Nghiên cứu áp dụng bộ câu hỏi st. georges đo lường chất lượng cuộc sống ở bệnh nhân giãn phế quản

Mục tiêu của nghiên cứu là đo lường chỉ số Chất lượng cuộc sống-sức khỏe (CLCS- SK) ở bệnh nhân đợt cấp giãn phế quản điều trị tại khoa Hô hấp Bệnh viện Bạch Mai bằng bộ câu hỏi St.Georges phiên bản tiếng Việt. Nhận xét mối liên quan giữa một số triệu chứng lâm sàng và cận lâm sàng với CLCS- SK trước và sau điều trị ở bệnh nhân giãn phế quản tại khoa Hô hấp bệnh viện Bạch Mai năm 2009. Kết quả cho thấy 70% bệnh nhân bị giãn phế quản cả 2 bên, còn lại 30% bị giãn phế quản một bên. Hầu hết các triệu chứng đều có liên quan với điểm St.Georges ở lĩnh vực tần xuất và độ nặng của triệu chứng hô hấp trước- sau điều trị. Kết luận: Các triệu chứng lâm sàng, cận lâm sàng đều có liên quan với CLCS- SK trước và sau điều trị.

Giãn phế quản (Bronchiectasis – GPQ) là tình trạng giãn bất thường và không hồi phục của cây phế quản. Wilson CB và CS [8] đã nghiên cứu, áp dụng bộ câu hỏi St. Georgửs (SGRQ) để đánh giá CLCS- SK của bệnh nhân giãn phế quản thấy có hiệu quả tốt. Tại Việt Nam, bộ câu hỏi St. Georgưs đã được dịch sang tiếng việt [4] và nghiên cứu trên bệnh nhân bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính [2] nhưng chưa có nghiên cứu nào về vấn đề CLCS- SK ở bệnh nhân giãn phế quản. Vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu này nhằm hai mục tiêu sau:
1.    Đo lường chỉ số CLCS- SK ở bệnh nhân đợt cấp giãn phế quản điều trị tại khoa Hô hấp Bệnh viện Bạch Mai bằng bộ câu hỏiSt.Georgesphiên bản tiếng Việt.
2.    Nhận xét mối liên quan giữa một số triệu chứng lâm sàng và cận lâm sàng với CLCS- SK trước và sau điều trị ở bệnh nhân giãn phế quản tại khoa Hô hấp bệnh viện Bạch Mai năm 2009.
II.    ĐÓI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
2.1.    Đối tượng nghiên cứu: 40 bệnh nhân (BN) được chấn đoán xác định giãn phế quản bằng chụp cắt lớp vi tính phổi, điều trị tại khoa Hô hấp- Bệnh viện Bạch Mai từ tháng 01/2009 đến tháng 8/2009.
2.2.    Phương pháp nghiên cứu:
Thiết kế nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng không đối chứng. Tiến hành thu thập thông tin về GPQ bằng phương pháp thăm khám trực tiếp và ghi nhận các kết quả thăm dò cận lâm sàng theo mẫu bệnh án thống nhất. Các bệnh nhân tự điền bộ câu hỏi St. Georgửs [4], nhóm nghiên cứu kiểm tra lại và giải thích thêm nếu người bệnh chưa hiểu. Đánh giá điểm CLCS – SK ở bệnh nhân GPQ bằng cách đối chiếu thông qua bảng điểm chuẩn của thang đo SGRQ ba lĩnh vực: Đánh giá tần xuất và độ nặng của triệu chứng hô hấp, đánh giá những hoạt động thể chất gây ra khó thở, ảnh hưởng của bệnh GPQ đến đời sống và hoạt động xã hội. Điểm được tính riêng cho từng lĩnh vực và tổng điểm chung cho cả ba lĩnh vực. Điểm của mỗi lĩnh vực thay đổi từ 0 đến 100. Điểm càng cao cho thấy tình trạng sức khoẻ càng kém.
III.    KÉT QUẢ NGHIÊN CỨU
3.1.    Đặc điêm lâm sàng
–    Tuổi trung bình 57,1 ±15,3 năm. Tỷ lệ nữ giới chiếm 65%, nam giới chiếm 35%.
–    90% bệnh nhân đến khám vì lý do ho khạc đờm, 61,9% đến khám vì khó thở, 50% đến khám vì ho máu, sốt 25% và đau ngực là 7,5%.
2.    Đặc điểm cận lâm sàng
Trong tổng số 40 bệnh nhân được chẩn đoán GPQ trên phim chụp cắt lớp vi tính độ phân giải cao thì có 71% bệnh nhân bị GPQ cả 2 bên, 29% bị GPQ một bên.
Có sự cải thiện rõ rệt về dung tích sống (VC), dung tích sống thở mạnh (FVC) và các lưu lượng thở (thể tích thở ra tối đa trong giây đầu tiên “FEV1”, chỉ số Tiffeneau “FEV1/VC”) sau điều trị so với trước điều trị.
Trị số FEV1 cải thiện một cách có ý nghĩa thống kê: 55,6% SLT trước điều trị lên 63,0% SLT sau điều trị và VC cũng cải thiện một cách có ý nghĩa thống kê: tăng từ 58,9% ^ 66,9% SLT sau điều trị.
3.    Đo lường các chỉ số CLCS- SK của bệnh nhân giãn phế quản bằng SGRQ
3.1.    Đánh giá tần xuất và độ nặng của triệu chứng hô hấp
Tần suất xuất hiện triệu chứng ho trong năm qua: Ho nhiều ngày trong tuần và ho khi có nhiễm trùng hô hấp chiếm tỷ lệ cao nhất (32% và 40% theo thứ tự)
Tần suất xuất hiện triệu chứng ho khạc đờm trong năm qua: 40% số bệnh nhân trả lời có “Khạc đờm nhiều ngày trong tuần” và 30% trả lời “chỉ khạc đờm khi bị nhiễm trùng hô hấp”; 17,5% “Ho khạc đờm vài ngày trong tuần.