Khảo sát việc sử dụng thuốc điều trị bệnh phong tại Trung tâm chống Phong- Da liễu Nghệ An

Khảo sát việc sử dụng thuốc điều trị bệnh phong tại Trung tâm chống Phong- Da liễu Nghệ An.Từ khi nhà bác học người Nauy G.H.A.Hansen tìm ra căn nguyên gây bệnh (Trực khuẩn phong: Mycobacterium leprae), thì bệnh phong được coi là một bệnh nhiễm trùng không còn là bệnh di truyền như quan niệm cũ trước đó. Trực khuẩn phong có ái tính với các dây thần kinh ngoại biên [4][18], vì vậy nó có thể gây viêm, tổn hại các tế bào Schwann dẫn đến rối loạn, mất cảm giác, liệt vận động, rối loạn dinh dưỡng…gây ra nhiều biến dạng, chính những biến dạng là nguồn gốc của những thành kiến về bệnh, cũng là nỗi sợ hãi của xã hội đối với người bệnh và sự mặc cảm tự ti của người bệnh.

Mặc dù tìm ra nguyên nhân do vi trùng gây nên nhưng việc điều trị đã gặp khó khăn trong nhiều thập kỷ trước đây đã làm cho quan niệm hoàn toàn sai lầm về bệnh phong, người ta coi bệnh phong là một trong “tứ chứng nan y”. Từ năm 1941 khi Guy Faget sử dụng Dapson điều trị cho các bệnh nhân phong [4],[21],[37], thì bệnh phong được coi là có thể điều trị khỏi. Tuy nhiên nếu phát hiện muộn và điềutrị không đúng, bệnh có thể để lại các di chứng, tàn tật trầm trọng.
Ở Việt Nam chương trình chống phong được trở thành chương trình y tế Quốc gia từ năm 1995 và đã đạt được nhiều thành tích đáng khích lệ [14]. Tỷ lệ lưu hành đã giảm một cách đáng kể, hơn 30.000 bệnh nhân phong đã được điều trị khỏi. Mặc dù vậy hiện nay vẫn còn có gần 20.000 bệnh nhân bị tàn tật cần được chăm sóc [9]. Đây là một gánh nặng không những về kinh tế mà còn về tinh thần cho bản thân, gia đình bệnh nhân phong và xã hội. Ngoài ra, tỷ lệ tàn tật trong số bệnh nhân phong mới phát hiện hàng năm vẫn còn rất cao. Thực tế này làm cho nhân viên phụ trách công tác phòng, chống bệnh phong cần phải giải pháp hữu hiệu trong việc phát hiện sớm, điều trị kịp thời nhằm hạn chế tàn tật cho người bệnh sớm đưa họ hòa nhập với cộng đồng.
Tại Nghệ An, công tác phòng, chống phong trong những năm qua đã đạt được kết quả tương đối tốt, đặc biệt là trong các hoạt động phát hiện bệnh nhân phong mới, áp dụng đa hóa trị liệu. Để ngăn ngừa tàn tật cho bệnh nhân phong, đến nay, trên địa bàn tỉnh chưa có một nghiên cứu đầy đủ liên quan đến công tác điều trị, chúng tôi lựa chọn đề tài: “Khảo sát việc sử dụng thuốc điều trị bệnh phong tại Trung tâm chống Phong- Da liễu Nghệ An”
VỚI CÁC MỤC TIÊU CỤ THỂ:
1. Khảo sát tình hình sử dụng thuốc cho bệnh nhân phong đang quản lý tạiTrung tâm chống Phong Da liễu Nghệ An.
2. Xác định một số yếu tố liên quan đến dùng thuốc ở bệnh nhân phong bị tàn tật

TÀI LIỆU THAM KHẢO Khảo sát việc sử dụng thuốc điều trị bệnh phong tại Trung tâm chống Phong- Da liễu Nghệ An
Tài liệu tiếng Việt:
1. Bệnh viện Da liễu T.P Hồ Chí minh (1992 ), Bệnh phong, Bệnh da và các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
