MỨC ĐỘ ĐIỀU CHỈNH TÂM LÝ VÀ CÁC YẾU TỐ LIÊN QUAN Ở BỆNH NHÂN MANG HẬU MÔN NHÂN TẠO

MỨC ĐỘ ĐIỀU CHỈNH TÂM LÝ VÀ CÁC YẾU TỐ LIÊN QUAN Ở BỆNH NHÂN MANG HẬU MÔN NHÂN TẠO
Thái Thanh Trúc*, Lai Phú Chi*, Vũ Thị Thu Thủy**
TÓM TẮT :
Mục tiêu: Hậu môn nhân tạo (HMNT) ngày càng phổ biến và là phương pháp cứu sống bệnh nhân mắc các bệnh nặng đường tiêu hóa, ví dụ ung thư. Việc mang HMNT có thể ảnh hưởng nặng nề đến tâm lý. Tuy nhiên, hiện có rất ít các nghiên cứu khảo sát mức độ điều chỉnh tâm lý ở bệnh nhân mang HMNT. Nghiên cứu này nhằm khảo sát mức độ điều chỉnh tâm lý và các yếu tố liên quan ở bệnh nhân mang HMNT.

Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu cắt ngang mô tả được thực hiện trên 275 bệnh nhân mang HMNT tại bệnh viện Đại học Y Dược Tp.HCM và bệnh viện Chợ Rẫy. Bệnh nhân được phỏng vấn bằng bộ câu hỏi Ostomy Adjustment Inventory (OAI) đã thể hiện phù hợp ngôn ngữ và có tính tin cậy cao thông qua nghiên cứu thử.

Kết quả: Gần 2/3 số bệnh nhân là nam; tuổi trung bình là 57,3 ± 14,6 tuổi. Có 20% bệnh nhân mang HMNT vĩnh viễn và 80% mang HMNT tạm thời. Chỉ 1 / 3 số bệnh nhân tự chăm sóc HMNT. Điểm số thể hiện mức độ điều chỉnh tâm lý là 43,9 ± 6,7. Nam giới và bệnh nhân có sự hỗ trợ của người khác hoàn toàn trong chăm sóc HMNT có mức độ điều chỉnh tâm lý tốt hơn.

Kết luận: Bệnh nhân mang HMNT có khả năng điều chỉnh tâm lý ở mức trung bình. Kết quả cho thấy cần có các chương trình hỗ trợ người mang HMNT để bệnh nhân ổn định tâm lý, nâng cao sức khỏe tâm thần. Điều này có thể giúp bệnh nhân có được điều trị tốt nhất và chất lượng cuộc sống cao hơn.

Hiện nay, hậu môn nhân tạo (HMNT) ngày càng phổ biến và là phương pháp cứu sống bệnh nhân mắc các bệnh nặng đường tiêu hóa như ung thư đại trực tràng giai đoạn trễ không còn khả năng cắt bỏ(1), viêm loét đại tràng, bệnh Crohn, bệnh đa polyp đại trực tràng(2), chấn thương, dị tật bẩm sinh, tắc ruột(3). Trong đó ung thư đại trực tràng và bệnh viêm ruột là nguyên nhân thường gặp nhất dẫn đến bệnh nhân mang HMNT(4). Ung thư đại trực tràng là một trong bốn loại ung thư đứng đầu thế giới hiện nay với ước tính 1.849.600 ca mắc mới trên toàn thế giới vào năm 2018. Gần 80% số ca mắc mới và tử vong do ung thư đại trực tràng tập trung chủ yếu ở Châu Á và Châu Âu(5). Tại Việt Nam, năm 2018 ước tính có khoảng 14.733 ca mắc mới và 7.856 ca tử vong do ung thư đại trực tràng(6). Sự gia tăng nhanh chóng của các bệnh ung thư đại trực tràng, các bệnh đường ruột kèm theo tỷ lệ sống sót sau 5 năm của bệnh nhân ung thư ngày càng cao dẫn đến hệ quả đó là bệnh nhân mang HMNT ngày càng gia tăng.