Kiến thức, thái độ và thực hành rửa tay thường qui của sinh viên Y6 hệ bác sĩ đa khoa trường đại học Y Hà Nội năm 2010

Rửa tay phòng bệnh là rửa tay sạch đúng cách bằng xà phòng và nước, tại đúng các thời điểm (như trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, sau khi tiếp xúc với máu/dịch cơ thể…) nhằm loại trừ các vi khuẩn gây bệnh bám trên tay người do quá trình tiếp xúc với môi trường mang lại. Rửa tay phòng bệnh bao gồm rửa tay xà phòng (RTXP) trong sinh hoạt hằng ngày và rửa tay thường quy (RTTQ) tại bệnh viện.

Các nhà khoa học đã xác định, trên 1cm2 da của người bình thường chứa tới 40.000 vi khuẩn. Đặc biệt số lượng này còn nhiều hơn ở trên da tay, vốn là nơi thường xuyên tiếp xúc với đủ mọi vật trong cuộc sống thường ngày [4].

Theo tổ chức y tế thế giới (TCYTTG), rửa tay (RT) được coi là liều vắc xin tự chế, rất đơn giản, dễ thực hiện, hiệu quả về chi phí. Chỉ một động tác RT sạch với nước và xà phòng đã làm giảm tới 35% khả năng lây truyền vi khuẩn Shigella, vốn là nguyên nhân gây các bệnh tiêu chảy và làm tử vong hàng triệu người mỗi năm trên thế giới [22]. Theo nhiều báo cáo của các chuyên gia kiểm soát nhiễm khuẩn trong và ngoài nước thì các bệnh truyền nhiễm đã và đang diễn ra trong cộng đồng hoàn toàn có thể phòng ngừa được bằng cách RTXP.

Khuyến cáo tại Hội nghị kiểm soát nhiễm khuẩn bệnh viện khu vực Châu Á Thái Bình Dương lần thứ III năm 2007 dựa vào các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rửa tay là biện pháp đơn giản nhất, rẻ tiền nhất và cũng hiệu quả nhất trong kiểm soát nhiễm khuẩn, do đó cần tăng cường sự tuân thủ RT. RTTQ hoặc sát khuẩn tay bằng dung dịch chứa cồn là phương pháp tiện ích và hiệu quả nhất trong kiểm soát nhiễm khuẩn bệnh viện [11]. TCYTTG ước tính, tại bất kỳ một thời điểm nào đều có trên 1,4 triệu ca nhiễm khuẩn liên quan tới chăm sóc y tế [24]. Nhiễm khuẩn bệnh viện (NKBV) ngày nay đã trở thành một thách thức mang tính thời đại và tính toàn cầu, được ngành y tế các quốc gia trên thế giới hết sức quan tâm.

Vài năm gần đây, Bộ Y tế đã phát động phong trào vệ sinh bàn tay ở cả bệnh viện và cộng đồng [2, 15]. Những nghiên cứu trước đây cho thấy tỷ lệ thực hành rửa tay tại cộng đồng và tại các bệnh viện của Việt Nam còn thấp (đều dưới 15%) [1, 8, 9, 13]. Con số này cho thấy nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng ở nước ta rất lớn.

Đại học Y Hà Nội là một trong những nơi đầu ngành về đào tạo y tế, nơi hàng năm có hàng trăm bác sĩ ra trường, họ sẽ tỏa đi tới mọi miền đất nước làm việc trong lĩnh vực chăm sóc y tế. Việc họ có thói quen thực hành RT tốt sẽ bảo vệ sức khỏe chính bản thân họ và những người xung quanh, đồng thời cũng góp vào việc phòng chống NKBV. Vậy thực sự những bác sĩ tương lai Y6 sắp ra trường

đã được trang bị đầy đủ về kiến thức cũng như kĩ năng rửa tay phòng bệnh như thế nào? Những nghiên cứu trước đây chủ yếu đánh giá thực hành RTTQ của các nhân viên y tế (NVYT) hoặc thực trạng thực hành RTXP của hộ gia đình, học sinh vùng nông thôn. Nhưng chưa có nghiên cứu nào về thực hành RT ở đối tượng sinh viên y, những người hằng ngày vẫn có mặt tại bệnh viện, tiếp xúc trực tiếp với rất nhiều bệnh nhân.

Với những lí do nêu trên, chúng tôi thấy cần có một nghiên cứu về kiến thức, thái độ và thực hành rửa tay thường qui của sinh viên Y6 trường đại học Y Hà Nội, từ đó góp phần đề xuất những giải pháp nâng cao ý thức, thực hành vệ sinh đôi tay cho các bác sĩ tương lai. Do đó, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Kiến thức, thái độ và thực hành rửa tay thường qui của sinh viên Y6 hệ bác sĩ đa khoa trường đại học Y Hà Nội năm 2010” với các mục tiêu:

1. Mô tả kiến thức rửa tay thường quy của sinh viên Y6 hệ bác sĩ đa khoa trường đại học Y Hà Nội năm 2010.

2. Mô tả thái độ rửa tay thường quy của sinh viên Y6 hệ bác sĩ đa khoa trường đại học Y Hà Nội năm 2010.

3. Mô tả thực hành rửa tay thường quy của sinh viên Y6 hệ bác sĩ đa khoa trường đại học Y Hà Nội năm 2010.

MỤC LỤC

Chương 1. Tổng qụan tài liêụ 03

1.1 Sinh thái hoc của lớp vi khuẩn trên đôi bàn tay 03

1.2 Lơi ích của viêc rửa tay 04

1.3 Các nghiên cứụ về kiến thức, thái độ và thực hành rửa tay phòng bênh

07

Chương 2. Đối tương và phương pháp nghiên cứụ 08

2.1 Thiết kế nghiên cứụ 08

2.2 Đối tương nghiên cứụ 08

2.3 Thời gian và địa điểm nghiên cứụ 08

2.4 Mẫụ và cách chon mẫụ 08

2.5 Biến số, chỉ số 09

2.6 Kĩ thụât và công cụ thụ thâp số liêụ 12

2.7 Qụản lý, xử lý và phân tích số liêụ 12

2.8 Sai số và cách khắc phu sai số 12

2.9 Vấn đề đao đức nghiên cứụ 13

Chương 3. Kết qụả nghiên cứụ 14

3.1. Kiến thức rửa tay thường qụy của sinh viên Y6 đa khoa 14

3.2. Thái độ rửa tay thường qụy của sinh viên Y6 đa khoa 18

3.3. Thực hành rửa tay thường qụy của sinh viên Y6 đa khoa 21

Chương 4. Bàn lụân 25

Kết lụân 31

Khụyến nghi 32

Tài liêụ tham khảo

Đătvấn _ đề

01

Phụ lục bô câụ hỏi