MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM CỦA NGƯỜI KHUYẾT TẬT HUYỆN CHÍ LINH

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính cứ mười người thì có một người khuyết tật (NKT) và một phần tư dân số thế giới bị ảnh hưởng bởi khuyết tật. NKT ít được học hành, ít được đào tạo nghề, họ thường gặp khó khăn khi tìm việc, tỷ lệ thất nghiệp cao. Tại Guyana, có 15% NKT không được đến  trường,  40% NKT mất  việc  làm  do hậu  quả của khuyết tật, chỉ có 9% NKT có kỹ năng nghề nghiệp và 79% gia đình có NKT gặp phải những khó khăn về tài chính [3]. Tại Mỹ (1995), 19,8% NKT từ  15 tuổi  trở  lên  có  thu nhập  dưới  mức nghèo, trong khi đó, tỷ lệ này ở nhóm không có khuyết tật là 12,2%. Nghiên cứu cũng cho thấy số NKT trong độ tuổi lao động (từ 16 – 64 tuổi) chỉ chiếm khoảng 10,1% tổng dân số trong độ tuổi lao động trong đó chỉ có 18,4% NKT làm việc toàn thời gian (full – time), thấp hơn nhiều so với người lao động không phải là NKT [6]. Theo Bộ LĐTBXH (1995), tỷ lệ NKT tham gia lao động thấp, có 97% NKT không có kỹ năng nghề nghiệp. Trình độ văn hoá của NKT ở khu vực nông thôn thấp, tỷ lệ mù chữ của NKT là 36,9% và tỷ lệ NKT chỉ biết đọc, biết viết là 63,1%, trong khi đó tỷ lệ NKT có trình độ trung học phổ thông là 4,3% [8].

Chí Linh là một huyện thuộc tỉnh Hải Dương, nơi điều kiện kinh tế – xã hội đa dạng và có tốc độ đô thị hóa  nhanh. Điều  tra khuyết tật tại  đây  đã phát hiện trên 18.000 người khuyết tật chiếm tỷ lệ 28,2% dân số, đây là một tỷ lệ tương đối cao so với hầu hết các nghiên cứu về tỷ lệ khuyết tật tại Việt Nam. Vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu này nhằm mục tiêu:

Mô tả một số đặc điểm của người khuyết tật tại một số điểm dân cư huyện Chí Linh tỉnh Hải Dương.

I. ĐỐI   TƯỢNG   VÀ   PHƯƠNG   PHÁP NGHIÊN CỨU

Đối tượng nghiên cứu của chúng tôi là 18.473 người NKT được phát hiện trong điều tra khuyết tật tại 7 xã và thị trấn huyện Chí Linh nằm trong hệ thống giám sát dân số – dịch tễ học của trường Đại học Y tế Công cộng (DESS). Thiết kế nghiên cứu là điều tra cắt ngang. Người khuyết tật được phát hiện trong điều tra theo khái niệm khiếm khuyết, giảm khả năng và tàn tật cuả Tổ chức Y tế Thế giới (TCYTTG). Thông tin về nguời khuyết tật được thu thập thông qua phỏng vấn chủ hộ gia đình, những người có khả năng trả lời câu hỏi. Trong trường hợp chủ hộ đi vắng thì sẽ phỏng vấn người trưởng thành có thể đại diện cho gia đình trả lời các câu hỏi phỏng vấn. Câu hỏi phỏng vấn thu thập thông tin về người khuyết tật bao gồm hai phần chính: thông tin về kinh tế – xã hội (tình trạng kinh tế, học vấn, nghề nghiệp và tình trạng hôn nhân) và thông tin về khuyết tật của người khuyết tật huyện Chí Linh (dạng khuyết tật, nguyên nhân). Tiêu chuẩn phân loại  hộ  nghèo/không  nghèo  sử  dụng  trong nghiên cứu  căn cứ  vào  danh sách hộ  nghèo của  xã  được xác định theo tiêu chuẩn hộ nghèo do Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội xác định năm 2006. Nghiên cứu sử dụng phân loại khuyết tật của TCYTTG trong chương trình phục  hồi  chức  năng  dựa  vào  cộng đồng bao gồm bảy nhóm khuyết tật: khó khăn vận động,  khó  khăn  nghe nói,  khó  khăn  về  nhìn, khó khăn về học, động kinh, hành vi xa lạ và mất cảm giác. Điều tra viên được hệ thống giám sát dân số – dịch tễ học trường Đại học Y tế Cộng cộng tuyển chọn và là người địa phương. Những điều tra viên này đã được tham gia nhiều khóa tập huấn về kỹ năng phỏng vấn. Chính vì vậy,  các  thông  tin thu thập được sẽ có độ tin cậy cao.