Một số đặc điểm dịch tễ của co giật do sốt ở trẻ em tại bệnh viện nhi trung ương

Co giật do sốt (CGDS) là một cấp cứu khá phổ biến ở trẻ em. Còn nhiều vấn đề lớn trong nghiên cứu về dịch tễ, dự phòng. Mục tiêu: “Đánh giá một số đặc điểm dịch tễ của co giật do sốt ở trẻ em dưới 15 tuổi”. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: 1511 trẻ từ 1 tháng đến 15 tuổi bị co giật do sốt được nghiên cứu mô tả, hồi cứu. Kết quả: Co giật do sốt chiếm 1,69% số trẻ vào viện và 1,93% bệnh nhi trong độ tuổi 1 tháng đến 5 tuổi; chiếm 40,36% tổng số các nguyên nhân gây co giật thường gặp ở trẻ 1 tháng đến 5 tuổi và 18,11% trẻ 1 tháng đến 15 tuổi; tuổi thường bị co giật do sốt là 6 tháng đến 5 tuổi (93,7%), cao nhất ở 12 – 24 tháng (46,7%); cơn co giật do sốt lần đầu chủ yếu xảy ra ở 6 tháng đến 3 tuổi (84,2%), cao nhất ở 12 – 24 tháng tuổi (47,91%); trẻ nam mắc bệnh nhiều hơn trẻ nữ (1,74/1); co giật do sốt đơn thuần chiếm 66,91%, co giật do sốt phức hợp 33,09%; tỷ lệ tái phát co giật do sốt là 33,6%, các trẻ bị co giật do sốt đơn thuần tái phát cơn đợt sau ít hơn co giật do sốt phức hợp; nguyên nhân gây sốt chủ yếu là nhiễm khuẩn đường hô hấp (95,8%). Kết luận: co giật do sốt là bệnh lý cấp cứu khá phổ biến ở trẻ nhỏ từ 6 tháng đến 5 tuổi. Tỷ lệ tái phát cao. Nguyên nhân gây sốt chủ yếu do nhiễm khuẩn đường hô hấp.

Co giật do sốt là tình trạng cấp cứu khá phổ biến ở trẻ em, chiếm đến 2/3 số trẻ bị co giật triệu chứng trong các bệnh được xác định nguyên nhân. Đây cũng là vấn đề được bàn luận nhiều về việc sử dụng thuốc dự phòng khi trẻ hết cơn co giật. Từ 1966 đến nay đã có hơn 1800 bài viết về CGDS được đăng trên các tạp chí, các trang Web về y học (Medline, Google,…), cũng như các tài liệu giảng dạy thần kinh học. Theo thống kê của một số tác giả ở Mỹ và Châu Âu, có từ 2 – 5% trẻ em dưới 5 tuổi bị CGDS ít nhất một lần, tỷ lệ gặp cao nhất trong khoảng từ 10 tháng đến 2 tuổi. Cơn co giật thường xảy ra khi thân nhiệt tăng nhanh và đột ngột đến trên 39°C và đa số là cơn co giật toàn thể. Vấn đề co giật do sốt đơn thuần và co giật do sốt phức hợp cần phải phân định rõ ràng vì liên quan đến dự phòng thuốc chống co giật kéo dài. Tiến triển của CGDS thành động kinh chiếm đến 3% số trường hợp. Nguyên nhân gây sốt chủ yếu là do nhiễm virus đưòng hô hấp trên.
Ở Việt Nam, đã có một số nghiên cứu về CGDS trong bệnh viện, tuy nhiên cỡ mẫu nghiên cứu còn nhỏ, chưa phản ánh đầy đủ về đặc điểm dịch tễ học của bệnh này. Vì vậy chúng tôi tiến hành đề tài nghiên cứu này nhằm mục tiêu:
Điều tra một số đặc điểm dịch tễ học của co giật do sốt ở trẻ em dưới 15 tuổi tại bệnh viện Nhi Trung Ương.
II.     ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CứU
1.    Đối tượng nghiên cứu
Có 1511 trẻ từ 1 tháng đến 15 tuổi bị CGDS được điều trị nội trú tại bệnh viện Nhi Trung Ương từ 01/01/2002 đến 31/12/2004.
2.    Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp mô tả, hồi cứu dựa vào hồ sơ bệnh án. Số liệu được thu thập theo một mẫu phiếu thống nhất trong đó lưu ý các đặc điểm về dịch tễ học.
–    Tiêu chuẩn chẩn đoán co giật do sốt dựa trên định nghĩa của Viện Quốc gia về sức khoẻ Hoa Kỳ và bổ sung Hiệp hội chống động kinh Quốc tế [10]: Tuổi từ 1 tháng đến 15 tuổi; có sốt nhưng không do nhiễm khuẩn ở hệ thần kinh; cơn co giật xảy ra khi có sốt biểu hiện bằng cơn trương lực, cơn rung giật hoặc cả hai; loại trừ những trẻ trước đó có co giật không kèm theo sốt; không có tiền sử co giật sơ sinh hoặc tiền sử co giật không rõ nguyên nhân trước đó; loại trừ co giật do các thương tổn não, bệnh não cao huyết áp, hội chứng não cấp, co giật có sốt được chẩn đoán là động kinh.
–     Tiêu chuẩn co giật do sốt đơn thuần: Cơn co giật toàn thể, thời gian co giật dưới 10 phút, xảy ra ở các trẻ bình thường không có dấu hiệu thần kinh khu trú và không có cơn thứ 2 trong 24 giờ.
–    Tiêu chuẩn CGDS phức hợp là co giật do sốt có kèm theo 1 trong 3 dấu hiệu sau: Cơn co giật cục bộ, thời gian cơn co giật kéo dài trên 15 phút, có trên 1 cơn trong 24 giờ.