Kiến thức, thực hành tiêm tĩnh mạch an toàn của Điều dưỡng tại Trung tâm Ung bướu, Bệnh viện Chợ Rẫy năm 2021 và một số yếu tố ảnh hưởng.

Luận văn thạc sĩ quản lý bệnh viện Kiến thức, thực hành tiêm tĩnh mạch an toàn của Điều dưỡng tại Trung tâm Ung bướu, Bệnh viện Chợ Rẫy năm 2021 và một số yếu tố ảnh hưởng..Trong chăm sóc bệnh nhân, điều dưỡng thực hiện rất nhiều các quy trình kỹ thuật, trong đó tiêm tĩnh mạch là kỹ thuật được sử dụng với tần suất rất lớn, theo thống kê của tổ chức Y Tế thế giới (WHO) hàng năm có 16 tỉ mũi tiêm được sử dụng và trong số đó có khoảng 20-50% mũi tiêm ở các nước đang phát triển là chưa đạt tiêu chí mũi tiêm an toàn(1). Sự lây lan của các bệnh do vi rút lây truyền qua đường máu qua đường tình dục có xu hướng giảm xuống, trong khi sự lây truyền của chúng qua đường tiêm không an toàn được cho là đang gia tăng (2).
Thực hành tiêm không an toàn không chỉ gây hại cho bệnh nhân mà còn mang lại rủi ro cho nhân viên y tế (NVYT). Nhà cung cấp dịch vụ thường gặp phải chấn thương do dính kim. Khoảng ba mươi bệnh truyền nhiễm khác nhau có thể lây truyền qua, trong đó nguy cơ nhiễm viêm gan B cao hơn nhiều so với các bệnh nhiễm trùng khác (3). Thật không may, ở các nước đang phát triển, số NVYT được tiêm phòng Viêm gan B ít hơn và họ làm việc trong điều kiện bất lợi, nơi nguy cơ nghề nghiệp rất cao so với các nước phương Tây (4).

Để đạt được thực hành tiêm an toàn, Bộ Y tế (2012) đã ban hành Hướng dẫn tiêm an toàn tại Quyết định 3671/QĐ-BYT ngày 27 tháng 9 năm 2012 nhằm cung cấp kiến thức và kỹ năng trong thực hành tiêm an toàn, triển khai áp dụng thực hiện thống nhất trong tất cả các cơ sở khám chữa bệnh, cơ sở đào tạo cán bộ y tế, các cá nhân liên quan (1).
Theo nghiên cứu của Osti, Chadani (2019) tại Bệnh viện Cao đẳng y tế Chitwan, Nepal có 13,21% có kiến thức sai, 4,32% người thực hành không đúng cách(5). Nghiên cứu của Birhanu (2018) tại Đại học Jimma; Jimma Tây Nam Ethiopia có 28,7 kiến thức tốt về TAT, 25,5% thực hành tốt về TAT(6). Tại Việt Nam, nghiên cứu Nguyễn Thị Hoài Thu (2018) tại bệnh viện Nhi Trung ương cho biết có 39,0% Điều dưỡng có thực hành đúng về tiêm tĩnh mạch an toàn(7). Một số yếu tố được chỉ ra rằng có ảnh hưởng đến TAT là độ tuổi; trình độ chuyên môn không có mối liên quan đến kiến thức, thực hành TAT của Điều dưỡng. Một số yếu tố khác như cơ sở vật chất, trang thiết bị, tập huấn, kiểm tra, giám sát ảnh hưởng tích cực đến hoạt động TAT, sự quá tải trong công việc ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động TAT (8), (9), (10). Trung tâm Ung Bướu bệnh viện Chợ Rẫy có 113 điều dưỡng đang làm việc, trung bình người bệnh đến khám, điều trị 700 bệnh/ngày, số người bệnh cần thực hiện mũi tiêm trung bình 500 bệnh/ngày(11). Theo kết quả khảo sát nhanh của Điều dưỡng trưởng (ĐDT) thì trung bình mỗi ngày điều dưỡng của trung tâm Ung Bướu thực hiện khoảng 1800 mũi tiêm tĩnh mạch cho người bệnh điều trị, trung bình mỗi ĐD thực hiện 16 mũi tiêm/ ngày, đây là con số tương đối cao so với mặt bằng chung của các khoa tại bệnh viện Chợ Rẫy. Trong đó có đến 06 trường hợp bị phơi nhiễm do kim tiêm, có đến 15% gặp các sự cố khi tiêm tĩnh mạch như như thoát mạch, đau sau khi tiêm, sưng, viêm tại vị trí tiêm,…(11).
Theo báo cáo sự cố y khoa thì các trường hợp tai nạn vật sắc nhọn năm 2019 có 36 trường hợp, năm 2020 có 40 trường hợp (12), (13). Tại bệnh viện Chợ Rẫy từ năm 2016 đến nay tổ chức mỗi năm 1-2 lớp tập huấn TAT cho điều dưỡng trong toàn bệnh viện (14). Chưa có nghiên cứu nào đánh giá về TAT tại Trung tâm, đặc biệt trên đối tượng người bệnh ung thư là đối tượng đặc thù bởi vì điều trị lâu dài và chưa có thuốc điều trị. Để trả lời câu hỏi thực trạng kiến thức, thực hành của ĐD về TAT tại Trung tâm hiện nay như thế nào? Những yếu tố nào ảnh hưởng đến kiến thức, thực hành của ĐD tại Trung tâm Ung bướu? Chúng tôi lựa chọn thực hiện đề tài nghiên cứu: “Kiến thức, thực hành tiêm tĩnh mạch an toàn của Điều dưỡng tại Trung tâm Ung bướu, Bệnh viện Chợ Rẫy năm 2021 và một số yếu tố ảnh hưởng.”. Kết quả nghiên cứu là cơ sở khách quan để đề xuất những giải pháp cho Ban Giám đốc bệnh viện, lãnh đạo trung tâm Ung Bướu xem xét, đánh giá và có những cải tiến kịp thời giảm được tỉ lệ sự cố y khoa liên quan đến TAT. Đây cũng là cơ sở để giúp các đơn vị khác tại bệnh viện nâng cao kiến thức, thực hành TAT cho các ĐD trong toàn bệnh viện.
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1. Mô tả kiến thức, thực hành tiêm tĩnh mạch an toàn của các điều dưỡng tại Trung tâm Ung Bướu bệnh viện Chợ Rẫy năm 2021.
2. Phân tích một số yếu tố ảnh hưởng đến thực hành tiêm tĩnh mạch an toàn của các ĐD tại trung tâm Ung Bướu bệnh viện Chợ Rẫy năm 2021

MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ……………………………………………………………………………………………….1
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU…………………………………………………………………………….3
CHƯƠNG 1 ………………………………………………………………………………………………….4
TỔNG QUAN TÀI LIỆU ……………………………………………………………………………….4
1.1.Một số khái niệm sử dụng trong nghiên cứu…………………………………………………4
1.2.Nguyên tắc thực hành tiêm ………………………………………………………………………..4
1.3.Tình hình tiêm an toàn trên thế giới và tại Việt Nam …………………………………….6
1.4.Nghiên cứu về tiêm an toàn trên thế giới và tại Việt Nam ……………………………..9
1.5.Các yếu tố ảnh hưởng đến tiêm an toàn……………………………………………………..11
1.6.Giới thiệu về địa bàn nghiên cứu ………………………………………………………………16
1.7.Khung lý thuyết………………………………………………………………………………………17
Chương 2…………………………………………………………………………………………………….18
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ……………………………………….18
2.1. Đối tượng nghiên cứu……………………………………………………………………………..18
2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu…………………………………………………………….18
2.3. Thiết kế nghiên cứu………………………………………………………………………………..18
2.4. Cỡ mẫu và phương pháp chọn mẫu…………………………………………………………..19
2.5. Phương pháp thu thập số liệu…………………………………………………………………..19
2.6. Các biến số nghiên cứu …………………………………………………………………………..21
2.7. Các khái niệm, thước đo, tiêu chí đánh giá………………………………………………..23
2.8. Phân tích và xử lý số liệu ………………………………………………………………………..24
2.9. Vấn đề đạo đức nghiên cứu……………………………………………………………………..24
CHƯƠNG 3 ………………………………………………………………………………………………..26
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ……………………………………………………………………………26
3.1. Đặc điểm chung của dân số nghiên cứu…………………………………………………….26
3.2. Tỷ lệ đạt kiến thức về TAT theo từng nội dung của điều dưỡng về tiêm tĩnh
mạch an toàn tại Trung tâm Ung bướu năm 2021 …………………………………………….27
3.3. Thực trạng thực hành tiêm an toàn của điều dưỡng…………………………………….30
HUPHii
3.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến thực hành tiêm an toàn của điều dưỡng tại Trung tâm
