Nghiên cứu áp dụng chụp cắt lớp vi tính mạch não nhiều pha trong chẩn đoán đột quỵ thiếu máu não tối cấp

Nghiên cứu áp dụng chụp cắt lớp vi tính mạch não nhiều pha trong chẩn đoán đột quỵ thiếu máu não tối cấp.Đột quỵ não bao gồm thiếu máu não và chảy máu não, trong đó 80-85%các trƣờng hợp là thiếu máu não [1] , [2] . Đây là bệnh lý thƣờng gặp ở ngƣờicó tuổi, phổ biến hơn ở những ngƣời có tiền sử các bệnh tiểu đƣờng, timmạch, huyết áp, tăng cholesterol máu [3] , [4] . Trên thế giới hiện nay đột quỵ làmột trong những căn nguyên gây tử vong hàng đầu, chỉ sau thiếu máu cơ timvà ung thƣ [5] . Tỷ lệ mắc đột quỵ não tăng dần theo tuổi và có xu hƣớng ngàycàng tăng đi cùng với sự phát triển của kinh tế và xã hội, dự báo sẽ đạt 1,2triệu ngƣời mắc mới mỗi năm vào năm 2025 [6] .

Việt Nam là một nƣớc đangphát triển, đời sống đƣợc nâng cao, lối sống thay đổi theo hƣớng giảm vậnđộng và tuổi thọ tăng dần thì nguy cơ mắc bệnh lý đột quỵ não, đặc biệt thiếumáu não sẽ gia tăng. Song song với công tác dự phòng, việc nâng cao hiệuquả trong chẩn đoán và điều trị là yêu cầu trọng tâm với mục tiêu hạ thấp tỷ lệtử vong, hạn chế tàn phế, giảm gánh nặng cho gia đình, xã hội.Trong những năm gần đây, điều trị đột quỵ thiếu máu não đã có nhữngtiến bộ vƣợt bậc [7] . Sử dụng thuốc tiêu sợi huyết và lấy huyết khối bằngdụng cụ cơ học ra đời đã đƣợc áp dụng thƣờng qui giúp đảm bảo mục tiêu táithông thành công, nhanh và giảm di chứng [8-10] . Tuy nhiên, có nhiều bệnhnhân dù đƣợc tái thông thành công nhƣng hồi phục lâm sàng không tốt thậmchí tử vong [11, 12] . Nhiều nghiên cứu thử nghiệm trƣớc đó chỉ ra rằng mứcđộ hồi phục lâm sàng sẽ đƣợc cải thiện nếu nhu mô não vùng tổn thƣơng còncó khả năng hồi phục và phải đƣợc tái thông sớm nhất có thể [12] , [13] . Cứmỗi 30 phút trì hoãn điều trị, nguy cơ hồi phục kém tăng lên khoảng 14% [14] . Do đó nên lựa chọn một phƣơng pháp chẩn đoán hình ảnh có khả năngphát hiện nhanh chóng vùng tổn thƣơng có khả năng hồi phục, có thể phổbiến rộng rãi để áp dụng ở các tuyến cơ sở 

Các phƣơng pháp chẩn đoán hình ảnh ngày nay bao gồm cắt lớp vi tính(CLVT) không tiêm thuốc cản quang , CLVT mạch não một pha, CLVT tƣớimáu não và cộng hƣởng từ (CHT) giúp đánh giá tình trạng mạch máu, vị trítắc cũng nhƣ xác định vùng nguy cơ để có thể đƣa ra hƣớng điều trị kịp thời.Các phƣơng pháp này đều có những nhƣợc điểm riêng. CLVT không tiêm cóđộ tin cậy trung bình, các dấu hiệu nhồi máu sớm khó phát hiện nếu thời gianđột quỵ dƣới 90 phút, bị ảnh hƣởng bởi cử động của bệnh nhân và phụ thuộcvào kinh nghiệm của ngƣời đọc [15-19] . CLVT mạch não một pha không cóđộ phân giải theo thời gian, do đó mức độ tuần hoàn bàng hệ bị đánh giá sai [20] . CHT và CLVT tƣới máu não hạn chế với các bệnh nhân kích thích, đòihỏi thời gian chụp và xử lý ảnh cũng nhƣ kĩ thuật viên chụp phải đƣợc đào tạo [21] , [22] . CLVT mạch não nhiều pha là một phƣơng pháp chẩn đoán hìnhảnh mới đã đƣợc báo cáo về tính hiệu quả trong chẩn đoán và tiên lƣợng bệnhnhân đột quỵ thiếu máu não tối cấp [23] . Phƣơng pháp này tỏ ra lợi thế hơntrong việc cung cấp thông tin về đặc điểm tuần hoàn bàng hệ vùng não tổnthƣơng một cách nhanh chóng, chính xác, đơn giản, từ đó quyết định phƣơnghƣớng điều trị cũng nhƣ góp phần tiên lƣợng hồi phục ở các bệnh nhân. Tuynhiên, tại Việt Nam chƣa có nghiên cứu chính thức nào về tính hiệu quả củaphƣơng pháp này trên các bệnh nhân đột quỵ thiếu máu não tối cấp.Xuất phát từ những cơ sở trên, đề tài “Nghiên cứu áp dụng chụp cắt lớp vi tính mạch não nhiều pha trong chẩn đoán đột quỵ thiếu máu não tối cấp” đƣợc tiến hành với hai mục tiêu cụ thể sau:1.Mô tả đặc điểm hình ảnh của chụp cắt lớp vi tính mạch não nhiềupha ở các bệnh nhân thiếu máu não tối cấp2.Nhận xét vai trò của chụp cắt lớp vi tính mạch não nhiều pha trongtiên lƣợng bệnh nhân thiếu máu não tối cấp