Nghiên cứu bào chế màng đặt nhãn khoa indomethacin tác dụng kéo dài

Thuốc nhỏ mắt là một dạng bào chế thuốc nhãn khoa dùng tại chỗ được sử dụng rất phổ biến trên thế giới và trong nước, chiếm tỷ lê trên 70% so với các dạng bào chế thuốc nhãn khoa khác. Uu điểm của thuốc nhỏ mắt là kỹ thuật bào chế đơn giản, giá thành thấp, tác dụng nhanh và bênh nhân có thể dễ dàng tự điều trị theo chỉ định của thầy thuốc [4], [79], [82]. Tuy nhiên, nhược điểm chính của thuốc nhỏ mắt là sinh khả dụng thấp, do tác động của nhiều yếu tố như hê thống nước mắt, sự co cơ, chớp mắt, sự ngăn cản hấp thu của giác mạc, kết mạc… [4], [149].

Nhiều nhà nghiên cứu đã tìm các biên pháp khác nhau để khắc phục nhược điểm của thuốc nhỏ mắt như hạn chế gây kích ứng mắt bằng cách điều chỉnh pH trung tính, điều chỉnh đẳng trương, sử dụng chất làm tăng độ nhớt, chất kết dính sinh học, chất diên hoạt, chất tạo phức chelat với ion calci [4], [37], [75], [83], [140] hoặc sử dụng cyclodextrin [35], [59], [77], [92], sử dụng tiền chất [57], [131]…nhưng sinh khả dụng được cải thiên chưa nhiều.

Với mục tiêu kéo dài thời gian lưu thuốc ở mắt để nâng cao sinh khả dụng cho thuốc nhãn khoa dùng tại chỗ, người ta đã nghiên cứu nhiều dạng bào chế như hỗn dịch, thuốc mỡ, gel, dung dịch tạo gel, kính tiếp xúc mềm mang thuốc, hê tiểu phân và hê điều trị đặt tại mắt. Nhiều công trình đã chứng minh các dạng bào chế này kéo dài thời gian lưu thuốc ở mắt, làm tăng sinh khả dụng, tăng hiệu quả điều trị và giảm tác dụng phụ toàn thân so với dung dịch thuốc nhãn khoa thông thường [4], [19], [73], [76], [78], [79], [97], [138], [145]… Trong số đó, hê điều trị đặt tại mắt có nhiều ưu điểm như thời gian giải phóng dược chất kéo dài và tốc độ giải phóng ổn định. Đây là hê điều trị rắn thường được dùng bằng cách đặt vào túi cùng kết mạc. Dược chất được giải phóng từ từ, kéo dài và được hấp thu nhiều hơn qua giác mạc [76], [79], [83], [101].

Indomethacin là dược chất thuộc nhóm thuốc giảm đau chống viêm không steroid, đã được sử dụng từ lâu để điều trị các bênh viêm khớp, đau lưng, đau dây thần kinh…Trong nhãn khoa, indomethacin cũng được dùng phổ biến dưới dạng dung dịch, hỗn dịch nhỏ mắt để chống viêm, giảm đau và ức chế sự co đổng tử, nhất là trong các phẫu thuật về mắt. Tuy nhiên, dung dịch và hỗn dịch nhỏ mắt indomethacin có nhược điểm chung của thuốc nhỏ mắt là sinh khả dụng thấp và bênh nhân phải nhỏ thuốc nhiều lần trong ngày. Do đó, nhiều tác giả đã tập trung nghiên cứu nhằm khắc phục những nhược điểm này của thuốc nhỏ mắt indomethacin. Một số dạng bào chế mới của indomethacin như dung dịch tạo gel [78], [108], hê tiểu phân [36], [91], hê điều trị cấy vào mắt [138]…đã được quan tâm nghiên cứu. Màng nhãn khoa indomethacin dạng hoà tan cũng đã được Karatas A. và Baykara T. [86], [87] nghiên cứu. Tuy nhiên, các tác giả mới nghiên cứu về cơ chế giải phóng dược chất in vitro, chưa nghiên cứu sâu về thiết kế công thức và thử nghiêm in vivo.

Để góp phần nâng cao sinh khả dụng cho thuốc nhãn khoa indomethacin dùng tại chỗ, chúng tôi tiến hành đề tài:

“Nghiên cứu bào chế màng đặt nhãn khoa indomethacin tác dụng kéo dài“

Mục tiêu của đề tài:

1. Xây dựng công thức bào chế màng nhãn khoa indomethacin tác dụng kéo dài

2. Đánh giá sinh khả dụng của màng nhãn khoa indomethacin trên mắt thỏ

3. Đánh giá khả năng dung nạp và tác dụng chống viêm của màng nhãn khoa indomethacin trên mắt thỏ.

Trang phụ bìa Trang

Lời cảm ơn Lời cam đoan Mục lục

Danh mục các chữ viết tắt Danh mục các bảng Danh mục các hình

ĐẶT VẤN ĐỂ 1

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN 3

1.1. Sơ lược về hệ điều trị đặt tại mắt 3

1.1.1. Đinh nghĩa 3

LL2. -u nhược điểm 3

1.1.3. Phân loại 4

1.1.4. Thành phần của hê điều trị đặt tại mắt 5

1.1.5. Phương pháp bào chế hê điều trị đặt tại mắt 15

1.1.6. Sinh khả dụng của hê điều trị đặt tại mắt 18

1.2. Sơ lược về indomethacin dùng trong nhãn khoa 30

1.2.1. Công thức hóa học 3 0

1.2.2. Tính chất 31

1.2.3. Dược đông học 31

1.2.4. Tác dụng 31

1.2.5. Chỉ định 32

1.2.6. Liều dùng 33

1.2.7 Tác dụng không mong muốn 33

1.2.8. Tương tác thuốc 33

1.2.9. Các phương pháp định lượng 34

1.2.10. Một số nghiên cứu về dạng bào chế indomethacin

dùng trong nhãn khoa 35

CHƯƠNG 2: Đối TƯỢNG, THIET Bị VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN cứu 38

2.1. Đối tượng và thiết bị nghiên cứu 38

2.2. Phương pháp nghiên cứu 39

2.2.1. Phương pháp định lượng indomethacin trong dung

dịch đêm và trong thủy dịch mắt thỏ 39

2.2.2. Phương pháp nghiên cứu bào chế màng nhãn khoa

indomethacin 42

2.2.3. Phương pháp đánh giá sinh khả dụng của màng nhãn

khoa indomethacin trên thỏ so với dung dịch nhỏ mắt indomethacin 0,1% 48

2.2.4. Phương pháp đánh giá khả năng dung nạp và tác dụng

chống viêm của màng nhãn khoa indomethacin 50

2.2.5. Phương pháp xử lý số liêu 52

CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN cứu 54

3.1. Kết quả nghiên cứu định lượng indomethacin trong dung

dịch đệm và trong thủy dịch mắt thỏ 54

3.2. Kết quả nghiên cứu bào chế’’ màng nhãn khoa indomethacin 62

3.2.1. Thiết kế liều và công thức cơ bản của màng nhãn khoa

indomethacin 62

3.2.2. Kết quả nghiên cứu ảnh hưởng của tá dược tới sự thấm

dược chất in vitro từ các dung dịch indomethacin 63

3.2.3. Kết quả nghiên cứu ảnh hưởng của tá dược tới sự giải

phóng và thấm dược chất từ màng nhãn khoa 73

indomethacin 

3.2.4. Kết quả tính toán và bào chế công thức tối ưu màng nhãn khoa indomethacin

3.2.5. Kết quả đánh giá tương quan in vitro – in vivo về giải phóng dược chất từ màng nhãn khoa indomethacin

3.2.6. Kết quả xây dựng tiêu chuẩn cơ sở của màng nhãn khoa indomethacin

3.2.7. Kết quả đánh giá đô ổn định của màng nhãn khoa indomethacin

3.3. Kết quả đánh giá sinh khả dụng của màng nhãn khoa so với dung dịch nhỏ mát indomethacin

3.4. Kết quả đánh giá khả năng dung nạp và tác dụng chống viêm của màng nhãn khoa indomethacin

CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN

4.1. Về kết quả nghiên cứu bào chế’ màng nhãn khoa indomethacin

4.2. Về kết quả đánh giá sinh khả dụng của màng nhãn khoa so với dung dịch nhỏ mát indomethacin

4.3. Về kết quả đánh giá khả năng dung nạp và tác dụng chống viêm của màng nhãn khoa indomethacin

4.4. Về phương pháp định lượng indomethacin trong dung dịch đệm và trong thủy dịch mát thỏ

KẾT LUẬN ĐỂ XUẤT

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG Bố có LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN TÀI LIÊU THAM KHẢO PHỤ LỤC