Kiến thức, thái độ, thực hành phòng chống HIV/AIDS của học sinh trường Trung học phổ thông Yên Thế

Luận văn Kiến thức, thái độ, thực hành phòng chống HIV/AIDS của học sinh trường Trung học phổ thông Yên Thế, huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang năm 2015 và một số yếu tố liên quan. Đại dịch HIV/AIDS không chỉ là một vấn đề nan giải của bệnh tật mà nó còn là một vấn đề sức khỏe gây ảnh hưởng và tác động lớn đến mọi khía cạnh của con người, đặc biệt là các khía cạnh về kinh tế, xã hội và văn hóa. Tại Việt Nam, ca nhiễm HIV được phát hiện đầu tiên vào tháng 12 năm 1990. Sau hơn 20 năm đương đầu với HIV/ AIDS, bất chấp sự nỗ lực của nhà nước và cả cộng đồng, vấn đề này vẫn đang diễn biến phức tạp. Các trường hợp nhiễm HIV mới phát hiện và tử vong tính chung toàn quốc, có xu hướng giảm tuy nhiên mức độ giảm của dịch chưa sâu, không ổn định và vẫn ở mức cao, tốc độ giảm của dịch đã chậm lại so với trước đây. Mặc dù số mới phát hiện nhiễm HIV giảm, tuy nhiên số tích lũy các trường hợp nhiễm HIV ngày tiếp tục tăng do thêm số nhiễm mới HIV và giảm số tử vong [1].

Việt Nam là một trong các quốc gia có tỉ lệ nhiễm HIV/AIDS tăng nhanh nhất thế giới. Đến hết 31/3/2014, toàn quốc hiện có 218,204 trường hợp báo cáo hiện nhiễm HIV. Về địa bàn phân bố: tính đến 31/3/2014, toàn quốc đã phát hiện người nhiễm tại 78% xã, phường, gần 98% quân huyện và 63/63 tỉnh/thành phố [1].
Đại dịch HIV/AIDS để lại hậu quả nặng nề về nhiều mặt: kinh tế, an ninh chính trị, sức khoẻ của con người, văn hóa xã hội,… Học sinh trung học phổ thông là thế hệ tương lai của đất nước, đang chuẩn bị hành trang để bước vào đời, vì vậy việc giáo dục nhận thức về HIV/AIDS là một nhiệm vụ hết sức quan trọng, cấp thiết.
Tích luỹ đến 30/9/2013, toàn tỉnh Bắc Giang đã phát hiện 3.822 người nhiễm HIV. Tuy nhiên, trong những năm qua, ngân sách của tỉnh còn hạn hẹp, phần kinh phí dành cho phòng chống HIV/AIDS không lớn, còn khiêm tốn so với yêu cầu của tỉnh [2]. Huyện Yên Thế là một huyện nằm ở phía Tây Bắc tỉnh Bắc Giang. Tại huyện Yên Thế, tính đến năm 2013 đã phát hiện 164 người nhiễm HIV, trong đó có 144 người chuyển sang giai đoạn AIDS, có 20/21 xã, thị trấn trên địa bàn huyện có người nhiễm HIV/AIDS. Sự lây nhiễm HIV/AIDS tại huyện có xu hướng ngày càng lan rộng, đối tượng là lứa tuổi trẻ, chứa đựng nhiều yếu tố nguy cơ lây nhiễm cao [3]. Từ thực tiễn trên, chúng tôi tiến hành nghiên cứu: “ Kiến thức, thái độ, thực hành phòng chống HIV/AIDS của học sinh trường Trung học phổ thông Yên Thế, huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang năm 2015 và một số yếu tố liên quan” với mục tiêu:
1.    Mô tả kiến thức, thái độ, thực hành về phòng chống HIV/AIDS của học sinh trường Trung học phổ thông Yên Thế, huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang năm 2015.
2.    Mô tả một số yếu tố liên quan đến kiến thức, thái độ, thực hành về phòng chống HIV/AIDS của học sinh trường Trung học phổ thông Yên Thế, huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang năm 2015. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO Kiến thức, thái độ, thực hành phòng chống HIV/AIDS của học sinh trường Trung học phổ thông Yên Thế, huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang năm 2015 và một số yếu tố liên quan
1.    Bộ Y tế (2014). Báo cáo tình hình nhiễm HIV/AIDS và kết quả hoạt động phòng, chống HIV/AIDS 4 tháng đầu năm 2014.
2.    Sở Y tế Tỉnh Bắc Giang (2014). Thông tin Dự án: Phòng chống HIV/AIDS tỉnh Bắc Giang.
3.    Cổng thông tin điện tử huyện Yên Thế , Yên Thế sau 5 năm thực hiện Chỉ thị 54-CT/TW của Ban Bí thư về “Tăng cường lãnh đạo công tác phòng, chống HIV/AIDS trong tình hình mới., truy cập ngày 9/1/2015, tại trang web http://yenthe.bacgiang. gov.vn/node/590?page=21.
4.    WHO (November 2014). truy cập ngày 14/12/2014, tại trang web http : //www.who. int/mediacentre/factsheets/fs360/en/.
5.    Bộ Y tế (2013). Báo cáo tổng kết công tác phòng, chống HIV/AIDS năm 2013 và định hướng kế hoạch năm 2014.
6.    Boisoon E V và Rodrigues L C (2002, Feb), Factors and associated with HIV infection are not the same for woman, J-epidemiol – community health (65), tr. 103-8.
7.    Lâm Thị Thanh Thủy (2003). Kiến thức, thực hành và một số yếu tố nguy cơ lây nhiêm HIV/AIDS ở gái mại dâm nhà hàng tại Quảng Ninh năm 2002, Luận văn tốt nghiệp bác sĩ đa khoa khóa 1997-2003, Trường Đại học Y Hà Nội.
8.    Nguyễn Thị Thanh Hà (2004). Mô tả hành vi nguy cơ và thực trạng chăm sóc hô trợ tại tỉnh Phú Thọ năm 2004, Luận văn tốt nghiệp bác sĩ đa khoa khóa 1998-2004, Trường Đại học Y Hà Nội.
9.    Tuntufye Selemani Mwamwenda (2013). HIV/AIDS knowledge of high school adolescents in Kenya, Nelson Mandela Metropolitan University.
10.    Bahadir Ugur Aylikçi và Cornelius Tokunbo Bamise (2013), “Human immunodeficiency virus/acquired immunodeficiency syndrome knowledge among high school students in Kinkkale province of Turkey”, Natural Science, Biology, and Medicine.
11.    Bounbouly Thanavanh, Md. Harun-Or-Rashid, Hideki Kasuya và các cộng sự. (2013). “Knowledge, attitudes and practices regarding HIV/AIDS among male high school students in Lao People’s Democratic Republic”, Journal of the International AIDS Society, 16.
12.    Hội liên hiệp phụ nữ Việt Nam, “Huyễn hoặc về HIV/AIDS “, Tạp chí văn hoá và xã hội.
13.    Nguyễn Bá Tòng và Trần Thiện Thuần (2007). “Kiến thức-thái độ-thực hành về phòng chống HIV/AIDS của học sinh phổ thông trung học thành phố Phan Thiết tỉnh Bình Thuận năm 2006 “, Y học Thành phố Hồ Chí Minh, tập 11, tr. 58-63.
14.    Lê Trọng Lưu và Nguyễn Đỗ Nguyên (2005). “Kiến thức-thái độ-thực hành về phòng chống HIV/AIDS của học sinh phổ thông trung học tỉnh Ninh Thuận năm 2004”, Y học Thành phố Hồ Chí Minh, tập 9.