Ung bướu, Bệnh viện Chợ Rẫy năm 2021 ……………………………………………………….34
Chương 4. BÀN LUẬN ………………………………………………………………………………..43
4.1.Thực trạng kiến thức, thực hành tiêm tĩnh mạch an toàn của các Điều dưỡng tại
Trung tâm Ung Bướu, Bệnh viện Chợ Rẫy năm 2021……………………………………….43
4.2.Một số yếu tố ảnh hưởng đến thực hành tiêm tĩnh mạch an toàn của các Điều
dưỡng tại Trung tâm Ung Bướu, Bệnh viện Chợ Rẫy năm 2021 ………………………..51
4.3.Hạn chế của nghiên cứu …………………………………………………………………………..58
KẾT LUẬN…………………………………………………………………………………………………60
KHUYẾN NGHỊ………………………………………………………………………………………….61
TÀI LIỆU THAM KHẢO……………………………………………………………………………..62
Phụ lục 1. PHIẾU KHẢO SÁT KIẾN THỨC TIÊM AN TOÀN ……………………….66
Phụ lục 2. HƯỚNG DẪN CHẤM ĐIỂM KIẾN THỨC TIÊM AN TOÀN………….72
Phụ lục 3. BẢNG KIỂM ĐÁNH GIÁ THỰC HÀNH TIÊM AN TOÀN…………….73
Phụ lục 4: Phỏng vấn sâu Lãnh đạo phòng Quản lý chất lượng ………………………….75
Phụ lục 5: Phỏng vấn sâu trưởng phòng Điều dưỡng ………………………………………..76
Phụ lục 6: Phỏng vấn sâu điều dưỡng trưởng khoa …………………………………………..77
Phụ lục 7: Hướng dẫn thảo luận nhóm…………………………………………………………….78
Phụ lục 8: BIẾN SỐ NGHIÊN CỨU ……………………………………………………………..79
Phụ lục 9: BẢNG KIỂM KỸ THUẬT TIÊM TĨNH MẠCH …………………………….8

DANH MỤC BẢNG
Bảng 2. 1: Cách tính điểm kiến thức trong nghiên cứu (11)……………………………….23
Bảng 3. 1. Đặc điểm nhân khẩu học (n=110)……………………………………………………26
Bảng 3. 2. Kiến thức chung về tiêm tĩnh mạch an toàn của điều dưỡng ………………27
Bảng 3. 3. Kiến thức về chuẩn bị người bệnh trước tiêm tĩnh mạch của điều dưỡng
…………………………………………………………………………………………………………………..27
Bảng 3. 4. Kiến thức về chuẩn bị dụng cụ tiêm tĩnh mạch của điều dưỡng ………….28
Bảng 3. 5. Kiến thức về chuẩn bị thuốc tiêm tĩnh mạch của điều dưỡng ……………..28
Bảng 3. 6. Kiến thức về kỹ thuật tiêm tiêm tĩnh mạch của điều dưỡng………………..28
Bảng 3. 7. Kiến thức về xử lý chất thải sau tiêm tĩnh mạch của điều dưỡng…………29
Bảng 3. 8. Kiến thức về tiêm an toàn theo thâm niên công tác……………………………30
Bảng 3. 9. Thực hành chuẩn bị người bệnh trong tiêm tĩnh mạch của điều dưỡng tại
bệnh viện chợ rẫy …………………………………………………………………………………………30
Bảng 3. 10. Thực hành chuẩn bị dụng cụ trong tiêm tĩnh mạch của điều dưỡng tại
Trung tâm Ung Bướu, Bệnh viện Chợ Rẫy ……………………………………………………..31
Bảng 3. 11. Thực hành kỹ thuật tiêm thuốc tĩnh mạch của điều dưỡng tại Bệnh viện
Chợ Rẫy………………………………………………………………………………………………………31
Bảng 3. 12. Thực hành xử trí chất thải và vệ sinh tay sau tiêm tĩnh mạch của điều
dưỡng tại Trung tâm Ung bướu, Bệnh viện Chợ Rẫy (n=110)……………………………32
Bảng 3. 13. Kiến thức về tiêm an toàn theo thâm niên công tác………………………….34
Bảng 3. 14. Mối liên quan giữa các yếu tố cá nhân với thực hành tiêm tĩnh mạch an
toàn…………………………………………………………………………………………………………….34
HUPHv
DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 3. 1: Kiến thức về tiêm tĩnh mạch an toàn của điều dưỡng tại Bệnh viện
Chợ Rẫy………………………………………………………………………………………………………29
Biểu đồ 3. 2: Kiến thức đạt của điều dưỡng về tiêm tĩnh mạch an toàn của của điều
dưỡng tại Bệnh viện Chợ Rẫy theo từng khoa………………………………………………….30
Biểu đồ 3. 3: Thực hành đạt của điều dưỡng về tiêm tĩnh mạch an toàn của nghiên
cứu và các khía cạnh đánh giá………………………………………………………………………..33
Biểu đồ 3. 4: Thực hành đạt của điều dưỡng về tiêm tĩnh mạch an toàn của nghiên
cứu theo từng khoa……………………………………………………………………………………….33
Biểu đồ 3. 5: Thực hành đạt và kiến thức đạt của điều dưỡng Trung tâm Ung Bướu …………3