Natri (Na) trong máu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Nhận định chung

Xét nghiệm natri kiểm tra lượng natri trong máu. Natri vừa là chất điện giải vừa là khoáng chất. Nó giúp giữ nước (lượng chất dịch bên trong và bên ngoài tế bào của cơ thể) và cân bằng điện giải của cơ thể. Natri cũng quan trọng trong cách thức hoạt động của các dây thần kinh và cơ bắp.

Hầu hết natri trong cơ thể (khoảng 85%) được tìm thấy trong máu và dịch bạch huyết. Nồng độ natri trong cơ thể được kiểm soát một phần bởi một loại hormone gọi là aldosterone, được tạo ra bởi tuyến thượng thận. Nồng độ Aldosterone cho thận biết khi nào nên giữ natri trong cơ thể thay vì thải nó qua nước tiểu. Một lượng nhỏ natri cũng bị mất qua da khi đổ mồ hôi.

Hầu hết các loại thực phẩm có natri tự nhiên trong chúng hoặc là một thành phần trong nấu ăn. Natri được tìm thấy trong muối ăn dưới dạng natri clorua hoặc trong baking soda dưới dạng natri bicarbonate. Nhiều loại thuốc và các sản phẩm khác cũng có natri, bao gồm thuốc nhuận tràng, aspirin, nước súc miệng và kem đánh răng.

Nồng độ natri thấp có nhiều nguyên nhân, chẳng hạn như suy tim, suy dinh dưỡng hoặc tiêu chảy.

Các chất điện giải khác, chẳng hạn như kali, canxi, clorua, magiê và phốt phát, có thể được kiểm tra trong mẫu máu cùng lúc với xét nghiệm máu để tìm natri.

Chỉ định xét nghiệm natri trong máu

Kiểm tra cân bằng nước và điện giải của cơ thể.

Tìm nguyên nhân của các triệu chứng từ mức natri thấp hoặc cao.

Kiểm tra sự tiến triển của các bệnh về thận hoặc tuyến thượng thận.

Chuẩn bị xét nghiệm natri trong máu

Không cần phải làm gì trước khi làm xét nghiệm này.

Nói chuyện với bác sĩ về bất kỳ mối quan tâm nào của bạn về nhu cầu xét nghiệm, rủi ro của nó, cách thực hiện hoặc kết quả sẽ có ý nghĩa gì.

Thực hiện xét nghiệm natri trong máu

Quấn một dải thun quanh cánh tay trên để ngăn dòng máu chảy. Điều này làm cho các tĩnh mạch bên dưới dải lớn hơn nên dễ dàng đưa kim vào tĩnh mạch.

Làm sạch vị trí kim bằng cồn.

Đặt kim vào tĩnh mạch. Có thể cần nhiều hơn một thanh kim.

Gắn một ống vào kim để làm đầy máu.

Tháo băng ra khỏi cánh tay khi thu thập đủ máu.

Đặt một miếng gạc hoặc bông gòn lên vị trí kim khi kim được lấy ra.

Tạo áp lực trên nơi lấy máu và sau đó băng lại.

Cảm thấy khi xét nghiệm natri trong máu

Mẫu máu được lấy từ tĩnh mạch trên cánh tay. Một dây thun được quấn quanh cánh tay trên. Nó có thể cảm thấy chặt. Có thể không cảm thấy gì cả từ kim, hoặc có thể cảm thấy đau nhói hoặc véo nhanh.

Rủi ro của xét nghiệm natri trong máu

Có rất ít khả năng xảy ra vấn đề khi lấy mẫu máu lấy từ tĩnh mạch.

Có thể co một vết bầm nhỏ tại nơi lấy máu. Có thể hạ thấp nguy cơ bầm tím bằng cách giữ áp lực trên nơi lấy máu trong vài phút.

Trong một số ít trường hợp, tĩnh mạch có thể bị sưng sau khi lấy mẫu máu. Vấn đề này được gọi là viêm tĩnh mạch. Một nén ấm có thể được sử dụng nhiều lần trong ngày để điều trị.

Ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Xét nghiệm natri kiểm tra lượng natri (chất điện giải và khoáng chất) trong máu.