15.    Nguyễn Vũ Tuyết Mai và Lã Ngọc Quang, “Kiến thức, thái độ, thực hành và tìm hiểu một số yếu tố liên quan trong phòng, chống HIV/AIDS của học sinh Trung học phổ thông huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương năm 2012”, Tạp chíy học thực hành tháng 9/2012, (841), tr. 42-46.
16.    Ngô Văn Tán, Nguyễn Trung Dũng và Lê Văn Thịnh, “Kiến thức, thái độ, thực hành và nhu cầu tiếp cận thông tin phòng chống HIV/AIDS ở học sinh trung học phổ thông huyện Châu Thành, Bến Tre năm 2010”, Y học thực hành, số 3/2012(814), tr. 72-75.
17.    Nguyễn Quỳnh Hoa (2011). Nhận thức của học sinh trường Trung học phổ thông Tây Thụy Anh – huyện Thái Thụy – Thái Bình về vấn đề HIVAIDS Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn.
18.    Khương Văn Duy và Nguyễn Thị Thắm (2006). “Thực trạng hành vi ứng xử đối với người bị nhiễm HIV/AIDS của đối tượng học sinh trung học phổ thông ở Hải Phòng năm 2005 “, Tạp chí Y học thực hành 558(11), tr. 13-17.
19.    Lương Thị Khánh Ly (2007). Đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi trung học phổ thông, Khoa tâm lý học, Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn.
20.    Bách khoa toàn thư mở Wikipedia (2014), Yên Thế, truy cập ngày 4/3/2015, tại trang web http://vi.wikipedia.org/wiki/Y%C3%AAn Th%E1%BA%BF.
21.    Cổng thông tin điện tử huyện Tên Thế, tỉnh Bắc Giang, Trường THPT Yên Thế sẵn sàng cho khai giảng năm học 2014-2015, truy cập ngày 13/3/2015, tại trang web http://thptventhe.bacgiang.edu.vn/vn/default.aspx.
22.    Bộ Y tế và chống HTV/ATDS Việt Nam Cục Phòng (2007). Bộ chỉ số theo dõi và đánh giá chương trình phòng chống HIV/AIDS quốc gia.
23.    Lưu Thị Hà (2013). Kiến thức, thái độ và hành vi phòng chống HIV/AIDS của người dân thị trấn Quế, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam năm 2012, Khoá luận tốt nghiệp Cử nhân Y tế công cộng khoá 2009¬2013, Đại học Y Hà Nội.
24.    Nguyễn Đức Huy (2006). Kiến thức, thái độ, thực hành và xác định một số yếu tố liên quan trong phòng chống HIV/AIDS của lái xe ôm tại Quận Cầu Giấy- Hà Nội, năm 2007, Luận văn thạc sỹ YTCC, Đại học Y Hà Nội.
25.    Nguyễn Bảo Châu (2005). Mô tả kiến thức, hành vi về HIV/AIDS của thanh thiếu niên nguy cơ cao Hà Nội năm 2004, Luận văn tốt nghiệp Cử nhân YTCC khoá 2001-2005, Đại học Y Hà Nội.
26.    Trần Thị Mai Hưng (2004). Kiến thức, thái độ và hành vi liên quan đến HIV/AIDS của nam thanh niên 15-24 tuổi tại phường Cam Thịnh, Thị xã Cam Phả, Tỉnh Quảng Ninh năm 2003, Luận văn tốt nghiệp cử nhân YTCC khoá 2, Trường Đại học Y Hà Nội.
27.    Ngô Mạnh Quân (2008). Thực trạng nhận thức, thái độ và thực hành phòng chống HIV/AIDS của người hiến máu tình nguyện tại Viện huyết  
học-truyền máu Trung ương năm 2008, Luận văn thạc sĩ Y tế công cộng, Đại học Y Hà Nội.
28.    Nguyễn Bá Ngọc (2009). “Kiến thức, thái độ, thực hành phòng chống HIV/AIDS của học sinh trường THPT Như Xuân I huyện Như Xuân Tỉnh Thanh Hoá”, Y học thực hành.
