MộT Số TRƯờNG HợP RốI LOạN TÂM THầN ở PHụ Nữ LIÊN QUAN ĐếN CáC BIếN ĐổI NộI TIếT
MộT Số TRƯờNG HợP RốI LOạN TÂM THầN ở PHụ Nữ LIÊN QUAN ĐếN CáC BIếN ĐổI NộI TIếT
Nguyễn Văn Siêm – Bệnh viện tâm thần trung ương I
TÓM TẮT
Trong bài báo này, đã trình bày 5 trường hợp rối loạn tâm thần xảy ra ở phụ nữ trong các thời kỳ có biến động về sinh học, sinh lý và tâm lý khác nhau (kinh nguyệt, mang thai, ngay trước khi lên bàn đẻ, sau khi đẻ,mãn kinh). Ở Việt Nam, những trường hợp như trên thường không đến điều trị nội trú tại các bệnh viện tâm thần. Họ đến chữa ở môi trường ngoại trú. Về lâm sàng, các ca trên có một số nét riêng khác với mô tả trong y văn hoặc có bệnh cảnh đa dạng và phức tạp với các rối loạn giống như trong các bệnh cơ thể, lập đi lập lại kéo dài, thường được điều trị về mặt triệu chứng nhưng không có kết quả.Chẩn đoán như một ca trầm cảm ẩn và điều trị bằng các thuốc chống trầm cảm ba vòng loại yên dịu cho kết quả thỏa mãn cả bệnh nhân và bác sĩ
ĐẶT VẤN ĐỀ
Có một số rối loạn tâm thần thường xuất hiện ở phụ nữ trong các thời kỳ biến động nội tiết như kinh nguyệt, cho con bú, đẻ, đoạn kinh được mô tả trong y văn thế giới với tỷ lệ rất cao. Hội chứng ti ền kinh nguyệt gặp ở 90% phụ nữ, cường độ tăng sau 30 tuổi.
Các rối loạn tâm thần thời kỳ đẻ: hội chứng ngày thứ ba hay hội chứng babyblues gặp ở 50% -70% cuộc đẻ; loạn thần sau đẻ (xuất hiện trong vài tuần lễ đầu sau khi sinh) gặp với tỷ lệ 1 –2 trong1000 ca đẻ(H.I.Kaplan); giai đoạn trầm cảm chủ yếu sau đẻ là nguyên nhân của 40% các trường hợp nhập viện tâm thần trong vòng 3 tháng sau đẻ. Các trường hợp trên có nguy cơ tự sát và giết đứa con sơ sinh và có thể tiến triển kéo dài dưới dạng ám ảnh.Về nguyên nhân đã có rất nhiều nghiên cứu về hormon sinh dục nhưng cho đến nay vẫn chưa phát hiện điều gì bất thường.
Trong bảng phân loại ICD-10 (chương 5, phần F, WHO, 1992) rối loạn tâm thần và hành vi trong thời kỳ đẻ được xếp ở mục F53, nhưng các rối loạn tâm thần ở trên đây chưa có một vị trí rõ ràng.
Ở nước ngoài các rối loạn tâm thần ở phụ nữ theo các nghiên cứu có tỷ lệ cao như vậy nhưng ở Việt Nam ít gặp các rối loạn đó trong môi trường bệnh viện tâm th ần. Trong mấy chục năm thực hành tâm thần học, chúng tôi chỉ gặp một số ít trường hợp ở môi trường ngoại trú và các trường hợp rối loạn tâm thần ở họ lại có một số nét không giống như mô tả trong y văn thế giới.
Vì vậy trong bài báo này tôi muốn nêu lên một số nét riêng đó ở phụ nữ Việt Nam
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất