Một số hình thái của dây rốn trong chuyển dạ, nhất là mối liên quan giữa dây rốn cuốn cổ với cách đẻ và tình trạng thai trên sản phụ đẻ đủ tháng tại bệnh viện phụ sản trung ương

Tiên lượng một cuộc chuyển dạ phụ thuộc vào nhiều yếu tố: Các yếu tố về phía mẹ, các yếu tố về phía thai, và phần phụ của thai. Dây rốn – phần phụ của thai đóng vai trò đảm bảo sự vận chuyển các chất giữa mẹ và thai.

Khi thai đủ tháng, dây rốn dài khoảng 45 đến 60 cm và cấu tạo gồm 1 tĩnh mạch rốn và hai động mạch rốn, trong đó tĩnh mạch rốn mang oxy và các chất dinh dưỡng từ rau đến nuôi thai, sau đó máu chứa CO2  và các chất thải sẽ theo động mạch rốn về lại bánh rau. Đặc điểm của động mạch và tĩnh mạch rốn là dài hơn chiều dài của dây rốn nên xoắn vòng quanh trục của dây rốn,điều này giúp cho tuần hoàn tốt hơn và ít bị ảnh hưởng khi dây rốn bị kéo căng. Thêm vào đó chúng còn được bao bọc bởi chất thạch Wharton, là một mô nhày như gelatin, có tác dụng như một

tổ chức đệm bảo vệ các mạch máu [1][2].

Các mạch máu rốn thường dính vào vị trí gần trung tâm bánh rau, phân chia liên tiếp ngay, hình thành các nhánh trên khắp bề mặt bánh rau. Có một nhánh nối ngắn giữa hai động mạch rốn ở ngay chỗ chúng vừa tiếp cận bánh rau, có tác dụng cân bằng áp lực và lưu lượng máu cho mỗi nửa của bánh rau [5].

Cùng với sự phát triển của máy siêu âm thì quan sát, thăm dò và đánh giá về hình thái, vị trí và sự tuần hoàn tại dây rốn ngày càng trở nên dễ dàng hơn, có giá trị rất lớn để đánh giá tình trạng của thai nhi ngay từ trong bụng mẹ, nhất là khi có bất thường về tuần hoàn rau thai ở những người mẹ có bệnh lý, giúp cho người thầy thuốc sản khoa có thể có những can thiệp kịp thời để bảo đảm an toàn cho cả mẹ và con [4][7]. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích to lớn như vậy thì việc lạm dụng quá mức kết quả của siêu âm khi khảo sát dây rốn, nhất là việc phát hiện dây rốn cuốn cổ thai nhi đã gây những lo lắng cho người mẹ đang mang thai, làm ảnh hưởng đến cả mẹ và con, khiến nhiều khi phải mở rộng chỉ định mổ lấy thai không cần thiết. Chính vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu này nhằm mục tiêu:

Mô tả một số đặc điểm vầ hình thái của dây rốn ở trẻ đẻ đủ tháng và mối liên quan giữa dây rốn cuốn cổ với cách đẻ và tình trạng thai tại bệnh viện Phụ sản Trung Ương.

I. ĐỐI   TƯỢNG   VÀ   PHƯƠNG    PHÁP NGHIÊN CỨU

1. Đối tượng nghiên cứu

Các sản phụ mang thai đủ tháng đẻ tại bệnh viện Phụ sản Trung Ương từ tháng 4 đến tháng 9 năm 2005.

2. Tiêu chuẩn chọn đối tượng

– Các sản phụ mang thai đủ thángcó dấu hiệu chuyển dạ.

– Tuổi thai từ 38 đến 42 tuần, dựa vào  ngày đầu tiên của kỳ kinh cuối cùng với những sản phụ s có vòng kinh từ 25 đến 35 ngày.

– Mẹ không có bệnh lý nội khoa, ngoại khoa.

– Mẹ không có bệnh lý liên quan đến  thai nghén (tiền sản giật, sản giật.v..v).

– Thai phụ chửa một thai và thai sống.

– Tiêu chuẩn loại trừ: Những trường hợp  mổ chủ  động  như:  bất  thường  khung  chậu  (hẹp, lệch….), ngôi mông, ngôi ngang, thai to, sẹo mổ cũ không theo dõi đẻ đường dưới….

3. Cách tiến hành nghiên cứu

Các sản  phụ thuộc nhóm nghiên cứu được theo dõi chuyển dạ tại khoa sinh của bệnh viện Phụ sản Trung Ương. Sau khi thai sổ, đánh giá trẻ sơ sinh bằng chỉ số APGAR, cân trẻ sơ sinh, đo chiều dài dây rốn, đánh giá về hình thái và cấu

tạo của dây rốn, đặc biệt là dây rốn cuốn cổ thai nhi xem có liên quan về dây rốn với tình trạng thai trong chuyển dạ và các chỉ định sản khoa hay không.