Kiến thức, thực hành và một số yếu tố liên quan đến sử dụng thuốc kháng sinh của người dân xã Quang Lũng, Phú Xuyên, Hà Nội năm 2019

Luận văn thạc sĩ y tế công cộng Kiến thức, thực hành và một số yếu tố liên quan đến sử dụng thuốc kháng sinh của người dân xã Quang Lũng, Phú Xuyên, Hà Nội năm 2019.Mỗi ngày trên thế giới có khoảng 1.900 người bệnh tử vong vì tỉnh trạng kháng kháng sinh, tương đương 700.000 người thiệt mạng mỗi năm do tỉnh trạng sử dụng quá nhiều kháng sinh gây kháng thuốc. Tuy nhiên, dự bảo con số này có thể lên đến 10 triệu người mỗi năm vào năm 2050, cao hơn cả số người tử vong do ung thư hàng năm [50]. 
Kể từ năm 1928, cuộc sống của con người đã thay đổi toàn diện khi thuốc kháng sinh được phát minh. Kháng sinh là một trong những loại thuốc coi là vũ khí để điều trị các bệnh nhiễm khuẩn. Dẫu vậy, việc sử dụng tràn lan, chưa hợp lý kháng sinh trong y tế, chân nuôi, nông nghiệp đang khiến tỉnh hình trở nên xấu đi khi các vi khuẩn, virus bệnh bắt đầu kháng thuốc. Thuật ngữ “đề kháng kháng sinh” đã trở nên quen thuộc và tỉnh hình trở nên nghiêm trọng đến mức kháng kháng sinh trở thành chủ đề chính trong cuộc họp hội đồng thường niên của Liên Hiệp Quốc vào năm 2016 và cũng là vấn để chủ chốt của cuộc họp các bộ trường y tế G20 vào tháng 5 năm 2017. 

Đã có nhiều nghiên cứu tiến hành trên Thế giới và Việt Nam cho thấy đã xuất hiện vì khuẩn kháng thuốc kháng sinh ngay cả những loại kháng thế hệ mới và có xu hướng ngày càng tăng dần theo thời gian [21]. Tại Việt Nam, số lượng vi khuẩn kháng thuốc và mức độ kháng ngày càng gia tăng. Tỷ lệ kháng với kháng sinh carbapenem, nhóm kháng mạnh nhất hiện nay lên đến 50% [16]. 
Sự kháng thuốc không chỉ gây tác hại đến sức khỏe con người mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến nền kinh tế của các quốc gia trên toàn thế giới. Đó là do phải tăng thời gian điều trị dẫn đến tăng chi phí cho y tế vì phải tăng liều dùng, sử dụng thuốc kháng sinh thế hệ mới và bệnh nhân phải chấp nhận các phản ứng có hại của kháng sinh nhiều hơn. Tỷ lệ kháng thuốc kháng sinh ngày càng gia tăng đã giới hạn các lựa chọn trong điều trị các bệnh nhiễm trùng và các bệnh truyền nhiễm [24]. 
Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng này là do việc dùng sai và lạm dụng rộng rãi thuốc kháng sinh trong điều trị, chăn nuôi và thất bại của các công ty được trong việc nghiên cứu và phát triển các nguồn được phẩm mới cho tương lai. 
Đây là vấn đề y tế công cộng cấp thiết không chỉ của Việt Nam mà của toàn thế giới, trong đó quan trọng nhất là người dân cần có nhận thức đúng và thực hành sử dụng thuốc kháng hợp lí để bảo vệ sức khỏe, bảo vệ nguồn kháng sinh cho thế hệ sau cũng như làm giảm thiểu tỉnh trạng kháng thuốc kháng sinh hiện nay. 
Cho đến nay đã có một số nghiên cứu về kiến thức và thực hành sửdụng thuốc kháng sinh trong cộng đồng tại một số phường trong nội thành Hà Nội và một số tỉnh lân cận như Hải Dương, Hưng Yên và Thái Bình… [11], [14], [23], [24]. Tuy nhiên chưa có nghiên cứu nào tại các huyện ngoại thành của Hà Nội. Cho nên tôi chọn có chủ đích xã Quang Lãng, huyện Phú Xuyên thành phố Hà Nội là địa điểm nghiên cứu, vì ở đây đàm bảo được nguồn lực cho nghiên cứu đồng thời nhận được sự đồng ý và giúp đỡ của đội ngũ cán bộ y tế xã. 
Nhâm phản ánh thực tiễn việc sử dụng thuốc kháng sinh trong cộng đồng cùng với mong muốn góp phần nâng cao kiến thức và thực hành của người dân, tôi quyết định thực hiện nghiên cứu: “Kiến thức, thực hành và một số yếu tố liên quan đến sử dụng thuốc kháng sinh của người dân xã Quang Lũng, Phú Xuyên, Hà Nội năm 2019” với hai mục tiêu sau 
1. Đánh giả kiến thức và thực hành về sử dụng thuốc kháng sinh của người dân xã Quang Lũng, huyện Phú Xuyên, thành phố Hà Nội, năm 2019. 
2. Phân tích một số yếu tố liên quan đến kiến thức, thực hành sử dụng thuốc kháng sinh của đối tượng nghiên cứu

MỤC LỤC 
ĐẶT VẤN ĐỀ. 
Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU 
1.1. Sơ lược về thuốc kháng sinh. 
1.1.1. Khái niệm 
1.1.2. Phân loại thuốc kháng sinh. 3 
1.1.3. Sử dụng thuốc an toàn hợp lý 
1.1.4. Tác dụng không mong muốn 6 
1.2. Thực trạng sử dụng thuốc kháng sinh. 7 
1.2.1. Thực trạng sử dụng thuốc kháng sinh trên thế giới 7 
1.2.2. Tình hình sử dụng thuốc kháng sinh ở Việt Nam. 9 
1.3. Tình hình kháng kháng sinh của vi khuẩn. 11 
1.3.1. Tình hình kháng kháng sinh trên thế giới. 11 
1.3.2. Tình hình kháng kháng sinh của vi khuẩn tại Việt Nam 14 
1.4. Một số nghiên cứu về kiến thức và hành vi sử dụng kháng sinh của người dân  
1.4.1. Trên thế giới. 
1.4.2. Tại Việt Nam. 
1.5. Một số yếu tố liên quan đến sử dụng thuốc kháng sinh 
1.6. Giới thiệu địa bàn nghiên cứu… 20 
1.7. Khung lý thuyết.  
Chương 2: ĐÔI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 23 
2.1. Đối tượng và thời gian nghiên cứu. 23 
2.1.1. Địa điểm nghiên cứu. 23 
2.1.2. Đối tượng nghiên cứu 23 
2.1.3. Thời gian nghiên cứu 
2.2. Phương pháp nghiên cứu 23 
2.2.1. Thiết kế nghiên cứu…… 23 
2.2.2. Cô mẫu và phương pháp chọn mẫu 24 
2.2.3. Kỹ thuật thu thập thông tin. 25 
2.2.4. Sơ đồ nghiên cứu.. 26 
2.3. Các biến số, chỉ số trong nghiên cứu và cách đánh giá. 27 
2.3.1. Biển số và chỉ số nghiên cứu 27 
2.3.2. Tiêu chuẩn đánh giá. 31 
2.4. Sai số và biện pháp khắc phục. 35 
2.4.1. Sai số 35 
2.4.2. Biện pháp khắc phục. 35 
2.5. Phân tích và xử lý số liệu………. 35 
2.6. Vấn đề đạo đức trong nghiên cứu… 36 
2.7. Hạn chế của nghiên cứu… 36 
Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 37 
3.1. Kiến thức và thực hành sử dụng thuốc kháng sinh của người dân. 37 
3.1.1. Đặc điểm của đối tượng nghiên cứu. 37 
3.1.2. Kiến thức về sử dụng thuốc kháng sinh của người dân. 38 
3.1.3. Thực hành sử dụng thuốc kháng sinh của người dân… 44 
3.2. Một số yếu tố liên quan đến kiến thức, thực hành sử dụng kháng sinh của người dân 49 
3.2.1. Một số yếu tố liên quan đến kiến thức sử dụng thuốc kháng sinh. 49 
3.2.2. Một số yếu tố liên quan với thực hành sử dụng thuốc kháng sinh. 54 
Chương 4: BÀN LUẬN. 
60 
4.1. Kiến thức, thực hành sử dụng kháng sinh của người dân 60 
4.1.1. Kiến thức sử dụng kháng sinh của người dân. 60 
4.1.2. Thực hành sử dụng kháng sinh của người dân. 66

4.2. Một số yếu tố liên quan đến kiến thức và thực hành sử dụng kháng sinh của người dân 73 
4.2.1. Mỗi liên quan với kiến thức sử dụng kháng sinh. 73 
4.4.2. Mối liên quan với thực hành sử dụng kháng sinh, 76 
KẾT LUẬN. 79 
KHUYẾN NGHỊ. 81 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
PHỤ LỤC