2. Bộ môn Da liễu- Học viện Quân y (2001),Giáo trình bệnh da và hoa liễu,Nhà xuất bản Quân đội nhân dân, tr 174, 187.
3. Dương Đình Châu. (1991), Bệnh Hansen, Tr 3-5
4. Lê Kinh Duệ (2000), Bệnh phong, Bách khoa thư bệnh học tập 1, Nhà xuất bản từ điển bách khoa Hà Nội, tr 58-64.
5. Lê Kinh Duệ (1998), Đường lối chiến lược chống phong ở Việt Nam, Nhà xuất bản y học Hà Nội.
6. Lê Kinh Duệ (1982), Một số kiến thức hiện đại về bệnh phong, Nhà xuất bản y học Hà Nội.
7. Lê Kinh Duệ (1985), Chỉ đạo công tác chống phong, Tổng quan và chuyên khảo ngắn Y- Dược, số 20, Viện thông tin- Thư viện y học Trung ương Hà Nội.
8. Vũ Thái Hà (2002), Tình hình loét lỗ đáo và kết quả điều trị bằng phẫu thuật làm sạch trên bệnh nhân phong ở Viện Da liễu và một số khu điều trị phong, Luận văn bác sỹ nội trú bệnh viện.
9. Phạm Văn Hiển (2004), “Đánh giá tình hình hoạt động chống phong và công tác công nhận loại trừ bệnh phong trong 3 năm 2001- 2003”, Hội nghị loại trừ bệnh phong theo 4 tiêu chuẩn Việt Nam.
10. Kim Văn Hùng (2000), “Tình hình tàn tật của bệnh nhân phong mới tỉnh Quảng Nam từ 1997 – 1999”, Nội san Da liễu số 2/2000, tr 14.
11. ILEP (2002), “Báo cáo của diễn đàn chuyên môn Hiệp hội chống phong Quốc tế (ILA)”.
4112. ILEP (2001), “Chẩn đoán và điều trị bệnh phong phong”, Tài liệu hướng dẫn học tập về bệnh phong.
13. ILEP (2001), “Nhận biết và quản lý các cơn phản ứng phong”, Tài liệu hướng dẫn học tập về bệnh phong.
14. Trần Hậu Khang(2001), Bệnh phong, Nhà xuất bản y học Hà Nội.
15. Trần Hậu Khang (2003), “Hệ thống giám sát bệnh phong trong giai đoạn mới”, Tài liệu tập huấn giám sát bệnh phong.
16. Viện Da liễu (2000), Hướng dẫn phòng chống tàn tật trong bệnh phong, Nhà xuất bản Y học, tr 14.
17. Viện Da liễu (1991), Một số nhận xét về phản ứng đảo ngược trong bệnh phong, Nội san Da liễu, tr 3-5.
18. Trần Hữu Ngoạn (2001), Bệnh phong lý thuyết và thực hành, Nhà xuất bản y học, tr: 14, 19, 209.
19. Đỗ Văn Thành (1999), “Sơ bộ nhận xét công tác thanh sát chương trình loại trừ bệnh phong 1996 – 1998”, Hội nghị giao ban công tác chống phong các tỉnh miền Bắc, Thanh Hóa 7/1999.
20. Nguyễn Đình Thắng, Nguyễn Quốc Minh(2005), “Các yếu tố tác động đếnkhả năng tái hoà nhập của bệnh nhân phong trong cộng đồng tỉnh Lâm Đồng 2004- 2005”, Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện chương trình Quốc gia phòng chống bệnh phong 1995- 2005, Hà Nội 7/2005.
21. Nguyễn Văn Út (2002), DDS, Cập nhật Da liễu, Nhà xuất bản y học, tập 1, số 3, tr 4.
22. Nguyễn thị Hải Vân (2006) “Một số nhận xét về đặc điểm lâm sàng của cơn phản ứng đảo ngược ở bệnh nhân phong tại một số tỉnh miền Trung và miền Nam”, Tạp chí Y học thực hành, số 2 tr 59-62

MUC LUC Khảo sát việc sử dụng thuốc điều trị bệnh phong tại Trung tâm chống Phong- Da liễu Nghệ An
Lời cảm ơn
Các chữ viết tắt
ĐẶT VẤN ĐÊ Trang 1
Chương 1: TỔNG QUAN Trang 3
1.1. Lịch sử bệnh phong Trang 3
1.2. Dịch tễ học bệnh phong Trang 4
1.2.1. Tác nhân gây bệnh Trang 4
1.2.2. Nguồn lây và Yếu tố thuận lợi mắc bệnh phong Trang 5
1.2.3. Các cơn phản ứng phong Trang 5
1.3. Tàn tật trong bệnh phong Trang 7
1.3.1. Căn nguyên Trang 7
1.3.2. Phân độ tàn tật của WHO Trang 11
1.3.3. Các yếu tố liên quan đến xuất hiện tàn tật Trang 12
1.3.4. Các biện pháp cơ bản phòng chống tàn tật Trang 13
1.4. Điều trị bệnh phong Trang 14
1.4.1. Các mốc thời gian trong điều trị bệnh phong Trang 14
1.4.2. Phác đồ hiện đang áp dụng điều trị hiện nay Trang 16
1.4.3. Ưu điểm của MDT Trang 17
Chương 2.ĐÔI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU
Trang 19
2.1. Đối tượng nghiên cứu Trang 19
2.2. Phương pháp nghiên cứu Trang 19
2.2.1. Nghiên cứu về tình hình uống thuốc của bệnh
nhân đúng liều, đúng thời gian quy định
Trang 19
2.2.2. Một số yếu tố liên quan đến điều trị ở bệnh
nhân phong tàn tật
Trang 202.2.3. Sai số và khống chế sai số Trang 21
2.2.4. Phân tích và sử lý số liệu Trang 21
2.3. Thời gian nghiên cứu Trang 21
2.4. Đạo đức trong nghiên cứu Trang 21
Chương 3. KẾT QUA NGHIÊN CỨU Trang 22
3.1. Khảo sát tình hình sử dụng thuốc trên bệnh nhân
phong đang quản lý.
Trang 22
3.1.1. Tỷ lệ bệnh nhân dung thuốc đủ liều, đủ thời gian
quy định
Trang 22
3.1.2. Phan bố bệnh nhân theo giới tính Trang 24
3.1.3. Điều trị bệnh nhân theo địa dư Trang 25
3.1.4. Điều trị bệnh nhân theo nhóm tuổi Trang 26
3.2. Một số yếu tố liên quan đến điều trị ở bệnh nhân
phong bị tàn tật
Trang 26
3.2.1. Điều trị bệnh nhân trên nhóm bệnh Trang 26
3.2.2. Điều trị bệnh nhân theo nghề nghiệp Trang 28
3.2.3. Thời gian phát hiện bệnh Trang 29
Chương 4. BÀN LUẬN Trang 31
4.1. Về tình hình sử dụng thuốc đúng liều, đúng thời
gian quy định ở bệnh nhân phong đang quản lý
Trang 31
4.1.1. Tỷ lệ bệnh nhân sử dung thuốc đủ liều , đủ thời
gian quy định
Trang 31
4.1.2. Phân bố tỷ lệ bệnh nhân sử dung thuốc theo giới
tính
Trang 32
4.1.3. Phân bố tỷ lệ bệnh nhân sử dung thuốc theo địa
dư
Trang 324.1.4. Phân bố sử dung thuốc theo nhóm tuổi Trang 33
4.2. Một số yếu tố liên quan đến điều trị ở bệnh nhân
phong tàn tật
Trang 33
4.2.1. Phân bố bệnh nhân uống thuốc bị tàn tật trên
nhóm bệnh
Trang 33
4.2.2. Phân bố BN phong tàn tật theo nghề nghiệp Trang 34
4.2.3. Thời gian phát hiện bệnh được điều trị liên quan
đến tàn tật
Trang 35
4.2.4. Phân bố tình trạng đáp ứng thuốc điều trị Trang 35
4.2.5. Phân bố tỷ lệ dung đúng liều , đúng thời gian
quy định bị tàn tật do cơn phản ứng
Trang 36
4.2.6. Phân bố điều trị bệnh nhân phong theo trình độ
học vấn bị tàn tật
Trang 37
KẾT LUẬN Trang 38
1. Tình hình dùng thuốc đúng liều, đúng thời gian quy
định ở bệnh nhân phong
Trang 38
2. Một số yếu tố liên quan đến điều trị ở bệnh nhân
phong bị tàn tật
Trang 38
KHUYẾN NGHI Trang 40
TÀI LIÊU THAM KHAO Trang 4