Nghiên Cứu Chẩn Đoán Và Điều Trị Túi Phình Động Mạch Cảnh Trong Đoạn Cạnh Mấu Giường Trước Bằng Vi Phẫu Thuật
Luận án Nghiên Cứu Chẩn Đoán Và Điều Trị Túi Phình Động Mạch Cảnh Trong Đoạn Cạnh Mấu Giường Trước Bằng Vi Phẫu Thuật.Túi phình động mạch cảnh trong đoạn cạnh mấu giường trước (mỏm yên trước) được định nghĩa là túi phình thuộc động mạch cảnh trong đoạn ngay khi ra khỏi xoang hang cho đến động mạch thông sau. Túi phình vị trí này liên quan mật thiết với dây thần kinh thị giác, động mạch mắt, động mạch yên trên và đặc biệt bị khuất dưới mấu giường trước. Đa số các trường hợp vào viện trong bệnh cảnh xuất huyết dưới nhện, một số trường hợp do hiệu ứng choán chỗ chèn ép dây thần kinh thị giác làm giảm thị lực. Điều trị túi phình vị trí này cho đến hiện nay vẫn còn nhiều khó khăn trong chuyên ngành phẫu thuật Thần Kinh.
Tỉ lệ mắc bệnh khoảng 1,3%-5% [18],[23],[32],[34] tổng số các vị trí túi phình động mạch trong sọ. Tuy nhiên, tỉ lệ này xác định dựa trên các trường hợp đã có xuất huyết hoặc có triệu chứng chèn ép, còn tỉ lệ mắc bệnh thực sự trong dân số cho đến hiện nay chưa xác định chính xác được.
Một trong những nguyên tắc quan trọng của phẫu thuật túi phình là phải kiểm soát được đầu gần động mạch trước vị trí túi phình. Do đặc điểm giải phẫu động mạch cảnh trong đoạn cạnh mấu giường trước ở sát sàn sọ nên kiểm soát đầu gần khó thực hiện trong sọ. Một số tác giả đề nghị kiểm soát động mạch cảnh trong ở đoạn cổ, tuy nhiên cũng không thể khống chế hoàn toàn chảy máu do còn thông nối từ động mạch thông sau và động mạch thông trước. Đây cũng là vấn đề khó khăn trong điều trị nhóm bệnh lý này.
Ngày nay, sự ra đời và tiến bộ trong vật liệu và kỹ thuật can thiệp nội mạch Thần Kinh tạo thêm một lựa chọn điều trị nhóm bệnh lý này.
Chọn lựa chỉ định can thiệp nội mạch hay vi phẫu thuật cho phù hợp từng trường hợp cụ thể còn đang bàn cải nhiều ở nước ta cũng như trên thế giới.Xuất phát từ những vấn đề trên, thiết lập một nghiên cứu chi tiết đánh giá kết quả điều trị nhóm túi phình vị trí này là cần thiết. Đây là nhu cầu đặt ra cho chuyên ngành phẫu thuật Thần Kinh và bộ môn Ngoại
Thần Kinh và cũng là lý do chúng tôi thực hiện đề tài này. Với các mục
tiêu sau:
Mục tiêu nghiên cứu:
Khảo sát triệu chứng lâm sàng và cận lâm sàng túi phình động mạch cảnh trong đoạn cạnh mấu giường trước.
Đánh giá kết quả điều trị túi phình động mạch cảnh trong bằng
phương pháp vi phẫu thuật kẹp cổ túi phình.
Phân tích hình thái học và kết quả đều trị của các phân nhóm túi phình động mạch cảnh trong đoạn cạnh mấu giường trước, tìm ra các yếu tố thuận lợi và không thuận lợi trong vi phẫu thuật của từng phân nhóm
MỤC LUC
Trang
Trang phụ bìa Lời cam đoan Mục lục
Danh mục cac chữ viết tat Danh mục Anh – Viết Danh mục cac bang Danh mục cac hình
Danh mục cac biếụ đo
ĐẶT VAN ĐỀ 1
Chường 1: TONG QUAN TAI LIỀU 3
1.1. Sờ lườc vế lịch sử nghiến cưụ điếụ trị tụi phình đọng canh trong đoan
canh mấu giường trườc 3
1.2. Giai phaụ động mach canh trong 5
1.3. Sinh ly bệnh hình thanh tụi phình đông ma ch 14
1.4. Biếụ hiện lam sang tụi phình ĐMCT đoan canh mấu giường trườc 14
1.5. Cạn lam sang tụi phình ĐMCT đoan canh maụ giường trườc 17
1.6. Danh phap cac phân nhom tui phình ĐMCT đoạn cạnh mấu giường
trước 22
1.7. Điều trị nội khoa tui phình ĐMCT đoạn cạnh mấu giường trước vờ 25
1.8. Điều trị phau thuật tui phình ĐMCT đoạn cạnh mấu giường trước chưa
vờ 33
1.9. Điều trị phau thuạt tui phình ĐMCT đoạn cạnh mấu giường trườc vờ 36
1.10. Can thiệp nọi mạch trong điều trị tui phình 40
Chường 2: ĐOI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 43
2.1. Đôi tường nghiền cứu 43
2.2. Phường phap nghiền cưu 43
Chường 3: KÊT QUÀ NGHIÊN CƯU 60
3.1. Đạc điềm lam sang va hình anh hoc trườc phau thuạt 60
3.2. Kết qua điều trị chung 69
3.3. Kết qua điều trị cac nhom tui phình 76
3.4. Biến chưng phau thuạt 82
3.5. Kết qua thềo doi dai hạn 83
3.6. Trường hờp minh hoa 85
Chương 4: BÀN LUẬN
4.1. Các đặc điểm lam sàng va hình ảnh học
4.2. Kết quá điểu trị
4.3. Kết quá điểu trị các nhom tui phình
4.4. Biến chưng
KẾT LUẬN
DÀNH MUC CÀC CÔNG TRÌNH NGHIẾN CỨU CUA TÀC GIÀ TÀI LIẾU THÀM KHÀÔ Phu Lục 1: Bểnh án máu
Phu Luc 2: Dánh sách bểnh nhán nghiến cứu tái Bểnh Viển Chơ Ráy
Phu Luc 3: Dánh sách bểnh nhán nghiển cứu tái bểnh viển Đái Học Y Dươc Thánh Phô” Họ Chí Minh
Phu Luc 4: Dánh sách bểnh nhán nghiển cứu tái bểnh viển Nguyển Tri Phương
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tiếng việt:
1. Nguyễn Minh Anh (2007). “Điều Trị Túi Phình Động Mạch Cảnh Đoạn Mấu Giường Trước”. Tạp Chí Y Học Thực Hành, Bộ Y Tế Xuất Bản, Số 11, tr.89-91.
2. Đỗ Hồng Hải (2008). Vi phẫu thuật túi phình động mạch cảnh trongthông sau đã vỡ. Luận văn bác sĩ nội trú. ĐH Y Dược Tp Hồ Chí Minh.
3. Nguyễn Thế Hào (2004). “Kết Quả Điều Trị Phẫu Thuật Túi Phồng Động Mạch Não Vỡ”. Ngoại khoa, số 3, tr.12-17.
4. Nguyễn Thế Hào (2006). “Túi Phình Động Mạch Cảnh Trong Ơ Cạnh Mỏm Yên Trước”. Hội nghị thường niên ngoại thần kinh toàn quốc.
5. Phạm Ngọc Hoa (2003). “Xuất huyết khoang dưới nhện, Đọc phim CT sọ não”. Đại học Y dược Thành Phố Hồ Chí Minh, tr.47-48
6. Vũ Anh Nhị (2004). “Điều trị xuất huyết dưới màng nhện”. Đột qụy. Đại học Y dược Thành phố Hồ Chí Minh, tr. 206-221.
7. Võ Văn Nho, Nguyễn Phong (2002). “Vi phẫu thuật 41 trường hợp túi phình động mạch não bằng clip Sugita từ tháng 7/1997 đến tháng 9/2001”. Kỷ yếu tóm tắt các đề tài khoa học hội nghị ngoại khoa toàn quốc lần XII, tr.164.
8. Nguyễn Quang Quyền (2004). “Các Động Mạch Cảnh”. Bài Giảng Giải Phẫu Học. Nhà Xuất Bản Y Học, Thành Phố Hồ Chí Minh, Tập 1, tr.301-315.
9. Nguyễn Quang Quyền di ch, Frank H. Netter, (1999). Atlas Giải Phẫu Người. Nha xuất bản y ho c, tr.15-182.
10. Nguyễn Sơn, (2008). Lâm sàng và vi phẫu kẹp túi phình động mạch trên lều đã vỡ. Luận án bác sĩ chuyên khoa II. Đại Học Y Dược Tp Hồ Chí Minh.
11. Trương Thanh Tình, (2008). Điều trị vi phẫu thuật túi phình động mạch não giữa đã vỡ. Luận văn bác sĩ nội trú. ĐH Y Dược Tp Hồ Chí Minh.
12. Lê Xuân Trung, (2003). “Bệnh Lý Mạch Máu Não và Tủy Sống”. Bệnh Học Phẫu Thuật Thần Kinh. Nhà Xuất Bản Y Học, tr.240 –270.
Tiếng Anh:
13. Aghakhani N., Vaz G., David P., Parker F., Goffette P., Ozan A.,
Raftopoulos C., (2008). “Surgical Management Of Unruptured
Intracranial Aneurysms That Are Inappropriate For Endovascular
Treatment: Experience Based On Two Academic Centers”.
Neurosurgery 62(6), pp.1227–1235.
14. Arnautovie K.I., Al-Melty O., Angtuaco E., (1998). “A Combined
Microsurgical Skull-Base And Endovascular Approach To Giant
and Large Paraclinoid Aneurysms”. Surg neurol 50, pp.504-520.
15. Bai-nan X., Zheng-hui S., Jin-li J., Chen W., Ding-biao Z., Xin-guang
Y., Bao-min L., (2008). “Surgical Management Of Large And
Giant Intracavernous And Paraclinoid aneurysms”. Chin Med J
121(12), pp.1061-1064.
16. Bakker N.A., Metzemaekers J.D.M., Groen R.J.M., Mooij J.J.A., MD,
PhDJ. Van Dijk J.M.C., (2010). “International Subarachnoid
Aneurysm Trial 2009: Endovascular Coiling of Ruptured
Intracranial Aneurysms Has No Significant Advantage Over
Neurosurgical Clipping”. Neurosurgery 66(5), pp.961-962.
17. Barker II F.G., Ogilvy C.O., (1996). “Efficacy Of Prophylactic
Nimodipine For Delayed Ischemic Deficit After Subarachnoid
Hemorrhage: A Metaanalysis”. J Neurosurg 84, pp.405–414.
18. Batjer H.H., Kopitnik T.A., Giller C.A., Samson D.S., (1994).
“Surgery For Paraclinoidal Carotid Artery Aneurysms”. J
Neurosurg 80, pp.650-658.
19. Bederson J.B., Levy A.L., (1997). “Mechanisms Of Acute Brain
Injury After Subarachnoid Hemorrhage”. Subarachnoid
Hemorrhage: Pathophysiology And Management. Neurosurgical
topic, pp.61-77.
20. Britz G.W., Winn H.R., (2004). “The Natural History of Unruptured
Sacular Cerebral Aneurysms”. Neurosurgical Surgery, Saunders,
5
th
Edition, Philadelphia, vol 2, pp.1781-1791.
21. Campi A., Ramzi N., Molyneux A.J., Summers P.E., Kerr R.S.C.,
Sneade M., Yarnold J.A., Rischmiller J., Byrne J.V., (2007).
“Retreatment Of Ruptured Cerebral Aneurysms In Patients
Randomized By Coiling Or Clipping In The International
Subarachnoid Aneurysm Trial (ISAT)”. Stroke38, pp.1538-1544.
22. Cantore G., Santoro A., Guidetti G., Delfinis C.P., Colonnese C.,
Passacantilli E., (2008). “Surgical Treatment Of Giant
Intracranial Aneurysms: Current Viewpoint”. Neurosurgery 63
(Suppl2), pp.279-290.
23. Carter L.P., Spetzler R.F., (1994). “Carotid-Ophthamic Aneurysms”.
Neurovascular Surgery, McGraw-Hill, New York, pp.673-685.
24. Chang D.J., (2009). “The “No- Drill” Technique Of Anterior
Clinoidectomy: A Cranial Base Approach To The Paraclinoid
And Parasellar Region”. Neurosurgery 64(Suppl 1), pp.96-106.
25. Chen P.R., Frerichs K., Spetzler R., (2004). “Natural History And
General Management Of Unruptured Intracranial Aneurysms”.
Neurosurg Focus 17 (5), pp.1-7.
26. Chen P.R., Frerichs K., Spetzler R., (2004). “Current Treatment
Options For Unruptured Intracranial Aneurysms”. Neurosurg
Focus 17, pp.1-7.
27. Chen W., Wang J., Xin W., Peng Y., Xu Q ., (2008). “Accuracy of 16-Row Multislice Computed Tomographic Angiography for
Assessment of Small Cerebral Aneurysms”. Neurosurgery 62(1),
pp.113–122.
28. Connolly E.S., Hoh B.L., Selden N.R., MD, Asher A.L., Kondziolka
D., Boulis N.M., Barker II F.G., (2010). “Clipping Versus Coiling
for Ruptured Intracranial Aneurysms: Integrated Medical
Learning at CNS 2007”. Neurosurgery 66 (1), pp.19-34.
29. Connolly E.S., Mckhann II G.M., Huang J., Choudhri T.F., (2002).
“Ophthamic Artery Aneurysms”. Fundanmentals Of Operative
Techniques In Neurosurgery, Thieme, New York, pp.322-330.
30. Curtis J.A., Johansen K., (2008). “Techniques in carotid artery
surgery”. Neurosurg Focus 24 (2), pp.1-11.
31. Da Costa L.B., M.D., Gunnarsson T., Wallace C., (2004). “Unruptured
Intracranial Aneurysms: Natural History And Management
Decisions”. Neurosurg Focus 17 (5), pp.1-7.
32. Day A.L., (1990). “Aneurysms of The Ophthalmic Segment A Clinical
and Anatomical Analysis”. J Neurosurg 72, pp.677-691.
33. De Gans K., Nieuwkamp D.J., Rinkel G.J.E., Algra A., (2002).
“Timing of Aneurysm Surgery in Subarachnoid Hemorrhage:A
Systematic Review of the Literature”. Neurosurgery 50(2),
pp.336-342.
34. De Jesus O., Sekhar L.N., Riedel C.J., (1999). “Clinoid And
Paraclinoid Aneurysms: Surgical Anatomy, Operative
Techniques, And Outcome”. Surg neurol 51, pp.477-488.
35. De Oliveira J.G., Beck J ., Setzer M., Gerlach R., Vatter H., Seifert
V., Raabe A., (2007). “Risk Of Shunt-Dependent Hydrocephalus
After Occlusion Of Ruptured Intracranial Aneurysms By Surgical
Clipping Or Endovascular Coiling: A Single-Institution Series
And Meta-Analysis”. Neurosurgery 61(5), pp.924–934.
36. De Oliveira J.G., Borba L.A.B., Rassi-Neto A., De Moura S.M.,
Sanchez-Júnior S.L., M.D., Rassi M.S., De Holanda C.V.M., M.D.,
Giudicissi-Filho M., (2009). “Intracranial Aneurysms Presenting
With Mass Effect Over The Anterior optic Pathways:
Neurosurgical Management And outcomes”. Neurosurg Focus
26, pp.1-12.
37. Dehdashti A.R., Binaghis., Uske A., Regli L., (2006). “Comparison Of
Multislice Computerized Tomography Angiography And Digital
Subtraction Angiography In The Postoperative Evaluation Of
Patients With Clipped Aneurysms”. J Neurosurg 104, pp.395-403.
38. Ecker R.D., Hopkins L.N., (2004). “Natural History Of Unruptured
Intracranial Aneurysms”. Neurosurg Focus 17, pp.1-5.
39. Eddleman C.S., Hurley M.C., Bendok B.R., Batjer H.H., (2009).
“Cavernous Carotid Aneurysms: To Treat Or Not To Treat?”.
Neurosurg Focus 26, pp.1-10.
40. Eduardo S., Rhoton A.L., Evandro O., (1998). “Microsurgical
Anatomy of the Dural Collar (Carotid Collar) and Rings around
the Clinoid Segment of the Internal Carotid Artery”.
Neurosurgery 42 (4), pp.869-884.
41. Ellamushi H.E., Grieve J.P., Jager H.G., Kitchen N.D., (2001). “Risk
Factors For The Formation Of Multiple Intracranial Aneurysms”.
JNeurosurg 94, pp.728-732.
42. Elrifai A.M., Dureza C., Bailes J.E., (1997). “Cardiac and Systemic
Medical Complications of Subarachnoid Hemorrhage”.
Subarachnoid Hemorrhage: Pathophysiology And Management.
Neurosurgical topic, pp.87-117.
43. Findlay J.M., (2004). “Cerebral Vasospasm”. Neurosurgical Surgery,
Saunders, 5
th
Edition, Philadelphia, vol 2, pp.1839-1886.
44. Fiorella D., Albuquerque F.C., McDougall C.G., (2006). “Durability
of Aneurysm Embolization With Matrix Detachable Coils”.
Neurosurgery 58(1), pp.51-59.
45. Frontera J.A., Fernandez J.A., Schmidt M., Claassen J., Wartenberg
K.E., Badjatia N., Parra A., Connolly E.S., Mayer S.E., (2008).
“Impact Of Nosocomial Infectious Complications After
Subarachnoid Hemorrhage”. Neurosurgery 62(1), pp.80–87.
46. Fulkerson D.H., Horner T.G., Payner T.D., Leipzig T.J., Scott J.A.,
DeNardo A.J., Redelman k., Goodman J.M., (2009).
“Endovascular Retrograde Suction Decompression As An
Adjunct To Surgical Treatment Of Ophthalmic Aneurysms:
Analysis Of Risks And Clinical Outcomes”. Neurosurgery
64[ONS Suppl 1], pp.107-112.
47. Fulkerson D.H., Horner T.G., Payner T.D., Leipzig T.J., Scott J.A.,
DeNardo A.J., Redelman k., Goodman J.M., (2009). “Results,
Outcomes, and Follow-up of Remnants in The Treatment of
Ophthalmic Aneurysms: a 16-year Experience of A Combined
Neurosurgical and Endovascular Team”. Neurosurgery 64,
pp.218-230.
48. Gonzaler L.F., Walker M.T., Zabramski J.M., Partovi S., Wallace
R.C., Spetzler R.F., (2003). “Distinction Between Paraclinoid
And Cavernous Sinus Aneurysms With Computed Tomographic
Angiography”. Neurosurgery 25(5), pp.1131-1139.
49. Gonzalez N.R., Duckwiler G., Jahan R., Murayama Y., Vinuela F.,
(2006). “Challenges In The Endovascular Treatment Of Giant
Intracranial Aneurysms”. Neurosurgery 59(5, suppl), pp.113-124.
50. Greenberg M.S., (2010). “SAH and Aneurysms”. Handbook of
Neurosurgery, Thieme, 7
th
, New York, pp.1043-1.
51. Hanel R.A., Spetzler R.F., (2008). “Surgical Treatment Of Complex
Intracranial Aneurysms”. Neurosurgery 62(6,Suppl), pp.1289-1299.
52. Hauck E.F., Wohlfe B., Welch B.G., White J.A., Samson D., (2008).
“Clipping Of Very Large Or Giant Unruptured Intracranial
Aneurysms In the Anterior Circulation: An Outcome Study”.
JNeurosurg 109, pp.1012-1018.
53. Henkes H., Fischer S., Weber W., Miloslavski E., Felber S., Brew S.,
Kuehne D., (2004). “Endovascular Coil Occlusion Of 1811
Intracranial Aneurysms: Early Angiographic And Clinical
Results”. Neurosurgery 54 (2), pp.268-285.
54. Heran N.S., Song J.K., Kupersmith M.J., Niimi Y., Namba K., Langer
D.J., Berenstein A., (2007). “Large Ophthalmic Segment
Aneurysms With Anterior Optic Pathway Compression:
Assessment of Anatomical And Visual Outcomes After
Endosaccular Coil therapy”. J Neurosurg 106, pp. 968–975.
55. Hirai T., Kai Y., Morioka M., Yano S., Kitajima M., Fukuoka H.,
Sasao A., Murakami R., Nakayama Y., Awai K., Toya R., Akter
M., Korogi Y., Kuratsu J., Yamashita Y., (2008). “Differentiation
Between Paraclinoid and Cavernous Sinus Aneurysms with
Contrast-Enhanced 3D Constructive Interference in Steady-State
MR Imaging”. J Neuroradiol 29, pp.130-33.
56. Hoh B.L., Carter B.S., Budzik R.F., Putman C.M., Ogilvy C.S., (2001).
“Results After Surgical And Endovascular Treatment Of
Paraclinoid Aneurysms By A Combined Neurovascular Team”.
Neurosurgery 48(1), pp.78-90.
57. Hoh B.L., Chi Y.Y., Dermott M.A., Lipori P.J., Lewis S.B., (2009).
“The Effect Of Coiling Versus Clipping Of Ruptured And
Unruptured Cerebral Aneurysms On Length Of Stay, Hospital
Cost, Hospital Reimbursement, And Surgeon Reimbursement At
The University Of Floridathe Effect Of Coiling Versus Clipping
Of Ruptured And Unruptured Cerebral Aneurysms On Length Of
Stay, Hospital Cost, Hospital Reimbursement, And Surgeon
Reimbursement At The University Of Florida”. Neurosurgery
64(4), pp. 614-621.
58. Horie N., Kitagawa N., Morikawa M., Tsutsumi K., Kaminogo M.,
Nagata I., (2007). “Progressive Perianeurysmal Edema Induced
After Endovascular Coil embolization”. J Neurosurg 106, pp.916-920.
59. Horiuchi T., Tanaka Y., Kusano Y., Yako T., Sasaki T., Hongo K.,
(2009). “Relationship Between The Ophthalmic Artery and The
Dural Ring Of The Internal Carotid Artery”. J Neurosurg 111,
pp.119-123.
60. Huttunen T., Fraunberg M., Frösen J., Lehecka M., Tromp G., Helin
K., Koivisto T., Rinne J., Ronkainen A., Hernesniemi J.,
Jääskeläinen J.E., (2010). “Saccular Intracranial Aneurysm Disease:
Distribution of Site, Size, and Age Suggests Different Etiologies
for Aneurysm Formation and Rupture in 316 Familial and 1454
Sporadic Eastern Finnish Patients”. Neurosurgery 66(4), pp.631-638.
61. Huynh L.P., Natori Y., Sasaki T., (2005). “Surgical Anatomy Of
Ophthalmic Artery, pp. Its Origin And Proximal Course”,
Neurosurgery 57 (ONS Suppl 3), pp. 236-241.
62. Iihara K., Murao K., Sakai N., Shido A., Sakai H., Higashi T., Kogure
S., Takahashi J.C., Hayashi K., Ishibashi T., Nagata I., (2003).
“Unruptured Paraclinoid Aneurysms: A Management Strategy”.
JNeurosurg 99, pp.241-247.
63. Jaakko R., Juha H., Matti P.,Tapani S., (1994). “ Multiple Intracranial
Aneurysms in a Defined Population: Prospective Angiographic
and Clinical Study”. Neurosurgery 3 (5), pp. 803-808.
64. Jaakko R., Juha H., Minna N., Matti V., (1995). “Management
Outcome for Multiple Intracranial Aneurysms”. Neurosurgery
36(1), pp. 31-38
65. John H.G., Fernando V., Guido G., Pierre G.Y., Gary R.D., (1996).
“Endovascular Embolization of Superior Hypophyseal Artery
Aneurysms”. Neurosurgery 39(6), pp.1150-1156.
66. John T., Qasim B., Victor A.A., Gerard M.D., James I.A., Fady T.C.,
(2000). “What Percentage Of Surgically Clipped Intracranial
Aneurysms Have Residual Necks?”. Neurosurgery 46(6),
pp.1294-1300.
67. Kazuo M., Akira T., Takashi Y., Satoru F., Keiji K., (1993).
“Combined Endovascular and Neurosurgical Approach for
Paraclinoid Internal Carotid Artery Aneurysms”. Neurosurgery
33(6), pp.986-992.
68. Khan N., YoshimuraS., Roth P., Cesnulis E., Koenue–Leblebicioglu
D., Curcic M., Imhof H.G., Yonekawa Y., (2005). “Conventional
Microsurgical Treatment Of Paraclinoid Aneurysms: State Of
The Art With The Use Of The Selective Extradural Anterior
Clinoidectomy SEAC”. Acta Neurochir (Suppl) 94, pp.23-29.
69. Kinouchi H., Mizoi K., Nagamine Y., Yanagida N., Mikawa S., Suzuki
A., Sasajima T., Yoshimoto T., (2002). “Anterior Paraclinoid
Aneurysms”. J Neurosurg 96, pp.1000–1005.
70. Kobayashi S., Goel A., Hongo K., (1997). “Carotid Cave Aneurysms
Of Internal Carotid Artery”. Neurosurgery of Complex Tumors &
Vascular lesions, Churchill Livingstone, New York, pp.3-19.
71. Kobayashi S., Kyoshima K., Gibo H., Hegde S.A., Takemae T., Sugita
K., (1989). “Carotid Cave Aneurysms Of Internal Carotid
Artery”. J Neurosurg 70, pp.216-221.
72. Komotar R.J., Zacharia B.E., Mocco J., Connolly E.S., (2008).
“Controversies In The Surgical Treatment Of Ruptured
Intracranial Aneurysms: The First Annual J. Lawrence Pool
Memorial Research Symposium—Controversies In The
Management Of Cerebral Aneurysms”. Neurosurgery 62 (2),
pp.396–407.
73. Komotar R.J., Zacharia B.E., Mocco J., Connolly E.S., (2008).
“Guidelines For The Surgical Treatment Of Unruptured
Intracranial Aneurysms: The First Annual J. Lawrence Pool
Memorial Research Symposium—Controversies In The
Management Of Cerebral Aneurysms”. Neurosurgery 62(1),
pp.183–194.
74. Kumon Y., Sakaki S., Kohno K., Ohta S., Ohue S., Oka Y., (1997).
“Asymptomatic, Unruptured Carotid-Ophthalmic Artery
Aneurysms: Angiographical Differentiation of Each Type,
Operative Results, And Indications”. Surg Neurol48, pp.465-472.
75. Laidlaw J.D., Siu K.H., (2003). “Poor-Grade Aneurysms Subarachnoid
Hemorrhage: Outcome After Treatment With Urgent Surgery”.
Neurosurgery 53 (6), pp.1275-1282.
76. Lanzino G., Fraser K., Kanaan Y., Wagenbach A., (2006). “Treatment
of Ruptured Intracranial Aneurysms Since the International
Subarachnoid Aneurysm Trial: Practice Utilizing clip Ligation
And Coil Embolization as Individual Or Complementary
Therapies”. JNeurosurg 104, pp.344-349.
77. Lawton M.T., Hinojosa A.Q., Sanai N., Malek J.Y., Dowd C.F.,
(2003). “Combined Microsurgical And Endovascular
Management Of Complex Intracranial Aneurysms”.
Neurosurgery 52(2), pp.263-275.
78. Le Roux P.D., Winm H.R., (2004). “Surgical Decision Making for the
Treatment of Cerebral Aneurysms”. Neurosurgical Surgery,
Saunders, 5
th
Edition, Philadelphia, vol 2, pp.1793-1812.
79. Leipzig T.J., Morgan J., Horner T.G., Payner T., Redelman K.,
Johnson C.S., (2005). “Analysis Of Intraoperative Rupture In The
Surgical Treatment Of 1694 Saccular aneurysms”. Neurosurgery
56(3), pp.455-468.
80. Leira E.C., Davis P.H., Martin C.O., Torner J.C., Yoo B., Weeks J.B.,
Hindman B.J., Todd M.M., (2007). “Improving Prediction Of
Outcome In “Good Grade” Subarachnoid Hemorrhage”.
Neurosurgery 61(3), pp.470–474.
81. MacDolnald R.L., (2006). “Evidence-based Treatment of
Subarachnoid Hemorrhage: Current Status and Future
Possibilities”. Clinical Neurosurgery, Vol 53, pp.257-266.
82. MacDolnald R.L., Weir B., (2004). “Perioperaive Management Of
Subarachnoid Hemorrhage”. Neurosurgical Surgery, Saunders,
5
th
Edition, Philadelphia, vol 2, pp.1813-1839.
83. Mack W.J., King R.G., Ducruet A.F., Kreiter K., Mocco J., Maghoub
A., Mayer S., Connolly E.S., (2003). “Intracranial Pressure
Following Aneurysmal Subarachnoid Hemorrhage: Monitoring
Practices And Outcome Data”. Neurosurg Focus 14, pp.1-5.
84. Malisch T.W., Guglielmi G., M.D., Viñuela F., Duckwiler G., Gobin
Y.P., Martin N.A., Frazee J.G., Chmiel J.S., (1998). “Unruptured
Aneurysms Presenting With Mass Effect Sypmtoms:Response To
Endosaccular Treatment With Guglielmi Detachable Coils. Part I.
Symptoms Of Cranial Nerve Dysfunction”. J Neurosurg 89,
pp.956-961.
85. McCormick P.W., (1997). “Elevated Intracrainal Pressure, Ventricular
Drainage, and Hydrocephalus After Subarachnoid Hemorrhage”.
Subarachnoid Hemorrhage: Pathophysiology And Management.
Neurosurgical topic, pp.77-87.
86. Mcgirt M.J., Blessing R., Alexander M.J., Nimjee S.M., Woodworth
G.F., Friedman A.H., Graffagnino C., Laskowitz D.T., Lynch
J.R., (2006). “Risk of Cerebral Vasopasm After Subarachnoid
Hemorrhage Reduced By Statin Therapy: A Multivariate
Analysis Of An Institutional Experience”. J Neurosurg 105,
pp.671–674.
87. Mclaughlin N., Bojanowski M.W., (2004). “Early Surgery-Related
Complications After Aneurysm Clip Placement: An Analysis Of
Causes And Patient Outcomes”. J Neurosurg 101, pp.600-606.
88. Meyer F.B., (1999). “Pterional Approach”. Atlas Of Neurosurgery
Basic Approaches To Cranial And Vascular Procedure,
MayoFoundation, pp.1-48.
89. Michael L.J. Apuzzo., (1993). “Carotid Ophthamic Aneurysms”.
Brain Surgery Complication Avoidance And Management.
Churchill Livingstone, New York, pp.944-957.
90. Min K.J., Alberto R., Abhay S., Harry R.V.L., Jeffrey T.K., (2000).
“Microsurgical Anatomic Features And Nomenculature Of The
Paraclinoid Region”. Neurosurgery 46(3), pp.670-682.
91. Mitchell P., Kerr R., Mendelow A., Molyneux A., (2008). “Could
Late Rebleeding Overturn The Superiority Of Cranial Aneurysm
Coil Embolization Over clip Ligation Seen In The International
Subarachnoid Aneurysm Trial?”. J Neurosurg 104, pp.344-349.
92. Molyneux A.J., Kerr R.S.C., Birks J., Ramzi N., Yarnold J., Sneade
M., Rischmiller J., (2009). “Risk of Recurrent Subarachnoid
Haemorrhage, Death, or Dependence and Standardised Mortality
Ratios after Clipping or Coiling of an Intracranial Aneurysm in
the International Subarachnoid Aneurysm Trial (ISAT): LongTerm Follow-Up”. Lancet Neurol 8, pp.427-433.
93. Molyneux A.J., Kerr R.S.C., Yu L.M., Clarke M., Sneade M.,
Sandercock P., (2005). “ International Subarachnoid Aneurysm
Trial (ISAT) of Neurosurgical Clipping Versus Endovascular
Coiling in 2143 Patients with Ruptured Intracrainial Aneurysms;
A Randomised Comperation of Effects on Survival, Dependency,
Seizures, Rebleeding, Subgroup, and Aneurysm Occlusion”.
Lancet 366, pp.809-817.
94. Nahed B.V., DiLuna M.L., Morgan T., Ocal E., Hawkins A.A.,
Ozduman K., Kahle K.T., Chamberlain A., Amar A.P., Gunel M.,
(2005). “Hypertension, Age, And Location Predict Rupture Of
Small Intracranial Aneurysms”. Neurosurgery 57(4), pp.676-683.
95. Nayef R.F.A., David G.P., Thoralf M.S., (1993). “Transitional
Cavernous Aneurysms of the Internal Carotid Artery”.
Neurosurgery 33(6), pp.993-998.
96. Noble A.J., Schenk T., (2010). “Which Variables Help Explain the
Poor Health-Related Quality of Life After Subarachnoid
Hemorrhage? A Meta-analysis”. Neurosurgery 66 (4), pp.772-783.
97. Nonaka T., Haraguchi K., Baba T., Koyanagi I., Houkin K., (2007).
“Clinical Manifestations And Surgical Results For Paraclinoid
Cerebral Aneurysms Presenting With Visual Symptoms”.
Surgical neurology 67, pp.612-619.
98. Nutik S.L., (1988). “Removal Of The Anterior Clinoid Process For
Exposure Of The Proximal Intracranial Carotid Artery”.
JNeurosurg 69, pp.529-534.
99. Nutik S.L., (1988). “Ventral Paraclinoid Carotid Aneurysms”. J
Neurosurg 69, pp.340-344.
100. Nutik S.L., (2003). “Subclinoid Aneurysms”. J Neurosurg 98, pp.731-736.
101. Ogawa A., Suzuki M., Ogasawara K., (2000). “Aneurysms at
Nonbranching Sites in the Supraclinoid Portion of the Internal
Carotid Artery: Internal Carotid Artery Trunk Aneurysms”.
Neurosurgery 47 (3), pp.578-586
102. Oikawa S., Kyoshima K., Kobayashi S., (1998). “Surgical Anatomy
Of The Juxtadural Ring Area”. Neurosurg Focus, pp.1-7.
103. Osborn A.G., (1999). “The Internal Carotid Artery”. Diagnostic
Cerebral Angiograhy, Lippincott William &Wikins, Philadelphia,
pp.83-104.
104. Park H.K., Horowitz M.M., Jungreis C., Kassam A., Koebbe C.,
Genevro J., Dutton K., Purdy P., (2003). “Endovascular
Treatment Of Paraclinoid Aneurysms: Experience With 73
Patients”. Neurosurgery 53(1), pp.14-24.
105. Park S.K., Shin Y.S., Lim Y.C., ChungJ., (2009). “Preoperative
Predictive Value Of The Necessity For Anterior Clinoidectomy
In Posterior Communicating Artery Aneurysm Clipping”.
Neurosurgery 65, pp.281-286.
106. Piepgras D.G., Khurana V.G., Whisnant J.P., (1998). “Ruptured Giant
Intracranial Aneurysms. Part II. A retrospective Analysis Of
Timing And Outcome Of Surgical Treatment”. J Neurosurg 88,
pp.430-435.
107. Ponce F.A., Albuquerque F.C., Mcdougall C.G., Han P.P., Zabramski
J.M., Spetzler R.F., (2004). “Combined Endovascular and
Microsurgical Management of Giant and Complex Unruptured
aneurysms”. Neurosurg Focus 17 , pp.1-7.
108. Pritz M.B., (1998). “Intraclinoidal Ophthalmic Artery Aneurysms”.
Acta Neurochir140, pp.102-104.
109. Rhoton L.A., (2003). “The Supratentorial Arteries-Aneurysms”.
Cranial Anatomy and Surgical Approaches. Lippincott William &
Wikins, Philadelphia, pp.81- 186.
110. Salary M., Quigley M.R., Wilberger J.E., (2007). “Relation Among
Aneurysm Size, Amount Of Subarachnoid Blood, And Clinical
Outcome”. J Neurosurg 107, pp.13–17.
111. Samson D.S., Batjer H.H., (1990), “Aneurysms Of The Anterior
Carotid Wall (Ophthalmic)”, Intracrainal Aneurysms Surgery:
Techniques. Futura Publishing Company Inc, New york, pp .41-53.
112. Schmidek H.H., Roberts D.W., (2006). “Surgical Management of
Paraclinoid Aneurysms”. Operative Neurosurgical Techniques
Elservier,5
th
Edition, Philadelphia , vol 1, pp.1099- 1114.
113. Schmidt G.W., Oster S.F., Golnik K.C.,Tumiala´n L.M., Biousse V.,
Turbin R., Prestigiacomo C.J., Miller N.R., (2007). “Isolated
Progressive Visual Loss after Coiling of Paraclinoid Aneurysms”.
JNeuroradiol 28, pp.1882-18 89.
114. Sekhar L.N., Fessler R.G., (2006). “Internal Carotid Artery
Infraclinoid/ Clinoid Aneurysms”. Atlas of Neurosurgery
Techniques, Thieme, New York, pp.117-130.
115. Sethi H., Moore A., Dervin J., Clifton A., Macsweeney J.E., (2000).
“Hydrocephalus: Comparison Of Clipping And Embolization In
Aneurysm Treatment”. J Neurosurg 92, pp.991-994.
116. Spetzler R.F., Riina H.A., Lemole G.M., (2001). “Giant
Aneurysms”. Neurosurgery 49(4), pp.902-908.
117. Steven L.G., (2002). “Ophthalmic Segment Aneurysm Surgery”.
Neurosurgery50(3), pp.558-562.
118. Stippler M., Crago E., Levy E.I., Kerr M.E., Yonas H., Horowitz
M.B., Kassam A., (2006). “Magnesium Infusion For Vasospasm
Prophylaxis After Subarachnoid hemorrhage”. J Neurosurg 105,
pp.723–729.
119. Sundt T.M., Piepgras D.G., (1979). “Surgical Approach to Giant
Intracranial Aneurysms Operative Experience With 80 cases”.
JNeurosurg 51, pp.731-742.
120. Suzuki S., Jahan R., M.D., Duckwiler G.R., Frazee J., Martin N.,
Viñuela F., (2006). “Contribution Of Endovascular Therapy To
The Management Of Poor-Grade Aneurysmal Subarachnoid
Hemorrhage: Clinical And Angiographic Outcomes”. J
Neurosurg 105, pp.664-670.
121. Symon L., Vajda J., (1984). “Surgical Experiences With Giant
Intracranial Aneurysms”. J Neurosurg 61, pp.1009-1028.
122. Tanaka Y., Kobayashi S., Kyoshima K., Sugita K., (1994). “Multiple
Clipping Technique For Large And Giant Internal Carotid Artery
Aneurysms And Complications: Angiographic Analysis”.
JNeurosurg 80, pp.635-642.
123. Tomandl B.F.,Hammen T., Klotz E., Ditt H., Stemper B., Lell M.,
(2006). “Bone-Subtraction CT Angiography For The Evaluation
of Intracranial Aneurysms”. J Neuroradiol 27, pp.55-59.
124. Turner R.D., Byrne J.V., Kelly M.E., Mitsos A.P., Gonugunta V.,
Lalloo S., Rasmussen P.A., Fiorella D., (2008). “Delayed Visual
Deficits And Nocular Blindness After Endovascular Treatment
Of Large And Giant Paraophthalmic Aneurysms”. Neurosurgery
63(3), pp.469-475.
125. Van Gelder J.M., (2003). “Computed Tomographic Angiography For
Detecting Cerebral Aneurysms: Implications Of Aneurysm Size
Distribution For The Sensitivity, Specificity, And Likelihood
Ratios”. Neurosurgery 53(3), pp.597-606.
126. Waldron S., Halbach V.V., Lawton M.T., (2009). “Microsurgical
Management Of Incompletely Coiled And Recurrent Aneurysms:
Trends, Techniques, And Observations On Coil Extrusion”.
Neurosurgery 64( Suppl 2), pp.301-317.
127. Wehman J.C., Hanel R.A., Levy E.I., Hopkins L.N., (2006). “Giant
Cerebral Aneurysms: Endovascular Challenges”.
Neurosurgery59(5, Suppl), pp.125-138.
128. Winn H.R., (2004). “Surgical Treatment Of Intracavernous And
Paraclinoid Internal Carotid Artery Aneurysms”, Neurosurgical
Surgery, Saunders, 5
th
Edition, Philadelphia, vol 2, pp.1895-1911.
129. Wintermark M., Uske A., Chalaron M., Regli L., Maeder P., Meuli R.,
Schnyder P., Binaghi S., (2003). “Multislice Computerized
Tomography Angiography In The Evaluation Of Intracranial
Aneurysms: A Comparison With Intraarterial Digital Subtraction
Angiography”. J Neurosurg 98, pp.828-836.
130. Yapor W.Y., Crowell R.M., (1991). “Superior Hypophyseal Artery
Aneurysm”. J Neurosurg 74, pp.501-503
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất