Lao kháng đa thuốc và lao kháng đa thuốc mở rộng: thách thức, mối đe dọa và biện pháp trong kiểm soát
Lao kháng đa thuốc và lao kháng đa thuốc mở rộng: thách thức, mối đe dọa và biện pháp trong kiểm soát
Nguyễn Thị Thu Thái
Hiện nay trên thế giới có khoảng 2,2 tỷ người nhiễm lao (chiếm 1/3 dân số thế giới). Theo số liệu công bố của Tổ chức Y tế thế giới (TCYTTG) [7], ước
tính trong năm 2007 có thêm khoảng 9,3 triệu người mắc lao mới và 2,4 triệu người chết do lao. Khoảng 95% số bệnh nhân lao và 98% số người chết do lao ở các nước có thu nhập vừa và thấp, 75% số bệnh nhân lao cả nam và nữ ở độ tuổi lao động. Trong đó, có khoảng 80% số bệnh nhân lao toàn cầu thuộc 22 nước có gánh nặng bệnh lao cao. [2]
Hiện nay, tỷ lệ điều trị thành công trên toàn cầu đạt 85%, nhưng tỷ lệ phát hiện chỉ đạt 44% số bệnh nhân ước tính. Như vậy, còn rất nhiều bệnh nhân lao không được chữa trị đang tiếp tục lây bệnh cho cộng đồng, và theo ước tính của TCYTTG, mỗi năm cóthêm 1% dân số thế giới bị nhiễm lao (65 triệu người). [9]
Hiện tại, việc quản lý và kiểm soát bệnh lao đang bị đe dọa sẽ thất bại trên toàn thế giới vì các chủng lao kháng thuốc. Liệu pháp điều trị ngắn ngày hiện đại, đạt chuẩn đã được TCYTTG khuyến cáo với đồng thời cả 4 thuốc chống lao dựa vào kiểm soát trực tiếp với sự ưng thuận của bệnh nhân để bảo đảm điều trị có hiệu quả. Việc lây lan nhanh vi khuẩn lao kháng thuốc đặc biệt là kháng đa thuốc (MDR-TB) và kháng đa thuốc mở rộng (XDR-TB), cả những trường hợp kháng thuốc tiên phát và thứ phát, cho thấy vấn đề cấp bách cần phải có những hành động kiên quyết trong các biện pháp kiểm soát. Sự đề kháng với ít nhất 2 thuốc chống lao chính: isoniazid và rifampicin với/ hoặc không với các thuốc chống lao khác gọi là MDR-TB. MDR-TB khó điều trị hơn các chủng lao nhạy thuốc, khi đó cần phải sử dụng các thuốc chống lao dòng thứ hai (SLDs) kém hiệu quả hơn, giá thành rất đắt mà lại nhiều tác dụng phụ không mong muốn
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất