Mô tả mô hình bệnh tật và thực trạng nguồn lực y học cổ truyền tại một số trạm y tế xã huyện Mỹ Đức Hà Nội

Luận văn chuyên khoa 2 Mô tả mô hình bệnh tật và thực trạng nguồn lực y học cổ truyền tại một số trạm y tế xã huyện Mỹ Đức Hà Nội.Mô hình bệnh tật của một quốc gia, một cộng đồng là những phản ánh tình hình sức khỏe, tình hình kinh tế-xã hội của quốc gia hay cộng đồng nhất định nào đó. Mô hình bệnh tật luôn có xu hướng biến đổi theo thời gian và theo tình hình phát triển của đất nước.
Trong giai đoạn hiện nay, mô hình bệnh tật có nhiều thay đổi, song song với các bệnh truyền nhiễm mới nổi, tái nổi còn có nhiều bệnh không truyền nhiễm, các tình trạng sức khỏe khẩn cấp, thiên tai, thảm họa… đang là mối đe dọa sức khỏe trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Đồng thời, nhu cầu chăm sóc sức khỏe người dân vì đó cũng tăng lên đáng kể.
Nghiên cứu mô hình bệnh tật tại một nơi cụ thể, tại một thời gian cụ thể sẽ là cơ sở khoa học cho công tác xây dựng kế hoạch trong dự phòng, điều trị, cấp cứu, từ đó nâng cao chất lượng dự phòng, nâng cao chất lượng điều trị.

Việc xác định mô hình bệnh tật có vai trò nhằm hỗ trợ cho ngành y tế đáp ứng tốt hơn chức năng nhiệm vụ của mình là chăm sóc sức khỏe cho người dân một cách toàn diện nhất bằng cách đầu tư cho công tác phòng chống bệnh có chiều sâu và trọng điểm, từng bước hạ thấp đẩy lùi tỷ lệ tử vong cho cộng đồng, nâng cao sức khỏe nhân dân
Việt Nam có thể tự hào là một trong những quốc gia đi tiên phong xây dựng định hƣớng phát triển y học, y tế khoa học, đại chúng, kết hợp cổ truyền và hiện đại. Y học cổ truyền Việt Nam là một bộ phận quan trọng trong nền văn hóa cộng đồng các dân tộc, gắn liền với kinh nghiệm phòng chữa bệnh có lịch sử lâu đời, có nguồn dƣợc liệu phong phú, phù hợp với điều kiện khí hậu, bệnh tật con người Việt Nam, mỗi vùng miền, địa lý, văn hoá, đặc thù địa phƣơng nên mô hình bệnh tật, cơ cấu nhân lực ở mỗi vùng miền thƣờng có những khác biệt đặc trưng. Tính tới thời điểm hiện tại, Việt Nam có hệ thốngY tế hoàn chỉnh từ Trung Ương tới địa phƣơng, phân các cấp khám chữa bệnh tuyến xã, huyện, tỉnh và Trung Ương. Toàn quốc đã có 61 bệnh viện YHCT2 và hơn 70% các Trạm Xá, Trạm y tế thực hiện điều trị kết hợp điều trị YHHĐ và thuốc nam.
Tại Hà Nội nói chung và huyện Mỹ Đức nói riêng, việc triển khai kế hoạch số 139/KH-UBND ngày 08/07/2020 về việc phát triển Y, Dược cổ truyền, kết hợp với Y học hiện đại thành phố Hà Nội đến năm 2030 đang đƣợc triển khai sâu rộng tới hệ thống chính trị cũng nhƣ hệ thống Y tế huyện gồm 1 bệnh viện, 1 trung tâm Y tế huyện quản lý 23 xã, thị trấn. Huyện đã ban hành chính sách thu hút nguồn nhân lực Y Bác sĩ chuyên khoa về Y học cổ truyền, khuyến khích các tổ chức, cá nhân đầu tư xây dựng cơ sở khám chữa bệnh Y dƣợc cổ truyền, phát triển nuôi trồng dược liệu, chế biến dƣợc liệu, cơ sở sản xuất thuốc đông y, thuốc từ dƣợc liệu đạt tiêu chuẩn để đáp ứng tốt nhu cầu khám, chữa bệnh Y, Dƣợc cổ truyền, đa dạng hóa các loại hình dịch vụ trong lĩnh vực Y, Dược cổ truyền.
Việc nghiên cứu mô hình bệnh tật, thực trạng nhân lực y học cổ truyền ở các trạm y tế xã trong huyện Mỹ Đức trong công tác điều trị nói chung và y nghĩa đối với việc lập kế hoạch, xây dựng và phát triển nguồn nhân lực Y học cổ truyền phục vụ công tác khám chữa bệnh cũng nhƣ công tác y tế dự phòng của huyện nói riêng, chúng tôi tiến hành thực hiện đề tài “ Mô tả mô hình bệnh tật và thực trạng nguồn lực y học cổ truyền tại một số trạm y tế xã huyện Mỹ Đức Hà Nội ” với hai mục tiêu sau:
1. Mô tả mô hình bệnh tật của người bệnh tại một số trạm Y tế xã huyện Mỹ Đức Hà Nội năm 2021-2022-2023
2. Thực trạng nguồn lực đáp ứng chăm sóc sức khỏe bằng y học cổ truyền tại một số trạm y tế xã thuộc huyện Mỹ Đức năm 2024

MỤC LỤC
Đ T VẤN ĐỀ…………………………………………………………………………………………. 1
Chƣơng 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU …………………………………………………………. 3
1.1.Mô hình chung của tổ chức mạng lƣới Y tế ở Việt Nam………………………….. 3
1.1.1.Mạng lưới y tế được tổ chức theo tổ chức hành chính nhà nước ……………. 3
1.1.2. Mạng lưới y tế tổ chức theo thành phần kinh tế ………………………………….. 3
1.1.3. Mạng lưới y tế tổ chức theo các lĩnh vực hoạt động…………………………….. 3
1.1.4. Mạng lưới y tế tổ chức theo 2 khu vực và các tuyến…………………………….. 4
1.2. Mô hình bệnh tật ……………………………………………………………………………….. 5
1.2.1. Các khái niệm liên quan đến mô hình bệnh tật……………………………………. 5
1.2.2. Phân loại quốc tế bệnh tật, nguyên nhân tử vong ICD-10 ……………………. 6
1.2.3. Phân loại danh mục mã bệnh y học cổ truyền…………………………………….. 7
1.2.4. Một số phương pháp nghiên cứu mô hình bệnh tật [6]…………………………. 8
1.3. Nguồn nhân lực y tế …………………………………………………………………………… 9
1.3.1. Nguồn nhân lực ………………………………………………………………………………. 9
1.3.2. Nguồn lực Y học cổ truyền……………………………………………………………… 10
1.4. Một số nghiên cứu về mô hình bệnh tật và nguồn lực YHCT………………… 13
1.4.1. Nghiên cứu trên thế giới…………………………………………………………………. 13
1.4.2. Nghiên cứu tại Việt Nam………………………………………………………………… 14
1.5. Sơ lƣợc về địa điểm nghiên cứu…………………………………………………………. 15
Chƣơng 2. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU …………………. 17
2.1. Đối tƣợng nghiên cứu……………………………………………………………………….. 17
2.2.Thời gian và địa điểm nghiên cứu……………………………………………………….. 17
2.3. Phƣơng pháp nghiên cứu…………………………………………………………………… 17
2.3.1.Thiết kế nghiên cứu ………………………………………………………………………… 17
2.3.2.Chọn mẫu và cỡ mẫu………………………………………………………………………. 18
2.3.3. Biến số và chỉ số nghiên cứu…………………………………………………………… 19
2.3.4.Thu thập thông tin ………………………………………………………………………….. 222.3.5. Công cụ thu thập số liệu ………………………………………………………………… 23
2.5.Phân tích và xử lý số liệu …………………………………………………………………… 23
2.6. Đạo đức trong nghiên cứu…………………………………………………………………. 23
Chƣơng 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ……………………………………………………… 24
3.1. Đặc điểm bệnh nhân nghiên cứu………………………………………………………… 24
3.1.1. Đặc điểm về độ tuổi……………………………………………………………………….. 24
3.1.2. Đặc điểm về giới tính …………………………………………………………………….. 25
3.1.3. Đặc điểm về sử dụng thẻ bảo hiểm y tế…………………………………………….. 25
3.2. Mô hình bệnh tật của ngƣời bệnh đến khám và điều trị ………………………… 26
3.2.1.Mô hình bệnh tật chẩn đoán theo ICD -10 ………………………………………… 26
3.2.2. Phương thức điều trị ……………………………………………………………………… 30
3.2.3. Số ngày điều trị trung bình …………………………………………………………….. 33
3.2.4. Kết quả điều trị……………………………………………………………………………… 33
3.3. Mƣời chứng bệnh thƣờng gặp theo Y học cổ truyền …………………………….. 33
3.4. Thực trạng nguồn nhân lực Y học cổ truyền tại các trạm y tế xã thuộc
huyện Mỹ Đức……………………………………………………………………………………….. 34
3.4.1.Nguồn nhân lực ……………………………………………………………………………… 34
3.4.2. Cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ KCB bằng YHCT…………………….. 36
Chƣơng 4. BÀN LUẬN ………………………………………………………………………….. 39
4.1. Đặc điểm chung của đối tƣợng nghiên cứu …………………………………………. 39
4.1.1. Đặc điểm tuổi ……………………………………………………………………………….. 39
4.1.2. Đặc điểm giới……………………………………………………………………………….. 40
4.1.3. Tỷ lệ sử dụng thẻ bảo hiểm y tế……………………………………………………….. 40
4.2. Mô hình bệnh tật ……………………………………………………………………………… 40
4.2.1. Các chứng thường gặp nhất theo YHCT…………………………………………… 40
4.2.2. Tỷ lệ điều trị Nội trú / Ngoại trú ……………………………………………………… 41
4.2.3. Tỷ lệ điều trị Y học hiện đại / y học hiện đại …………………………………….. 41
4.2.4.Các loại kỹ thuật YHCT Được thực hiện …………………………………………… 424.2.5 Các loại thuốc YHCT cung cấp cho các trạm…………………………………….. 42
4.2.6. Số ngày điều trị trung bình …………………………………………………………….. 43
4.3 Thực trạng nguồn nhân lực Y học cổ truyền tại các trạm y tế xã thuộc
huyện Mỹ Đức……………………………………………………………………………………….. 43
4.3.1.Nguồn nhân lực ……………………………………………………………………………… 43
4.3.2.Tỷ lệ phần trăm nguồn nhân lực YHCT/ CBYT tại các trạm năm 2021…. 44
4.3.3.Cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ KCB bằng YHCT……………………… 44
4.3.4. Danh mục kỹ thuật YHCT được phê duyệt tại các trạm ……………………… 45
4.3.5. Tình hình vườn thuốc mẫu tại các trạm y tế xã: ………………………………… 45
KẾT LUẬN…………………………………………………………………………………………… 47
KIẾN NGHỊ ………………………………………………………………………………………….. 49
TÀI LIỆU THAM KHẢODANH MỤC BẢNG
Bảng 1.1. Một số chỉ tiêu hoạt động của trung tâm y tế huyện Mỹ Đức………… 16
Bảng 2.1. Biến số và chỉ số nghiên cứu mô hình bệnh tật……………………………. 19
Bảng 2.2. Biến số và chỉ số nghiên cứu nguồn nhân lực y học cổ truyền ………. 21
Bảng 2.3. Biến số và chỉ số nghiên cứu hoạt động KCB bằng YHCT …………… 22
Bảng 3.1. Đặc điểm tuổi của ngƣời bệnh đến thăm khám và điều trị…………….. 24
Bảng 3.2. Đặc điểm sử dụng thẻ bảo hiểm y tế ………………………………………….. 25
Bảng 3.3.Chẩn đoán bệnh chính theo ICD-10 ……………………………………………. 26
Bảng 3.4.Chẩn đoán bệnh kèm theo ICD-10 ……………………………………………… 28
Bảng 3.5. Tỷ lệ điều trị Nội trú / Ngoại trú………………………………………………… 30
Bảng 3.6. Tỷ lệ điều trị Y học hiện đại / y học hiện đại ………………………………. 30
Bảng 3.7. Các loại kỹ thuật YHCT Đƣợc thực hiện ……………………………………. 31
Bảng 3.8. Các loại thuốc YHCT cung cấp cho các trạm ……………………………… 32
Bảng 3.9. Phân bố các chứng thƣờng gặp theo YHCT………………………………… 33
Bảng 3.10. Danh mục kỹ thuật YHCT đƣợc phê duyệt tại các trạm năm 2021,
2022, 2023…………………………………………………………………………………………….. 37
Bảng 3.11.Tình hình vƣờn thuốc mẫu tại các trạm y tế xã:…………………………..