29.    Nguyễn Đức Sơn (2007). “Kiến thức và thái độ về HIV/AIDS của nhóm thanh niên từ 15-24 tuổi tại tỉnh Quảng Trị, An Giang và Kiên Giang”, Tạp chí Y học Việt Nam, 332(3), tr. 58-61.
30.    Tổng cục Dân số – Kế hoạch hoá gia đình và Tổng cục Thống kê (2008). Điều tra Quốc gia về Vị thành niên và Thanh niên Việt Nam lần thứ 2.
31.    Nguyễn Thị Hường (2013). Kiến thức, thực hành về phòng, chống HIV/AIDS của sinh viên năm thứ nhất trường Đại học Y Hà Nội năm 2013, Luận văn tốt nghiệp bác sĩ đa khoa khóa 2007-2013, Trường Đại học Y Hà Nội. 
ĐẶT VẤN ĐỀ    1
Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU    3
1.1.    Tình hình lây nhiễm HIV/AIDS trên thế giới và Việt Nam    3
1.1.1.    Tình hình lây nhiễm HIV/AIDS trên thế giới    3
1.1.2.    Tình hình lây nhiễm HIV/AIDS tại Việt Nam    4
1.2.    Các yếu tố nguy cơ nhiễm HIV/ AIDS    7
1.3.    Các biện pháp ngăn chặn đại dịch HIV/ AIDS    8
1.5.1.     Phòng lây nhiễm qua đường tình dục    8
1.5.2.     Phòng lây qua đường máu    8
1.4.    Một số nghiên cứu trên thế giới và Việt Nam về kiến thức, thái độ, thực
hành về phòng chống HIV/ AIDS của học sinh trung học phổ thông    9
1.4.1.    Một số nghiên cứu trên thế giới    9
1.4.2.    Một số nghiên cứu tại Việt Nam    11
1.5.    Một số yếu tố liên quan đến kiến thức, thái độ, thực hành phòng chống
HIV/AIDS của học sinh    14
1.6.    Một số đặc điểm của đối tượng học sinh trung học phổ thông    15
Chương 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU    17
2.1.    Địa điểm nghiên cứu    17
2.2.    Đối tượng nghiên cứu    18
2.3.    Thời gian nghiên cứu    18
2.4.    Phương pháp nghiên cứu    19
2.4.1.     Thiết kế nghiên cứu    19
2.4.2.    Cỡ mẫu nghiên cứu    19
2.4.3.    Cách chọn mẫu:    19
2.4.4.    Công cụ thu thập thông tin    20 
2.5.    Biến số và chỉ số    20
2.5.1.    Các biến số về thông tin chung của học sinh    20
2.5.2.    Các biến số cho mục tiêu 1: Mô tả kiến thức, thái độ, thực hành về
phòng chống HIV/AIDS của học sinh THPT    21
2.5.3.    Biến số cho mục tiêu 2: Mô tả một số yếu tố liên quan đến kiến
thức, thực hành phòng chống HIV/AIDS    22
2.5.4.    Tiêu chuẩn đánh giá    23
2.6.    Xử lý và phân tích số liệu    27
2.7.    Sai số và cách khống chế sai số    27
2.7.1.    Sai số trong thu thập số liệu    27
2.7.2.    Sai số nhớ lại    28
2.7.3.    Sai số không hồi đáp    28
2.7.4.    Sai số trong nhập liệu    28
2.8.    Đạo đức trong nghiên cứu    29
Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU    30
3.1.     Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu    30
3.3.     Thái độ của học sinh đối với người nhiễm HIV/AIDS    39
3.4.    Thực hành của học sinh THPT về phòng, chống HIV/AIDS    42
3.5.    Một số yếu tố liên quan đến kiến thức, thực hành phòng chống
HIV/AIDS    46
Chương 4: BÀN LUẬN    53
4.1.    Kiến thức, thực hành về phòng, chống HIV/AIDS của học sinh THPT
Yên Thế, huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang năm 2015    53
4.1.1.    Kiến thức về HIV/AIDS    53
4.1.2.     Thái độ đối với người nhiễm HIV/AIDS    57
4.1.3.    Thực hành về phòng chống HIV/AIDS    60
4.2.    Một số yếu tố liên quan đến kiến thức thực hành phòng chống
HIV/AIDS của nhóm học sinh trên    61 
4.2.1.    Một số yếu tố liên quan đến kiến thức về HIV/AIDS của học sinh THPT    61
4.2.2.    Một số yếu tố liên quan đến thái độ với người nhiễm HIV/AIDS. 63
4.2.3.    Một số yếu tố liên quan đến thực hành phòng chống HIV/AIDS của
học sinh THPT    64
4.3.    Hạn chế của nghiên cứu    66
KÊT LUẬN    67
KIẾN NGHỊ    70
TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC 
Bảng 3.1:    Thông tin chung về đối tượng nghiên cứu    30
Bảng 3.2:    Trình độ học vấn của cha, mẹ đối tượng nghiên cứu    31
Bảng 3.3:    Kiến thức của học sinh về nguyên nhân gây HIV/AIDS    32
Bảng 3.4:    Kiến thức về nhóm đối tượng có hành vi nguy cơ cao    34
Bảng 3.5:    Kiến thức về các triệu chứng thường gặp trên người nhiễm
HIV/AIDS    35
Bảng 3.6:    Kiến thức về cách phát hiện nhiễm HIV của học sinh    37
Bảng 3.7:    Tổng kết điểm kiến thức của học sinh THPT Yên Thế    38
Bảng 3.8. Thái độ của học sinh đối với người nhiễm HIV/AIDS    39
Bảng 3.9:    Tổng điểm thái độ của học sinh THPT Yên Thế    41
Bảng 3.10: Thực hành về việc quan sát nhân viên y tế có sử dụng kim tiêm,
kim truyền mới cho mình khi đi hiến máu, tiêm truyền    42
Bảng 3.11: Thực hành về phòng chống HIV    43
Bảng 3.12: Thực hành phòng chống HIV/AIDS của đối tượng có hành vi
tiêm chích ma tuý    43
Bảng 3.13: Thực hành về tuyên truyền phòng, chống HIV/AIDS và tham gia CLB phòng, chống HIV/AIDS của học sinh THPT    44
Bảng 3.14: T ổng điểm thực hành phòng chống HIV/AIDS của học sinh …. 44 Bảng 3.15: Một số yếu tố liên quan đến kiến thức về phòng chống HIV/AIDS . 46 Bảng 3.16: Một số yếu tố liên quan đến thái độ đối với người nhiễm
HIV/AIDS của học sinh THPT    48
Bảng 3.17: Một số yếu tố liên quan đến thực hành phòng, chống HIV/AIDS .. 51 
DANH MỤC BIỂU ĐỒ
•
Tỷ lệ học sinh được học về HIV/AIDS tại trường THPT Yên Thế . 31
Nguồn cung cấp thông tin về HIV/AIDS cho học sinh    32
Kiến thức về đường lây truyền HIV/AIDS của học sinh trường
THPT Yên Thế    33
Kiến thức về nhận biết một người nhiễm HIV/AIDS qua vẻ bề
ngoài    36
Kiến thức về các biện pháp phòng lây nhiễm HIV/AIDS của
học sinh trường THPT Yên Thế    36
Mức độ kiến thức của học sinh về HIV/AIDS    38
Mức độ về thái độ của học sinh THPT với người nhiễm
HIV/AIDS    41
Thực hành về việc học sinh tự tìm hiểu các vấn đề liên quan
đến HIV/AIDS    42
Mức độ về thực hành phòng chống HIV/AIDS của học sinh
THPT