Luận văn Nghiên cứu xây dựng danh mục Tương tác thuốc tại Khoa Thận – Tiết niệu, Bệnh viện E. Tương tác thuốc là vấn đề đáng quan tâm trong thực hành lâm sàng. Đặc biệt trong các trạng thái đa triệu chứng, đa bệnh lí, nguy cơ xảy ra tương tác khi kết hợp nhiều thuốc càng cao. Tương tác thuốc có thể mang lại lợi ích nếu phối hợp đúng cách nhưng cũng có khi gây hại, làm giảm hiệu lực của thuốc, và là một trong những nguyên nhân gây ra phản ứng bất lợi của thuốc [1,36]. Nghiên cứu của Freistein J và cộng sự thực hiện năm 2015 tại các bệnh viện nhi ở Hoa Kỳ cho thấy các hậu quả có thể xảy ra do tương tác tiềm tàng được ghi nhận qua việc khảo sát đơn thuốc bao gồm độc tính gây ức chế hô hấp (chiếm 21% tổng số tương tác), tăng nguy cơ chảy máu (chiếm 5%), kéo dài khoảng QT (chiếm 4%), giảm hấp thu sắt (chiếm 4%), ức chế hệ thần kinh trung ương (chiếm 4%), tăng kali máu (chiếm 3%) và làm thay đổi hiệu lực của thuốc lợi tiểu (chiếm 3%) [21]. Thêm vào đó, tương tác thuốc có thể ảnh hưởng đến kinh tế do kéo dài thời gian nằm viện, tăng chi phí điều trị [30].
Phát hiện, đánh giá, xử trí và dự phòng tương tác thuốc đóng vai trò quan trọng trong việc sử dụng thuốc an toàn, hiệu quả. Ngày nay, sự phát triển của nhiều cơ sở dữ liệu tra cứu tương tác thuốc đã hỗ trợ cán bộ y tế một cách đắc lực trong việc phát hiện và kiểm soát tương tác thuốc. Tuy nhiên, giữa các cơ sở dữ liệu này có sự khác biệt, không đồng nhất về việc phát hiện tương tác thuốc, mức độ nghiêm trọng và khuyến cáo xử trí, đồng thời cũng xảy ra việc liệt kê tương tác thuốc thiếu tính chọn lọc, không có ý nghĩa trong lâm sàng. Điều này dẫn đến những khó khăn nhất định trong việc lựa chọn nguồn thông tin phù hợp đối với các bác sĩ và dược sĩ lâm sàng [12,38]. Chính vì vậy việc xây dựng danh mục tra cứu nhanh tương tác thuốc thực sự cần thiết trong thực hành lâm sàng.
Khoa Thận – Tiết niệu, Bệnh viện E Hà Nội là một trong những khoa có số lượng bệnh nhân điều trị lớn, với loại hình bệnh tật đa dạng. Do đó, tương tác thuốc là một vấn đề rất cần được quan tâm trong điều trị. Chính vì vậy, nhóm nghiên cứu thực hiện đề tài: “Nghiên cứu xây dựng danh mục Tương tác thuốc tại Khoa Thận – Tiết niệu, Bệnh viện E” với những mục tiêu sau:
1.Khảo sát đặc điểm bệnh nhân tại Khoa Thận – Tiết niệu, Bệnh viện E.
2.Khảo sát thưc trạng tương tác thuốc tại Khoa Thận – Tiết niệu, Bệnh viện E.
3.Xây dựng danh mục tương tác thuốc cần chú ý tại Khoa Thận – Tiết niệu, Bệnh viện E.
Từ nghiên cứu này, chúng tôi hy vọng có thể góp phần nâng cao tính an toàn, hợp lý trong sử dụng thuốc, giảm thiểu nguy cơ xuất hiện các biến cố bất lợi do tương tác thuốc trên các bệnh nhân điều trị tại Khoa Thận – Tiết niệu, Bệnh viện E.
MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ1
Chương 1. TỔNG QUAN3
1.1.Khái niệm về tương tác thuốc3
1.2.Phân loại tương tác thuốc4
1.2.1.Tương tácdược động học4
1.2.2.Tương tácdược lực học5
1.3.Dịch tễ học tương tác thuốc5
1.4.Các yếu tố nguy cơ dẫn đến tương tác thuốc7
1.4.1.Yếu tố liên quan đến thuốc7
1.4.2.Yếu tố liên quan đến bệnh nhân8
1.4.3.Yếu tố khác8
1.5.Hậu quả của tương tác thuốc8
1.6.Tương tác thuốc có ý nghĩa trong lâm sàng9
1.7.Quản lí tương tác thuốc trên lâm sàng10
1.7.1.Phương pháp phát hiện tương tác thuốc10
1.7.2.Một số cơ sở dữ liệu thường dùng tra cứu tương tác thuốc hiện
nay12
1.7.3.Các biện pháp phòng ngừa tương tác thuốc16
Chương 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU18
2.1.Đối tượng nghiên cứu18
2.1.1.Tiêu chuẩn lựa chọn18
2.1.2.Tiêu chuẩn loại trừ18
2.2 Phương pháp nghiên cứu18
2.2.1.Thiết kế nghiên cứu18
2.2.2.Nội dung nghiên cứu19
2.3.Xử lý số liệu20
Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU21
3.1.Đặc điểm bệnh nhân nghiên cứu21
3.1.1.Tuổi và giới tính bệnh nhân21
3.1.2.Đặc điểm bệnh lí và các phẫu thuật thủ thuật can thiệp trên
nhóm bệnh nhân22
3.1.3.Thời gian điều trị tại khoa và tình trạng bệnh nhân sau khi rời
khoa24
3.1.4.Chức năng thận ban đầu của nhóm bệnh nhân24
3.2.Thực trạng tương tác thuốc tại Khoa Thận – Tiết niệu, Bệnh viện E .. 25
3.2.1.Số cặp tương tác thuốc xuất hiện trong quần thể nghiên cứu 25
3.2.2. Phân bố tương tác thuốc theo bệnh án26
3.2.3. Phân bố tương tác thuốc theo đơn27
3.2.4.Mức độ tương tác thuốc28
3.2.5.Sự trùng hợp về kết quả tương tác thuốc khi tra cứu bằng 2 cơ
sở dữ liệu29
3.2.6.Mối tương quan giữa số lượng bệnh mắc phải và sự xuất hiện
tương tác thuốc36
3.3.Danh mục TTT có ýnghĩa lâm sàng36
BÀN LUẬN39
KẾT LUẬN44
1.Đặc điểm bệnh nhân nghiêncứu 44
2.Đặc điểm tương tác thuốc trên nhóm bệnh nhân 44
ĐỀ XUẤT46
TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC