Mối liên quan giữa đa hình đơn RS1799794gen XRCC3 và nguy cơ mắc ung thư buồng trứng

Mối liên quan giữa đa hình đơn RS1799794gen XRCC3 và nguy cơ mắc ung thư buồng trứng
Lê Nguyễn Trọng Nhân, Nguyễn Thu Thúy, Nguyễn Quý Linh, Trần Vân Khánh, Tạ Thành Văn, Nguyễn Viết Tiến , Trần Huy Thịnh
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Ung thư buồng trứng là một trong những bệnh lý phụ khoa ác tính phổ biến. Những khiếm khuyết trong hệ thống nhận biết và sửa chữa các tổn thương DNA có vai trò trong việc làm tăng nguy cơ ung thư. Gen XRCC3 tham gia vào quá trình tái tổ hợp tương đồng để sửa chữa những đứt gãy sợi đôi DNA, do đó những đa hình (SNP) và đột biến của gen này có thể liên quan đến nguy cơ mắc các bệnh ung thư, trong đó có ung thư buồng trứng. Chúng tôi thực hiện nghiên cứu bệnh chứng, xác định đa hình rs1799794 gen XRCC3 ở 380 bệnh nhân ung thư buồng trứng và 380 đối chứng có độ tuổi tương đồng, sau đó phân tích tỉ lệ alen và tỉ lệ kiểu gen, mối liên quan giữa chúng với nguy cơ ung thư buồng trứng. Tỉ lệ các kiểu gen AA, AG, GG lần lượt ở nhóm bệnh là 25,8%, 55,3%, 18,9% và ở nhóm chứng là 31,3%, 45,3%, 23,4% (p = 0,022). Đa hình đơn nucleotide rs1799794 gen XRCC3 có liên quan với nguy cơ mắc ung thư buồng trứng ở phụ nữ Việt Nam.

Trong số các bệnh lý ác tính ở phụ nữ, ung thư buồng trứng chiếm tỉ lệ số ca mắc mới và tử vong cao trên toàn thế giới. Riêng ở Việt Nam, tính tới năm 2018, số ca ung thư buồng trứng là 1500 với 856 ca tử vong.¹ Ung thư buồng trứng có nguyên nhân chưa rõ ràng và có nhiều yếu tố nguy cơ. Trong đó các yếu tố di truyền đã và đang được nghiên cứu đóng vai trò quan trọng trong quá trình hình thành bệnh. XRCC3 (X-ray repair cross-complementing group  3)  thuộc  họ  gen  có  vai  trò  quan  trọng trong việc sửa chữa các đứt gãy sợi đôi DNA gây ra bởi những quá trình trao đổi chất bình thường hoặc phơi nhiễm xạ ion hóa. XRCC3 tương tác trực tiếp với RAD51 trong quá trình sửa chữa tái tổ hợp tương đồng.² Đa hình đơn nucleotide  (Single  nucleotide  polymorphism  – SNP) rs1799794 (4541A>G) của gen XRCC3 nằm ở vị trí 5’-UTR, tuy không làm thay đổi cấu trúc  protein XRCC3  nhưng  có  khả  năng  ảnh hưởng lên sự điều hòa tổng hợp protein, ảnh hưởng lên sự biểu hiện gen XRCC3.3,4 Đa hình này của XRCC3 đã được nghiên cứu là có liên quan đến nguy cơ của nhiều bệnh ung thư, như ung thư phổi, ung thư gan, ung thư bàng quang và ung thư vú.5-9 Mối liên quan giữa đa hình rs1799794 gen XRCC3 và ung thư buồng trứng cũng đã được nhiều tác giả nghiên cứu.4,10,11 Tuy  nhiên,  các  kết  quả  vẫn  còn  chưa  thống nhất và hầu hết các nghiên cứu được thực hiện trên cộng đồng người da trắng. Để tìm hiểu ảnh hưởng của các SNP này của gen XRCC3 lên nguy cơ mắc ung thư buồng trứng trên người Việt  Nam,  chúng  tôi  tiến  hành  nghiên  cứu này với mục tiêu.