Nghiên cứu chỉ số MELD trong tiên lượng bệnh nhân xơ gan

Xơ gan là bệnh thường gặp ở Việt Nam và các nước trên thế giớ i, chiếm hàng đầu trong các bệnh lý về gan mật (khoảng 19%) [9]. Xơ gan do nhiều nguyên nhân gây nên như viêm gan virus, rượu, các bệnh lý về đường mật như sỏi mật, viêm xơ hóa đường mật, viêm gan tự miễn. Tuy nhiên chưa có một số liệu chính xác về tỷ lệ bệnh nhân xơ gan vì bệnh thường biểu hiện một cách thầm lặng và ở nước ta bệnh thường phát hiện khi có các biến chứng. Theo Anand BS, khoảng gần 30% đến 40% các trường hợp xơ gan

phát hiện được khi mổ tử th i [14].

Tỷ lệ tử vong do xơ gan cũng rất cao, tại Mỹ cứ 100.000 dân có 12 đến 15 người chết vì xơ gan [14]. Ở nước ta tỷ lệ bệnh nhân xơ gan tử vong tại bệnh viện ước tính khoảng 27.7% [4]. Nguyên nhân tử vong ở những bệnh nhân xơ gan chủ yếu là do các biến chứng như: Hội chứng não gan, xuất huyết tiêu hóa, hội chứng gan thận, xơ gan ung thư hóa hay nhiễm trùng…

Ghép gan là bước thay đổi rất lớn trong điều trị xơ gan nhưng nó chỉ thực hiện được ở các nước phát triển [82]. Và lượng bệnh nhân trong danh sách chờ được ghép rất đông [6]. Chỉ riêng ở Mỹ, gần đây đã có hơn 90.000 bệnh nhân chờ được ghép gan. Vấn đề đặt ra đối với các bác sỹ là cần phải phân loại bệnh nhân theo mức độ nặng của bệnh, nguy cơ tử vong để có thể sắp xếp các các bệnh nhân cần được ghép gan càng sớm hay có thể trì hoãn.

Hơn 30 năm qua bảng phân loại Child Pugh đã được sử dụng rộng rãi ở rất nhiều nước trên thế giới để dự báo tỷ lệ tử vong ở bệnh nhân xơ gan [8]. Tuy nhiên bảng phân loại này cũng có hạn chế trong việc dự báo nguy cơ tử vong trong thời gian ngắn. Có nhiều bảng điểm khác nhằm đánh giá tiên lượng xơ gan nhưng khả năng sử dụng tùy thuộc vào khả năng bảng điểm có đưa được dự báo tỷ lệ tử vong ở bệnh nhân xơ gan không, hoặc bảng điểm quá phức tạp, không áp dụng được rộng rãi trên lâm sàng [ 58,37,58,59, 86,96,101,114,117]. Gần đây, chỉ số MELD (Model for End Stage Liver Disease) đã được nhắc đến như một yếu tố tiên lượng tỷ lệ tử vong ở bệnh nhân xơ gan trong danh sách chờ ghép gan ở Mỹ. Sau đó, chỉ số này cũng đã được các nước ở Châu Âu và Nam Mỹ sử dụng thay thế bảng điểm Child Pugh để phân loại bệnh nhân trong danh sách chờ ghép gan.Trên thế giới có rất nhiều nghiên cứu đánh giá giá trị của điểm MELD trong tiên lượng tỷ lệ tử vong ở bệnh nhân xơ gan. Ở Việt Nam, ứng dụng chỉ số MELD để đánh giá nguy cơ nặng và tỷ lệ tử vong ở bệnh nhân xơ gan chưa được nghiên cứu nhiều. Vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu để tài: “Nghiên cứu chỉ số MELD trong tiên lượng bệnh nhân xơ gan”, nhằm mục tiêu sau:

1. Đáng giá chỉ số MELD ở bệnh nhân xơ gan. 

2. Đối chiếu chỉ số MELD so với bảng phân loại Child- Pugh trong tiên lượng bệnh nhân xơ gan.

MỤC LỤC

ĐẶT VẤN ĐỀ 6

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN 8

1.1. Những vấn đề chung về xơ gan 8

1.2. Các yếu tố tiên lượng của xơ gan 13

1.3. Ứng dụng của chỉ số MELD trong tiên lượng bệnh nhân xơ gan 20

1.4. Tình hình nghiên cứu về ch ỉ số MELD trong xơ gan 23

CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 26

2.1. Đối tượng nghiên cứu 26

2.2. Phương pháp nghiên cứu 27

CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 34

3.1. Đặc điểm chung của bệnh nhân xơ gan 30

3.2. Chỉ số MELD và tiên lượng bệnh 35

3.3. Mối liên quan giữa MELD và ch ỉ số Child- Pugh 40

CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN 44

4.1. Đặc điểm chung của bệnh nhân nghiên cứu 44

4.2. Chỉ số MELD ở bệnh nhân xơ gan 47

4.3. Mối liên quan giữa MELD và CTP 54

KẾT LUẬN 58

KIẾN NGHỊ 58

TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC