Nghiên cứu chẩn đoán lâm sàng gen virus Epstein – Barr trong ung thư vòm mùi họng

Luận án Nghiên cứu chẩn đoán lâm sàng gen virus Epstein – Barr trong ung thư vòm mùi họng.Ung thư vòm mũi họng là một khỏi u ác tính xuât phát từ lớp bicu mô phũ của vùng vòm mũi họng (nasopharyngeal carcinoma – NPC).

Loại ung tlìir này được xếp vào các khối u biểu mô cùa dường ticu hoá và hô hấp trên (VADS). Đây là một trong 5 loại ung thư phổ biến nhất ở người Việt Nam và là loại hay gặp nhất trong các ung thư vùng tai mũi họng. Trên thế giới, ung thư vòm cùng hay gặp ở các nước vùng Đông nam Á và phía nam Trung Quốc [32] [34][38][41 ][44][ 192][ 198][206][226].

về giải phẫu, vùng vòm mùi họng năm ở vị trí sâu kín, phía sau cửa mùi sau, có licn quan mật thiết vói các cơ quan xung quanh như tai giừa thông qua vòi nhĩ, hốc mũi, họng miệng, khoang quanh họng, đáy sọ và các dây thần kinh sọ nào. Vùng vòm mui họng còn có hệ thống dẫn lưu bạch huyết rất phong phú, nên trong ung thư vòm mủi họng các hạch vùng cồ thường bị di căn sớm. về mặt lâm sàng ung thư vòm mũi họng có triệu chứng khá phong phú, là các dấu hiệu mượn, dễ bị chẩn đoán nhầm với các bệnh thông thường khác trons tai mũi họng. Do vậy, các bệnh nhân thường dến khám và được chần đoán ở giai đoạn muộn cùa bệnh, làm hạn chế kết quả điều trị và ảnh hưởng xấu đến tiên lượng. về nguyên nhân của bệnh, có rất nhiều giả thiết, chúng được tập trung thành ba nhóm chủ yếu đó là do virus Epstcin-Barr, do di truyền và do các yếu tố môi trường, tập quán ăn uống, hoá chất [ 11[2][3][5][9][17][20][22] [85][214][227][231J. Trong thời gian gần đây, có rất nhiều công trình nghicn cứu cùa các tác giả trong nước cũng như quốc tế về mối licn quan giừa virus Epstein-Barr và ung thư vòm mùi họng. Các nghicn cứu này dã cho thấy sự biểu lộ cùa các kháne nguyên virus trong các giai doạn cùa bệnh, và vai trò quan trọng cùa virus Epstein-Barr trong bệnh sinh cũng như trong quá trình sàng lọc chẩn đoán, điều trị, theo dõi và tiên lượng bệnh [10][13][16][19][21][23][25][27][30][35][47][50]. Qua nghiên cứu cùa các tác già trong và ngoài nước, dã phát hiện được hàng trăm chuỗi nucleotid và một số hệ gen hoàn chinh cùa EBV trong các mô sinh thiết ung thư vòm mùi họng thuộc các typc EB (WT), EB (B95-8), EB (RAJI), EB (GDI), EB (CN)… Các chủng virus này có phân bố khác nhau theo các vùng trcn thể giới. Chúng có dộc tính và đặc tính gây bệnh khác nhau. Ở Việt Nam» cho đến nay dã xác định được chủng EBV giống chủng của châu Âu B95-8 [49ỊỊ50]. Để góp phần tìm hiểu thcm nhừng đặc điểm lâm sàng, sự có mặt cúa EBV trong tồ chửc ung thư vòm mũi họng và định loại virus Epstein- Barr gây bệnh trên người Việt Nam, chúng tôi tiến hành luận án “Nghiên cứu chẩn đoán lâm sàng gen virus Epstein – Barr trong ung thư vòm mùi họng” •

Mục tiêu nghiên cửu:

ỉ. Nghiên cứu về các triệu chửng, hình í hải tổn thương thực thế, các chấn đoán nhầm VÌI cạm bẫy lâm sàng nhằm rút kinh nghiệm cho chắn đoán.

2. Phát hiện sự có mặt cùa gen EBV trong các mô sinh thiết, giải trình trình tự giert, tìm hiểu thêm những chủng type EBV trên bệnh nhân ung thư vòm mũi họng ở miền Bắc Việt Nam.

3. Đối chiếu kết quả: chân đoán lâm sàng, chân đoán mô bệnh học và chắn đoản gen EBV. Từ những luận chứng khoa học trên đưa ra những đẻ nghị về chắn đoán sớm và những phổi hợp nghiên cửu trong ung ĩhư vòm mũi họng.