MẠC TREO TRỰC TRÀNG. CĂN BẢN ĐỂ MỔ UNG THƯ TRỰC TRÀNG

 Theo hình  của Heald minh họa năm 1996, chúng ta thấy mạc treo trực tràng là cấu trúc mỡ bao quanh trực tràng. Trong lớp mỡ này có các bạch huyết của trực tràng và các động tĩnh mạch trực tràng trên và giữa (hình 1). Bên ngoài lớp mỡ này có một lớp màng mỏng bao quanh gọi là mạc quanh trực tràng hay còn gọi là cân riêng trực tràng (perirectal fascia, fascia propria). Từ này được Thomas Ionescu, một phẫu thuật viên và nhà giải phẫu Romania dùng đầu tiên dưới tên tiếng Pháp là “la gaine fibreuse du rectum”. Nói một cách dễhiểu: cân riêng trực tràng (perirectal fascia) bao lấy mạc treo trực tràng có những lỗ thủng để động mạch trực tràng giữa và thần kinh trực tràng chui qua. Về mặt phôi học, Lâm Việt Trung sưu tầm được như  sau: mạc treo trực tràng xuất phát từ sự tập trung những tế bào trung mô nhiều lớp dạng vòng, tạo nên lá ngoài của trực tràng mà sau này dần dần được bao phủ bởi mô mỡ. Trong mạc treo trực tràng có nhiều hạch lympho và hệthống động tĩnh mạch trong mạc treo trực tràng được bao kín bởi cân riêng của mạc treo trực tràng (còn gọi là lá tạng của cân chậu) (hình 2). Vì thế Stelzner (2004) cho rằng mạc treo trực tràng là một túi kín bao lấy khối u trực tràng. Trong khi phẫu thuật nếu không theo  đúng nguyên tắc làm vỡ vụn mạc treo trực tràng sẽ là tăng tỉ lệ tái phát tại chỗ.  Ở1/3 trên của mạc treo trực tràng (mesorectum) phẫu thuật cắt toàn bộ mạc treo trực tràng ít quan trọng vì ung thư ở vùng này di căn tương tự ung thư đại tràng và tỷ lệ tái phát tại chỗ thấp. Theo Lâm Việt Trung sưu tập: ở đoạn trực tràng trên, khi mạc treo đại tràng chậu hông ngắn lại và biến mất, mạc treo trực tràng có hình bán nguyệt trên lát cắt ngang.