Các giá trị bình thường được liệt kê ở đây, được gọi là phạm vi tham chiếu, chỉ là một hướng dẫn. Các phạm vi này khác nhau từ phòng xét nghiệm đến phòng xét nghiệm và phòng xét nghiệm có thể có một phạm vi bình thường khác nhau. Kết quả của phòng xét nghiệm nên chứa phạm vi sử dụng phòng xét nghiệm. Ngoài ra, bác sĩ sẽ đánh giá kết quả dựa trên sức khỏe và các yếu tố khác. Điều này có nghĩa là một giá trị nằm ngoài các giá trị bình thường được liệt kê ở đây có thể vẫn bình thường.

Kết quả đã sẵn sàng trong 1 ngày.

Bình thường

136 – 145 milliequivalents mỗi lít (mEq / L) hoặc 136 – 145 millimoles mỗi lít (mmol / L).

Nhiều vấn đề có thể ảnh hưởng đến mức natri. Bác sĩ sẽ nói chuyện về bất kỳ kết quả bất thường nào có thể liên quan đến các triệu chứng và sức khỏe trong quá khứ.

Giá trị cao

Nồng độ natri cao (tăng natri máu) có thể được gây ra bởi chế độ ăn nhiều natri hoặc do không uống đủ nước và bị mất nước. Mất nước cũng có thể do thuốc (như thuốc lợi tiểu), nôn mửa hoặc tiêu chảy nặng, hội chứng Cushing, bệnh thận hoặc chấn thương, nhiễm toan đái tháo đường, hoặc một tình trạng gọi là bệnh đái tháo nhạt khiến khó cân bằng mực nước trong cơ thể.

Nồng độ natri cao cũng có thể được gây ra bởi nồng độ hormone aldosterone cao (hyperaldosteronism).

Giá trị thấp

Nồng độ natri thấp (hạ natri máu) có thể do đổ mồ hôi nhiều, bỏng, nôn mửa hoặc tiêu chảy nghiêm trọng, uống quá nhiều nước (chứng loạn thần do tâm lý) hoặc dinh dưỡng kém.

Nồng độ natri thấp cũng có thể được gây ra bởi tuyến thượng thận hoặc tuyến giáp hoạt động kém, suy tim, bệnh thận, xơ gan, xơ nang hoặc SIADH (hội chứng bài tiết hormone chống bài niệu không phù hợp).

Yếu tố ảnh hưởng đến xét nghiệm natri trong máu

Những lý do có thể không thể làm xét nghiệm hoặc tại sao kết quả có thể không hữu ích bao gồm:

Uống thuốc, chẳng hạn như thuốc tránh thai, corticosteroid, kháng sinh, estrogen, thuốc chống trầm cảm ba vòng, heparin, thuốc chống viêm không steroid (NSAID), thuốc lợi tiểu, lithium, và nhiều loại thuốc dùng để điều trị huyết áp cao.

Có hàm lượng glucose, triglyceride hoặc protein cao.

Lấy natri trong dịch truyền tĩnh mạch (IV) được đưa ra trong một cuộc phẫu thuật hoặc nhập viện gần đây.

Điều cần biết thêm

Khi mức natri thay đổi nhanh chóng, có khả năng có nhiều triệu chứng hơn so với khi mức độ thay đổi chậm. Các triệu chứng của mức natri bất thường bao gồm nhầm lẫn, thiếu năng lượng (thờ ơ) hoặc co giật.

Để xem cơ thể thải quá ít hoặc quá nhiều natri trong nước tiểu, giá trị được gọi là bài tiết natri (FENa) có thể được tìm thấy bằng cách xem xét lượng natri và creatinine trong máu và nước tiểu. Ở một người bị suy thận, FENa thấp có thể có nghĩa là lưu lượng máu đến thận ít hơn gây ra suy thận. Xét nghiệm natri nước tiểu có thể được thực hiện.

Các chất điện giải khác, chẳng hạn như canxi, clorua, magiê, kali, phốt phát, nitơ urê máu (BUN) và creatinine, có thể được kiểm tra trong mẫu máu cùng lúc với xét nghiệm máu cho natri.