lệ vi nấm soi tươi trong mẫu đàm của bệnh nhân là 28.4%, trong đó vi nấm Candida spp chiếm  82.8%, nấm Aspergilus spp chiếm 17.2%. Loài Candida phân lập được đa số là Candida albicans chiếm 44.8%, còn lại là candida non-albicans bao gồm: Candida glarata (20.7), Candida tropicalis (13.8)… Yếu tố liên quan được ghi nhận nhiễm nấm trên bệnh nhân thở máy là giới tính (OR=2.69), bệnh nhân đái tháo đường (OR=1.04), triệu chứng sốt (OR=2.51). Kết luận: Tỷ lệ vi nấm trên bệnh nhân thở máy là 28.4%. Loài vi nấm gây bệnh hay gặp là Candida spp (82,8%), trong đó Candida albicans chiếm tỷ lệ cao nhất 44,8% , Aspergilus spp (17.2%). Có mối liên quan giữa viêm nhiễm vi nấm trên bệnh nhân thở máy với số ngày thở máy, tỷ lệ cao ở nam giới, người bệnh đái tháo đường và có triệu chứng sốt.

Thở máy là một trong những phương pháp hồi  sức  không  thể  thiếu  tại  khoa  HSTC.  Tuy nhiên trong quá trình thở máy thì viêm phổi thở máy (VPTM) là nhiễm khuẩn bệnh viện hay gặp, làm tăng tỷ lệ tử vong, thời gian nằm viện và gánhnặngchi  phí  điều  trị.  Tỷ  lệ  bệnh  nhân VPTM chủ yếu do vi khuẩn còn tácnhân vi nấm chỉ chiếm một phần nhỏ, tuy nhiên khi bị nấm phổi  không  phát  hiện  điều  trị  kịp  thời  thìkhả năng tử vong có thể lên đến 50%-70%.Các căn nguyên  hay  gặp  trong  nhiễm  nấm  xâm  lấn làCandidaspp,  Aspergillusspp,  Cryptococcusneoformans,   Talaromyces   marneffei. Candidaspplà tác nhân thường gặp nhất gây nhiễm nấm xâm  lấn,  chiếm  tỷ  lệ  70-90%,  bên  cạnh  đó Aspergilusspp cũng hay gặp và được quan  tâm nhiều hơn[1]. Nhiễm nấm xâm lấn có xu hướng ngày  càng  tăng  ở  người  lớn  tuổi,  nhưng  các nghiên cứu về nấm trongphổichưa được thống kê  nhiều,  vậy  nên  vấn  đề  nhiễm  nấm  ở  bệnh nhân lớn tuổi (hệ miễn dịch suy giảm) thở máy cần được quan tâm nhằm hạn chế tỷ lệ tử vong thấp nhất cho bệnh nhân.Vì vậy chúngtôi nghiên cứu đề tài “Khảo sát tỷ lệ vi nấm trên bệnh nhân thở máy tại Khoa Hồi sức tích cực Bệnh viện Nguyễn Trãi.”để có dữ liệu khoa học dùng trong chẩn đoán và cân nhắc sử dụng thuốc kháng nấm điều trị cho bệnh nhân, bên cạnh đó đề ra kế hoạch phòng chống bệnh sau này